Danıştay 8. Daire 2017/4578 Esas 2021/1096 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/4578
Karar No : 2021/1096

DAVACILAR : 1- …Eğitim Kurumları Turizm Petrol İç ve Dış Ticaret A.Ş.
2- … Tekstil Eğitim İnşaat A.Ş.
3- … Özel Eğitim Kurumları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
4- … Eğitim Turizm İnşaat Ticaret Ltd. Şti.
5- …
6- …
7- …
8- …
9- …
10- …
11- …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

2- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU :
06/05/2017 günlü, 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği"nin, öncelikle kanuni dayanağı bulunmadığı iddiasıyla tümden, bunun yanında, hukuka ve kazanılmış hakların korunması ilkesine aykırı olduğu iddiasıyla da 4. maddesinin 2. ve 3. fıkralarının, 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin, 9. maddesinin 4. fıkrasının, 15. maddesinin, 19. maddesinin 1., 2., 3. ve 5. fıkralarının, 20. maddesinin, 28. maddesinin, 41. maddesinin, 42. maddesinin ve Geçici 2. maddesinin 2., 3. ve 7. fıkralarının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
06/05/2017 tarih ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği"nin tümünün iptali istemi yönünden kanuni dayanağının olmadığı, Yönetmeliğin 4. maddesinin 2. ve 3. fıkraları yönünden getirilen düzenlemenin çalışma ve özel teşebbüs hürriyetini engellediği, masumiyet karinesine aykırı olduğu; 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi yönünden mevcut pek çok yurdun yakınında bentte bahsi geçen yerlerin çalışmakta olduğu, bu yerlerin idarenin izni ile açıldığı, 100 metreden daha uzakta olması halinde öğrencilerin buralara gitmeyeceğinin garantisi olmadığı; 9. maddenin 4. fıkrası yönünden iki kişilik oda uygulamasının kaldırılma nedeninin anlaşılamadığı, en uygun oda barınma tipinin iki kişilik oda olduğu, mevcut binaların bu Yönetmeliğe uygun hale getirilmesinin kazanılmış haklara aykırı olduğu; 15. maddesinin 1. fıkrası yönünden ders dönemi dışında yurtların boş kaldığı, kar amaçlı olmayan sosyal ve kültürel faaliyetler dışındaki kar amaçlı faalietlere de izin verilmesi gerektiği; 19. maddesinin 1., 2., 3., 5. fıkraları yönünden yurt yönetimi ile öğrenciler arasında cinsel güvensizliğe sebebiyet verdiği, lisans mezunu olma şartının çalışma ve teşebbüs hürriyetine aykırılık teşkil ettiği, kurum yöneticileri hakkında iş hukuku hükümlerinin uygulanması gerektiği; 20. maddesi yönünden sözleşme hürriyetine aykırılık teşkil ettiği; 28. maddesi yönünden yönetim memurluğu için yükseköğretim mezunu olma şartı getirilmesinin çalışma hürriyetine aykırı olduğu; 41. maddesi yönünden yargı kararı olmaksızın görevden uzaklaştırmanın yapılmaması gerektiği; 42. maddesi yönünden yargı yetkisinin gasp edildiği, kademeli bir yaptırım öngörülmediği ve Geçici 2. maddesinin 2., 3. ve 7. fıkraları yönünden kazanılmış haklara aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

DAVALILARIN SAVUNMASI :
… ve … Bakanlığı'nın Savunmalarının Özeti: Lisans mezunu olma şartının getirilmesi ile hizmet kalitesinin arttırılmasının hedeflendiği, idare ve ceza hukuku birbirinden farklı olup; idare hukukunda kurum açma ve işletme izni alınma taleplerinin bazı durumlarda soruşturma ve kovuşturma sonuna dek ötelenmesi bir idari tedbir olup, bu durumun tamamen yasaklılık hali yaratmadığı; mesafe şartı ile ilgili olarak, 5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun 1. maddesinin 9. fıkrasında benzer nitelikte düzenleme