MAHKEMESİ : Kaş Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
TARİHİ : 07/06/2012
NUMARASI : 2005/14-2012/283

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi . tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacının 01/05/1996-15/05/2004 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının davasının kısmen kabulüne, kısmen reddine, davacı A.. S.."nın davalı M.T P. Turizm Ltd. Ştinde 10/06/2002 -31/12/2002 tarihleri arasında 130 gün asgari ücret ile çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
Bir hakkı dava etme yetkisi (dava hakkı) kural olarak o hakkın sahibine aittir. Bir hakkın sahibinin kim olduğu, dolayısıyla o hakkı dava etme yetkisinin kime ait olduğu, (o davada davacı sıfatının kime ait olacağı) veya bir hakkın elde edilmesi amacıyla kime karşı dava edileceği (o davada davalı sıfatının kime ait olacağı) tamamen maddi hukuk kurallarına göre belirlenir. Ancak, bir davanın davacısının veya davalısının o dava yönünden davacı veya davalı sıfatına sahip bulunmadığının belirlenmesi halinde, mahkeme dava konusu hakkın mevcut olup olmadığını inceleyemeyeceği ve sıfat yokluğundan davanın reddine karar vermek zorunda olduğu için, taraf sıfatı usul hukukunun da düzenleme alanındadır.
Eş söyleyişle, sıfat, dava konusu sübjektif hak (dava hakkı) ile taraflar arasındaki ilişkidir. Taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu halde, taraf sıfatı dava konusu sübjektif hakka ilişkindir.
O halde, dava konusu şey üzerinde kim veya kimler hak sahibi ise, davayı da bu kişi veya kişilerin açması gerekir. Davayı açabilmek için gerekli sıfat, dava konusu şey üzerinde hak sahibi olan kişiye aittir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir.
Mahkemenin taraflar arasında dava konusu hakkın esası hakkında bir karar verebilmesi için, bu kişilerin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatlarına sahip olmaları gerekir. Bir davada taraf olarak gösterilen kişiler, taraf ve dava ehliyetine ve davayı takip yetkisine sahip olsalar bile, taraflardan birinin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatı yoksa, davanın esası hakkında bir karar verilemez; dava, sıfat yokluğundan (husumetten) reddedilir.
Görüldüğü üzere, taraf sıfatı usul hukuku sorunu olmayıp, dava konusu sübjektif hakkın özüne ilişkin bir maddi hukuk sorunu olduğundan taraf sıfatının yokluğu, davada taraf olarak gözüken kişiler arasında dava konusu hakkın doğumuna engel olduğu için def"i değil, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülmesi mümkün ve mahkemece de kendiliğinden nazara alınması zorunlu bir itiraz niteliğindedir.
Nitekim aynı ilkeler, Hukuk Genel Kurulu’nun 23.06.2004 gün ve 2004/4-371 E. 2004/375 K.; 18.04.2007 gün ve 2007/5-233 E., 2007/221 K.; 04.03.2009 gün ve 2009/10-34 E. 2009/104 K.; 04.11.2009 gün ve 2009/2-402 E., 2009/484 K.; 03.02.2010 gün ve 2010/4-4 E., 4 K. sayılı kararlarında da benimsenmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 2002/3. dönemde 71 gün 1017030 sicil numaralı ve M. T. Turizm Sey İnş Tic ve San Ltd Şti ünvanlı işyerinden hizmet bildirimi yapılarak 31/12/2002 tarihinde çıkışının yapıldığı, 01/06/2003-31/10/2003 tarihleri arasında 150 gün 1017030 sicil numaralı ve M. T. Turizm Sey İnş Tic ve San Ltd Şti ünvanlı işyerinden hizmet bildiriminin yapıldığı, 16/12/2003-31/10/2004 tarihleri arasında 1017030 sicil numaralı ve M. T. Turizm Sey İnş Tic ve San Ltd Şti ünvanlı işyerinden hizmet bildiriminin yapıldığı, M. T. Turizm Sey İnş Tic ve San Ltd Şti"nin 02/05/1995 tarihinde tescil edildiği, ortaklarının O.. A.. ve Zeynep Ayas olduğu, davacının çalıxtığı işyeri olan P. Turizim Seyahat Acentasının sahibinin M. T. Turizm Sey İnş Tic ve San Ltd Şti olduğu anlaşılmaktadır.
Davacının bir kısım çalışmalarının 1017030 sicil numaralı ve M.T.Turizm Sey İnş Tic ve San Ltd Şti ünvanlı işyerinden yapıldığı anlaşıldığından dava dilekçesinde davalı olarak gösterilen ve söz konusu şirketin ortağı olduğu anlaşılan O.. A.."a karşı davaya devam edilerek ve hüküm fıkrasında şirketin ünvanı yanlış yazılarak M. P.Turizm Ltd Şti hakkında karar verilmiş olması hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davacının çalıştığı işyerinin M. T. Turizm Sey İnş Tic ve San Ltd Şti"ye ait olduğu anlaşıldığından söz konusu şirketi davaya dahil etmek, davalı sıfatıyla şirkete dava dilekçesini tebliğ etmek, davalı işveren olarak delillerini toplayıp sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan O.. A.."a iadesine, 26/06/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.