MAHKEMESİ : Ahlat Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 19/03/2014
NUMARASI : 2010/117-2014/50

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 05.05.2010 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19.03.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_K A R A R_

Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ile imar mevzuatına göre aynen bölüşmenin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz.
Aynen bölünerek paylaştırmanın (taksimin) mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para (ivaz) eklenerek denkleştirme sağlanır. Davada paydaşlar arasında anlaşma olmadıkça hakim kendiliğinden bazı taşınmazların bir kısım paydaşlara, kalanın diğer paydaşlara verilmesi şeklinde aynen bölünerek paylaştırmaya karar veremez.
Aynen bölünerek paylaştırma (taksim) halinde teknik bilirkişiye ifraz (taksim) projesi düzenlettirilerek bu projeye göre taşınmaz mücavir alan hudutları içerisinde ise Belediye Encümeninden karar alınmak suretiyle belediyeden, Belediye dışında ise İl İdare Kurulundan İmar Yasası ve Yönetmeliğine göre bölüşmenin (taksimin) mümkün olup olmadığı sorulur. İfraz projesinde kimlere nerelerin verileceği konusunda paydaşlar anlaşamazlar ise hakim huzurunda kura çekilerek belirlenir.
Onay makamından olumsuz cevap gelmesi halinde paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; mahkemece yerinde yapılan keşif sonucunda düzenlenen 20.02.2014 tarihli bilirkişi raporuna ekli krokiye göre taşınmazın on parçaya bölünmek suretiyle aynen taksimine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ne varki; aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilirken tarafların pay oranlarına göre yerlerin belirlenmesi ve denkleştirmenin yukarıda açıklandığı gibi ivaz ilavesi suretiyle yapılması gerekir. Taraflar arasında dava konusu taşınmazın kuzeyinde bulunan 20.02.2014 tarihli bilirkişi raporuna ekli krokide 4 parçaya ayrılmak suretiyle gösterilen bölümler hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Ancak dava konusu taşınmazın kuzeyinde kalan bu kısım dışında bulunan yerler bakımından pay oranlarına göre bölünecek parçaların alanlarının belirlenmesi, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para (ivaz) eklenerek denkleştirmenin sağlanması gerekir. Mahkemece yukarıda belirtilen ilkelere göre bilirkişiye hazırlatılacak ifraz krokisi uyarınca aynen taksimin mümkün olup olmadığının araştırılması, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para (ivaz) eklenerek denkleştirme sağlanmalıdır. İfraz projesinde kimlere nerelerin verileceği konusunda paydaşlar anlaşamazlar ise hakim huzurunda kura çekilerek bu yerler belirlenmelidir. Mahkeme tarafından ivaz ilavesi yerine taşınmaz ilavesi suretiyle aynen taksime karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
Kabule göre de aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilmesi halinde taksim edilen gayrimenkulun değeri üzerinden binde 4,55 oranında harç alınması gerekirken taşınmazın tamamının değeri bilirkişilere hesaplattırılmadan mahkemece 1024,65 TL harcın tahsiline karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 29.09.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.