MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., Sur İlçesi ...Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümü hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece verilen önceki tarihli hüküm, Dairemizin 05.03.2015 tarih ve 2015/2490-2015/1790 Esas, Karar sayılı ilamı ile "keşif sonucu elde edilen bilirkişi rapor ve krokisine göre gerekli ilanların yöntemine uygun bir biçimde yapılmadan, hüküm kurulamayacağına" değinilerek bozulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, Sur İlçesi ...Köyü 290, 822 parsel sayılı taşınmazlar ve yol arasında kalan fen bilirkişisinin 07.05.2013 tarihli rapor ekindeki haritada gösterdiği 18.761 metrekarelik taşınmazın, davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine ve ... vekilleri tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddelerine dayalı olarak açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, hükme esas alınan 07.05.2013 tarihli teknik bilirkişi krokisinde gösterilen 18.761 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümü üzerinde dava tarihinden önce davacı yararına zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki dosya münderecatında, davalı ... vekilinin, cevap ve bilirkişi raporuna itiraz dilekçeleri ekinde çekişmeli taşınmazın imar planında kaldığına dair kurum verilerini dosyaya sunduğu, öte yandan diğer davalı Hazine vekilinin de benzer evrakları bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinin ekinde sunduğu anlaşılmakla birlikte mahkemece bu husus yeterince araştırılmaksızın, taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı konusunda sadece Sur Belediye Başkanlığı"ndan yapılan araştırma ile yetinilmiş, imar planının hangi tarihte onaylanarak kesinleştiği belirlenmemiştir. Ayrıca bir arazinin niteliğini, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini en iyi belirleme yönteminin hava fotoğraflarının incelenmesi olması nedeniyle, bu konuda kesin bir kanaat edinilebilmesi için, dava konusu edilen taşınmaza ait farklı tarihlerde çekilmiş en az 3 adet hava fotoğrafı üzerinde inceleme yaptırılması gerektiği halde, sadece 1984 tarihli hava fotoğrafının incelenmesiyle yetinildiği gibi, taşınmazın sınırında Ağaçayır Deresi bulunmasına rağmen jeolog bilirkişiden rapor da alınmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşabilmek için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamında olup olmadığı, imar planı kapsamında ise imar planının hangi tarihte onaylandığı ve taşınmazın ilk olarak hangi tarihte imar kapsamına alındığı ilgili belediyelerden sorularak belirlenmeli ve imar planı dava tarihinden önce kesinleşmiş ise bu tarihten, aksi halde dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının farklı dönemlerde çekilmiş en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü’nden dosya arasına celp edilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile jeolog bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımı ile mahallinde yeniden keşif yapılmalı, yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğu, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasında doğabilecek çelişkiler usulen giderilmeye çalışılmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinden hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmak suretiyle, dava konusu taşınmazın sınırını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı, dava konusu taşınmazın konumunu hava fotoğrafları üzerinde göstermesi istenmeli; ziraatçı bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeolog bilirkişiden, taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğini, evveliyatının dere yatağı niteliğinde olup olmadığını, dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını, halen aktif dere yatağında kalıp kalmadığını, aktif dere yatağında kalmıyor ise derenin etkisi altında kalan yerlerden olup olmadığını açıklar nitelikte, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; HMK"nın 290/2. maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla çekişmeli taşınmaz ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve bilirkişi sözlerini denetlemeye elverişli, komşu parselleri de gösterir şekilde krokili rapor alınmalı; bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek taşınmazın imar planı kapsamında kalması halinde, imar planının onay tarihi dava tarihinden önce ise bu tarihe kadar, sonra ise dava tarihine kadar 3402 sayılı Yasa"nın 14. ve 17. maddesinde öngörülen koşulların davacı taraf yararına gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak belirlenmek suretiyle sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden ..."na iadesine, 06.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.