21. Hukuk Dairesi 2016/9614 E. , 2018/734 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davacı ve davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, sigortalının iş kazasında sürekli iş göremezliği nedeniyle oluşan maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, 117.995,21TL maddi tazminatın, kaza tarihinden itibaren davalılardan, ... AŞ yönünden ise dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline; 30.000,00TL manevi manevi tazminatın, kaza tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalı...Ltd. Şti.den alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelere göre ... Başkanlığı tarafından 21.10.2012 tarihli olayın iş kazası kabul edildiği, ... Maluliyet raporu ile davacıya ait sürekli iş göremezlik oranının %40,2 olarak tespit edildiği, bilirkişi heyetinden alınan kusur raporunda davacı işçinin %30 müterafik kusurlu bulunduğu anlaşılmaktadır.
Dosyadaki evraka göre, davalı iş yerinde çalışan davacı, 21.10.2012 tarihinde, sevk ve idaresindeki araç ile seyir halindeyken, aracın savrulmaya başlaması ve yan yatması nedeniyle yaralanmış ve malul kalmıştır.
1-İş kazalarında olay, iş hukuku ve ... ilkeleri çerçevesinde değerlendirilmeye tabi tutulmalıdır.
İş kazalarından kaynaklanan tazminat davalarının özelliği gereği, olay tarihinde yürürlükte bulunan İş Kanunu"nun 77. maddesinin öngördüğü koşulları göz önünde tutarak ve özellikle yapılan işin niteliğine göre, işyerinde uygulanması gereken tedbirlerin neler olduğu İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü"nün ilgili maddelerinin göz önünde tutulmak suretiyle, incelenmesi, işverenin hangi önlemi almadığı, alınan önlemlere işçinin uyup uymadığı, gibi hususlar ayrıntılı bir biçimde incelenmek suretiyle kusurun aidiyeti ve oranının hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek biçimde belirlenmesi gerekir. (Hukuk Genel Kurulunun 16.06.2004 gün ve 2004/21-365 E.-369 K.sayılı kararı da aynı yöndedir ).
Şüphesiz ki tarafların kusur durumu irdelenirken konusunda ehil bilirkişilere olayı inceletmek kadar olaya neden olan tüm saiklerin bir bütün olarak ele alındığı, bu kapsamda da taraflarca ortaya konulan iddia ve savunmalar ile tüm delillerin titizlikle değerlendirildiği bir kusur raporunun hükme esas alınması gerektiği izahtan varestedir.
Yapılacak iş; trafik kazalarında uzman iş güvenliği uzmanlarından oluşan 3 kişilik bilirkişi heyetine dosyanın tevdi ile sorumluların kusurunu yukarıdaki açıklamalar da göz önünde bulundurularak etraflıca yeniden irdeleyen kusur raporu aldırılarak çıkacak sonuca göre karar vermektir.
2-6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 55.maddesine göre "Destekten yoksun kalma zararları ile bedensel zararlar, bu Kanun hükümlerine ve sorumluluk hukuku ilkelerine göre hesaplanır. Kısmen veya tamamen rücu edilemeyen ... ödemeleri ile ifa amacını taşımayan ödemeler, bu tür zararların belirlenmesinde gözetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez. Hesaplanan tazminat, miktar esas alınarak hakkaniyet düşüncesi ile artırılamaz veya azaltılamaz. Bu Kanun hükümleri, her türlü idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen yitirilmesine ya da kişinin ölümüne bağlı zararlara ilişkin istem ve davalarda da uygulanır."
... Kurumu tarafından karşılanmayan zararın ödetilmesine ilişkin davalarda (iş kazasına dayanan maddi tazminat tazminat davaları) haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için Kurum tarafından sigortalıya veya ölüm halinde hak sahiplerine iş kazası sigorta kolundan bağlanan bir gelirin bulunup bulunmadığının ve varsa geçici iş göremezlik ödemelerinin tespiti ile bunların 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 55. maddesi de gözetilerek rücuya tabi kısmlarının hesaplanan tazminattan tenzili gerekir. (Rücuya tabi kısım=Kurumun sigortalıya iş kazası sigorta kolundan bağladığı sürekli iş göremezlik gelirinin ilk peşin sermaye değeri ile varsa geçici iş göremezlik ödemesi tahsislerinin sigortalının kusuruna denk gelen miktarlarının bu tahsislerden tenzili ile ortaya çıkan değerler.)