yapıldığı, aynı Yasanın geçici 5. maddesi uyarınca mevcut kurumların durumunun korunduğu; iki kişilik odada kalanlar arasında problem olursa bu durumun ruhi, fiziksel ve psikolojik sorunlara neden olacağı, bu nedenle odaların tek veya üç kişi olmasına karar verildiği; kamu yararının esas olduğu ve yurtların salt kazanç sağlama amacına hizmet eden kurumlar olmadığı; aynı cinsiyete sahip yönetici bulunmasının öğrenci için de daha rahat bir ortam sağlayacağı, mahremiyete saygı duyulduğu, daha bilinçli bir yönetim hedeflendiği için kamu yararı doğrultusunda karar alındığı, 5661 sayılı Yasada da 657 sayılı kanuna atıf yapıldığı; ücretin verilen bir hizmetin karşılığı olduğu, dolayısıyla hizmet verilmez ise ücretin de iadesinin gerektiği, öğrencilere fahiş fiyat teklifi yapılmasının engellendiği, yurtların sosyal amaçlara uygun işletilmesi gerektiği; idarenin idari yaptırım uygulayabilme yetkisine sahip olduğu; 5661 sayılı Yasa ile geçici kapatma ve sürekli kapatma cezaları idari para cezası ve kurum açma izninin iptali cezalarına dönüştürülmüş olduğu, ceza verme yetkisi kanunla tanındığından hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davaya konu Yönetmeliğin yürürlükten kaldırılması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; 06/05/2017 günlü, 30058 sayılı R.G.'de yayımlanan "Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği"nin, öncelikle kanuni dayanağı bulunmadığı iddiasıyla tümden, bunun yanında, hukuka ve kazanılmış hakların korunması ilkesine aykırı olduğu iddiasıyla da 4. maddesinin 2. ve 3. fıkralarının, 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin, 4. Fıkrasının ve 8. fıkrasının; 15. maddesinin, 19. maddesinin 1., 2., 3. ve 5. fıkralarının; 20. maddesinin, 28. maddesinin, 41. maddesinin, 42. maddesinin ve Geçici 1. Maddesinin 3. Fıkrası ile Geçici 2. Maddesinin 2., 3. ve 7. fıkralarının iptali istemiyle açılmıştır.
5661 Sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanunun 1. Maddesinde, "(Ek fıkra: 15/8/2017-KHK-694/19 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/19 md.) Yurt ve benzeri kurumların kurucularında, kurucu temsilcilerinde ve personelinde;....5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası yada affa uğramış olsa bile Devletin egemenlik... karşı suçlar ve 5549 sayılı Kanun kapsamında işlenen suçlardan ceza almamış olması veya haklarında bu suçlardan dolayı kovuşturma bulunmaması...şartı aranır." hükmü getirilmiş; 15/8/2017-KHK-694/19 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/19 md.) eklenen fıkra ve devamındaki yedi ek fıkrada, yurtlara hangi durumlarda idari para cezası uygulanacağı, hangi halde ruhsat iptali yapılacağı düzenlenmiştir.
Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği"nin 4. Maddesinin 2. Fıkrasında "Kurucu ve kurucu temsilcisinin en az lisans mezunu olması şarttır." kuralı getirilmiş; dava derdest iken değişiklik yapılan 3. Fıkrasında; "(Değişik: 22/1/2018-2018/11277 K.) Kurucular ve kurucu temsilcileri ile tüzel kişi kurucuların yönetim organlarının üyelerinde... 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası ya da affa uğramış olsa bile Devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlar,...ve 5549 sayılı Kanun kapsamında işlenen suçlardan ceza almamış olması veya haklarında bu suçlardan dolayı kovuşturma bulunmaması, terör örgütlerine...üyeliği, mensubiyeti ya da iltisakı yahut bunlarla irtibatı olmaması şartı aranır." kuralı getirilmiştir.
