MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Davacı ile davalı arasındaki dava hakkında ... İş Mahkemesince verilen 05.12.2013 tarihli ve 2012/33 esas ve 2013/560 karar sayılı bozmaya uyularak verilen kısmen kabul kararının davacı avukatınca temyizi üzerine Dairemizce 04.05.2015 tarihli ve 2014/4813 esas ve 2015/15965 karar sayılı ilamı ile hükmün onanmasına karar verilmiş, davacı vekili kararın maddi hataya dayandığı gerekçesiyle ortadan kaldırılması isteğinde bulunmuştur.
Maddi hatanın giderilmesi isteğini içeren dilekçe ve ekleri incelendi.
Yargıtay İçtihadları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1957/13 esas, 1959/5 karar, ve 09.05.1960 tarih ve 1960/21 esas, 1960/9 sayılı kararlarında açıklandığı üzere Yargıtayca maddi hata sonucu verilen bir karara mahkemece uyulmasına karar verilmesi halinde dahi usulü kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtayın hatalı kararından dönmesi mümkündür.
Mahkemece verilen kısmen kabule ilişkin karar Dairemizce; onanmış ise de, mahkemece dava konusu hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammı alacaklarına ilişkin davacının çalışma düzeninin yeterince araştırılmaması, protokole uygun olarak genel tatil ve gece zammı alacaklarının hesaplanmaması hatalı olup, bu hususların sehven gözden kaçtığı anlaşılmaktadır.
Anılan sebeplerle, maddi hataya dayandığı anlaşılan Dairemizin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının ORTADAN KALDIRILMASINA karar verildi. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, 14.09.2011 tarihinde emekli olarak ayrıldığı davalı işveren işyerinde itfaiye eri olarak çalıştığını, çalışmalarının üç vardiya halinde gerçekleştiğini ve vardiyaların 08:00-16:30 ile 16:30-08:00 saatleri arasında olduğunu, ancak bir kısım işçilik alacağının işverence ödenmediğini ileri sürerek, hafta tatili, genel tatil, gece çalışma zammı farkı, ikramiye ve banka promosyon alacaklarını istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, zamanaşımı def"inde bulunmuş, toplu iş sözleşmesinde kararlaştırılan maktu ücretin fazla çalışma, hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammı karşılığı olarak ödendiğini ve davacının başkaca talepte bulunamayacağını, ayrıca ödenmeyen herhangi bir işçilik alacağı da bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Somut olayda; davacı işçi davalı işveren işyerinde itfaiye eri olarak çalıştığını, çalışmalarının üç vardiya halinde gerçekleştiğini ve vardiyaların 08:00-16:30 ile 16:30-08:00 saatleri arasında olduğunu ileri sürmüştür. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının hafta tatillerinde çalışmadığı, gece çalışma zammı yönünden de 2007 yılı bordrolarında maktu ücret yoksa da çeşitli ödemeler başlığı altında ödeme yapıldığı, 2008 yılından sonra da toplu iş sözleşmeleri gereği maktu ücret ödendiği için gece çalışma zammı alacağı bulunmadığı, genel tatil bakımından da 01.01.2008 tarihinden sonraki dönem için vardiya çizelgelerine göre on beş genel tatil gününde çalıştığı kabul edilerek sonuca gidilmiştir. Dosya içindeki bir kısım çizelgelerin incelenmesinde; 2009 yılına kadar 08:00-16:00, 16:00-24:00 ve 24:00-08:00 saatleri arasında haftanın yedi günü üç vardiya halinde çalışıldığı; 2009 yılından sonra ise 08:00-16:00 ve 16:00-08:00 saatleri arasında iki farklı vardiya olduğu, 08:00-16:00 vardiyasında çalışan işçinin haftanın yedi günü bu şekilde çalıştıktan sonra yedinci gün 16:00-08:00 vardiyasında da çalıştığı, ardından otuz iki saat dinlenip tekrar 16:00-08:00 saatleri arasında çalıştığı ve iki hafta da bu şekilde çalıştığı, ardından tekrar gündüz vardiyasına geçtiği ve 16:00-08:00 vardiyasında çalışan işçilerin dönüşümlü olarak çalıştığı sonucuna ulaşılmaktadır. Bu durumda, somut dosyaya da hesaplamaya esas döneme ait tüm vardiya çizelgeleri celp edilmeli ve dava konusu hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammı alacakları vardiya çizelgelerindeki çalışma şekline göre hesaplanmalıdır. Vardiya çizelgeleri getirtilmeden yapılan hesaplamaya itibarla sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Hizmet-İş Sendikası ... Şube Başkanı ile ... Belediye Başkanı arasında imzalanan 06.07.2007 tarihli protokolle, Hizmet-İş Sendikası ... Şube Başkanlığına üye işçilerden, ... bünyesinde çalışan ve İtfaiye & Zabıta Hizmetlerinde hizmet veren işçilerin toplu iş sözleşmesinin 23, 25, 61, 62 ve 72. madde hükümleri yerine ikinci bir toplu iş sözleşmesi yapılıncaya kadar, ulusal ve dini bayramlarda, hafta tatili ve genel tatil günlerinde ve gece çalışma hizmetlerinde yukarıda yazılı sözleşme hükümleri yerine aylık olarak 100,00 TL net zam uygulamasının kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır.