Dosyadaki evraka göre ... Kurumunun 26.5.2015 tarihli evrakı ekinde, Kurum tarafından davacıya yapılan geçici iş göremezlik ödemelerinin bildirildiği, buna rağmen hesap bilirkişisi raporunda bu ödemelerin yukarıdaki açıklama kapsamında tenzil edilmediği görülmektedir.
Hükme esas alınan hesap bilirkişisinin raporunda, ilk peşin sermaye değerli gelirin maddi zarar tespitinde dikkate alındığı, geçici iş göremezlik ödemelerinin ise maddi zarar hesabında dikkate alınmadığı anlaşılmakla, kararın bu yönüyle hatalı olduğu anlaşılmaktadır.
Açıklanan ilkeler çerçevesinde ve TBK m. 55 kapsamında, ... tarafından yapılan geçici iş göremezlik ödemelerinin de maddi zarar hesabında indirim konusu yapılması gerekir.
3-Kazanın gerçekleştiği ... plaka sayılı Kamyon için davalı ... AŞ tarafından kasko poliçesinin tanzim edildiği, aynı zamanda dava dışı ... Sigorta AŞ tarafından zorunlu mali sorumluluk trafik sigortasının yapıldığı, davalı ... AŞ vekilince dava dışı ... Sigorta AŞ şirketine davanın ihbar edilmesinin ve trafik sigortası poliçe limiti ile zararın karşılanabilmesi halinde kendisi yönünden dava reddinin savunduğu anlaşılmaktadır.
İş Kazası tarihinde yürürlükte bulunan 4925 sayılı Kanun"un 19/son maddesi ve Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları"nın B.8. maddeleri hükümlerine göre, meydana gelen zarar öncelikle taşımacının sorumluluk sigortasından karşılanır. Ancak, bu sigortanın hiç yapılmamış olması, yapılmış fakat geçersiz hale gelmiş olması, süresinin bitmiş olması veya meydana gelen zararın bu sigorta teminatlarının üzerinde bulunması halinde teminatların üzerinde kalan kısmı için, sırasıyla zorunlu mali sorumluluk sigortasına ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasına başvurulur. Bahse konu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu, yolcuların uğradığı bedeni zararlar bakımından taşıma yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı, trafik sigortacısı ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmemiş, sıralı bir sorumluluk düzenlemiştir. Başka bir anlatımla, bedeni zararlar, taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası kapsamında ise bu aracın trafik veya ihtiyari mali mesuliyet sigortacılarının sorumluluğu doğmayacaktır. Ancak, limit aşımında sırasıyla zorunlu ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacılarının sorumluluğu söz konusu olacaktır. (Y.21.HD.nin 2016/4531E 2016/14649K sayılı emsal dosyası)
Dosya içeriğine göre, sıralı sorumlu olan zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesinin ilgili sigorta şirketinden celp edilmediği, poliçe limitinin tüm madda zararı karşılamaya yeterli düzeyde olup olmadığının denetlenmediği, ödeme bilgilerinin soruladığı, bu yönüyle de hükmün hatalı olduğu anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, dava dışı ... Sigorta AŞ"den kaza tarihinde, bu dosyaya konu araca ait zorunlu mali sorumluluk poliçesinin celbi ve yine kazaya ilişkin ödeme var ise ödeme bilgilerinin sorulması, davacıya ait toplam maddi zararın değerlendirilmesi, poliçedeki maddi zararın aşılıp aşılmadığının incelenmesi üzerine karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın hüküm kurulması usule ve yasaya aykırı olup, bozma nedeni yapılmıştır.
SONUÇ: : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 05.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.