Geçici 1. Maddesinin dava konusu "Kuruculara ve personele ilişkin geçiş hükümleri" başlıklı 3. Fıkrasında ise; " Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte faaliyette bulunan özel öğrenci yurtlarının gerçek kişi kurucuları hakkında 4. Maddenin 2. Fıkrasında belirtilen şart aranmaz. tüzel kişi kurucular ise 1/8/2018 tarihine kadar 4. Maddenin 2. Fıkrasında belirtilen şarta uygun kurucu temsilci belirler." kuralı; işbu dava devam ederken; "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte faaliyette bulunan özel öğrenci yurtlarının gerçek kişi kurucuları ile tüzel kişi kurucuların mevcut kurucu temsilcileri hakkında aynı kurumda devam ettiği sürece 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen lisans mezunu olma şartı aranmaz. (Mülga ikinci cümle: 22/1/2018-2018/11277 K.) (…)" şeklinde, davacıların istemini karşılayacak şekilde değiştirilmiştir. Bu durumda, 4. Maddenin 2. Fıkrasında hukuka aykırı bir yön bulunmamakta olup; Geçici 1. Maddenin 3. Fıkrası hakkında da karar verilmesine gerek kalmamıştır.
4. Maddenin 3. Fıkrasında; dava açıldığı tarihte hükümde sayılan suçlarla ilgili adli ve idari soruşturmanın bulunması yeterli sayılmış ve davacıların iptal isteminde bu husus vurgulanmış iken sonradan yapılan değişiklik ile adli ve idari soruşturma hükümden çıkartılmış; Cumhuriyet Savcısının adli soruşturma sonrasında hazırladığı iddianamenin ceza mahkemesince kabulünden sonraki yargılama evresini kapsayan "kovuşturma" bulunması halinde kesin karar verilinceye kadar kurum açma izni verilmeyeceği hükme bağlanmış olup; bu kısım hakkında da karar verilmesine gerek kalmamıştır.
"Kurum binaları" başlıklı 9. Maddesinin 1. Fıkrasının dava derdest iken değişiklik yapılan ancak davacı istemi yönünde olmayan (a) bendinde; "(1) Kurum açılacak binalarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) (Değişik: 22/1/2018-2018/11277 K.) Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler veya alkollü içki satılan yerler ile ortaokul, imam-hatip ortaokulu ve ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonları arasında kapıdan kapıya en az yüz metre uzaklığın bulunması zorunludur. ... Yapılır." kuralı getirilmiş; 5661 Sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanunun Geçici 5. Maddesindeki "(Ek: 15/8/2017-KHK-694/20 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/20 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte faaliyette bulunan öğrenci yurtları ile umuma açık yerler ve alkollü içki satılan yerler arasındaki uzaklık şartı, öğrenci yurtlarında kurum nakli yapmadıkları sürece aranmaz." hükmüne paralel olarak Geçici 2. Maddede ile mevcut yurtların konumu korunmuş olup; hukuka aykırı bir yön görülmemiştir.
4. Fıkrasında, "Ortaokul, imam-hatip ortaokulu veya ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren kurumlarda yatakhaneler en az üç, en fazla altı öğrenci; yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci apartı en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci stüdyo dairesi bir veya üç öğrenci barınacak şekilde düzenlenir." hükmü getirilmiş ise de; daha önce faaliyete geçmiş ortaöğretim öğrenci yurtlarındaki 1 ve yükseköğrenim öğrenci yurtlarındaki 2 kişilik odaların yeni yönetmeliğe uygun hale getirilmesi ruhsat değişikliğini gerektirecek önemli tadilatı gerektirmekte olup; bu yurtların mevcut durumlarının korunmasına yönelik hüküm eklenmemesi kazanılmış hakları ihlal edici nitelikte olup hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
8. Fıkrasında, "Kurum binalarında yangın ikaz amacıyla duman ve ısıya duyarlı, gaz kaçaklarını algılayan sensörler, alarm sistemi ile kurum kontenjanının yüzden fazla olması halinde otomatik söndürme sisteminin bulunması zorunludur." kuralı getirilmiş, 22/1/2018 tarihli ve 2018/11277 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Yönetmeliğin 4 üncü maddesiyle, sekizinci fıkrada yer alan “yüzden” ibaresi “ikiyüzden” şeklinde değiştirilmiş olup; bu kısım hakkında karar verilmesine gerek kalmamıştır.