İşyerinde 16.12.2006-15.12.2007 tarihleri arasında yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi yetkili işçi sendikasını temsilen ... şube başkanı tarafından imzalanmıştır.
Uyuşmazlık konusu 06.07.2007 tarihli protokol de şube başkanı tarafından imzalanmış ise de; dosyada mevcut sendika yazısı ve ekindeki belgelere göre şube başkanına sadece toplu iş sözleşmesi görüşmelerini yapma ve sonucunda ortaya çıkacak toplu iş sözleşmesini imzalama yetkisi verilmiştir. Toplu iş sözleşmesi imalandıktan sonra toplu iş sözleşmesini değiştirmeye yönelik protokol yapılabilmesi bakımından ... şube başkanına sendikaca verilmiş bir yetki bulunmamaktadır. Kaldı ki, toplu iş sözleşmelerinde ve eki protokollerde kanuna aykırı şekilde işçi aleyhine düzenleme yapılması mümkün olmadığından anılan protokolün geçerliliğinden söz edilemez. Bu durumda, dava konusu hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammı alacakları 01.01.2008 tarihine kadar yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi hükümleri ile bozma ilamının ikinci bendinde belirtildiği şekilde vardiya çizelgeleri dikkate alınarak hesaplanıp hüküm altına alınmalıdır. Protokolün geçerli sayılması ve buna göre genel tatil alacağının 01.12.2008 tarihinden önceki dönem için hesaplanmaması, aynı şekilde gece çalışma zammı için de 2007 yılı için hesap yapılmaması isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
4-Davalı işveren işyerinde 05.06.2007 tarihli protokolle yapılan düzenlemenin, daha sonraki toplu iş sözleşmelerinde de kademeli olarak yer aldığı ve buna göre davacıya hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammına karşılık maktu 100,00 TL"den başlamak üzere dönemler itibariyle yapılan düzenlemelere göre maktu tutarların ödendiği anlaşılmaktadır. 01.01.2008 tarihinden sonra yürürlükte olan toplu iş sözleşmelerinde anılan alacaklar için öngörülen maktu ücretin işçi aleyhine olduğu tartışmasızdır. Toplu iş sözleşmelerinde kanuna aykırı şekilde işçi aleyhine düzenleme yapılması mümkün olmadığından; dava konusu hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammı alacakları dönemler itibariyle yürürlükte olan toplu iş sözleşmelerindeki anılan alacaklara ilişkin düzenlemeler ile bozma ilamının ikinci bendinde belirtilen vardiya düzenine göre hesaplanmalı ve bu alacaklar için maktu olarak yapılan ödemeler hesaplanan alacaklardan mahsup edilmelidir. 01.01.2008 tarihinden sonraki dönem için toplu iş sözleşmelerinde öngörülen maktu ücretin ödenmiş olması gerekçesi ile gece çalışma zammının hesaplanmaması isabetli olmamıştır. Bu yönler gözetilmeden karar verilmesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 29.12.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.