"Kurum binalarının kullanılması" başlıklı 15. Maddesinde, "Kurum binaları, kuruluşlarına esas olan öğrenci barınma hizmetleri dışında başka bir amaçla kullanılamaz. Ancak kurumların sosyal ve kültürel faaliyetler için düzenlenmiş alanları, öğrencilerin barınma hizmetlerini aksatmayacak şekilde, kâr amaçlı olmayan sosyal ve kültürel faaliyetlerde il veya ilçe millî eğitim müdürlüğünün izni ile yaz aylarında kullanılabilir." hükmüne gelince; kamu kurumlarına ait sosyal tesislerin özel tesislere göre daha uygun ancak belli bir kar ile saatlik-günlük kiralanmaları şeklindeki uygulama gibi; bahse konu yurtlara ait sosyal tesislerin il veya ilçe milli eğitim müdürlüğünde izin almak şartıyla kamu kurumları sosyal tesislerindeki fiyatlara göre ayarlanması hususunda bir sınır getirilmek suretiyle kullanılması mümkün iken; bu şekilde kullanılmasının engellenmesine yönelik düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
19. Maddesinin 1. Fıkrasında "Kız öğrencilerin barındığı kurumlarda kadın, erkek öğrencilerin barındığı kurumlarda erkek yönetici görevlendirilir."; 2. Fıkrasında, "Kurum, lisans mezunu.... müdür tarafından yönetilir."; dava derdest iken değişiklik yapılan ancak davacı istemi yönünde olmayan 3. Fıkrasında, "Kurumda yüzelli kontenjana kadar bir müdür yardımcısı görevlendirilebilir. (Değişik ikinci cümle: 22/1/2018-2018/11277 K.) Yüzelli-beşyüz kontenjan için en az iki, beşyüzbiryediyüzelli kontenjan için en az üç, yediyüzellibir-bin kontenjan için en az dört, binbir-binbeşyüz kontenjan için en az beş ve binbeşyüzbir-ikibin kontenjan için en az altı müdür yardımcısı görevlendirilir. Müdür yardımcılarının lisans mezunu olması zorunludur."; 5. Fıkrası "(Mülga: 22/1/2018-2018/11277 K.)" ilga edilmiştir.
Yukarıdaki hükümlerin kamuya ait yurtlardaki uygulamaya paralel düzenlendiği ve sonradan yapılan değişiklik ile müdür yardımcısı görevlendirmek için gerekli kontenjan sayısının ilk 150 den sonra artırıldığı görülmekte olup; bu kısımlarda ve müdür ve müdür yardımcısının lisans mezunu olması şartında üst hukuk normlarına aykırılık bulunmadığı ve 5 fıkra hakkında da karar verilmesine gerek kalmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Dava derdest iken bazı değişiklikler yapılan ancak davacı istemi yönünde olmayan "Barınma hizmeti ücreti ve yükümlülükler" başlıklı 20. maddesinde,
(1) Bir sonraki öğretim yılında uygulanacak barınma hizmeti ücreti, kurumlar tarafından belirlenerek mayıs ayının sonuna kadar ilan edilir. Mayıs ayından sonra açılan kurumlar, bir ay içinde barınma hizmeti ücretini belirleyerek ilan ederler. ..Kurumlar barınma hizmeti ücretiyle birlikte hizmet sunum taahhütnamesini... Kurumun panosunda ve varsa internet sitesinde ilan etmek zorundadır....
(4) (Değişik: 22/1/2018-2018/11277 K.) Kuruma kayıt yaptıran öğrencilerden 15 Eylül tarihine kadar kurumdan ayrılanlardan hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen yıllık barınma hizmeti ücretinin %10’u, 15 Eylül ve sonrasında ayrılanlardan ise barınma hizmeti aldığı aylar ve içinde bulunulan ayın ücretinin tamamı ve kalan aylara ait barınma hizmeti ücretinin %30’u alınır. ...
(5) ... barınma hizmeti ücretinin bir aylık kısmına tekabül eden miktarda depozito alabilirler..Depozito, iade edildiği tarihteki bir aylık barınma hizmeti ücreti tutarında geri ödenir.
(6) (Değişik: 22/1/2018-2018/11277 K.) Kurumun öğrencinin güvenliğini sağlamaması veya barınma hizmetine ilişkin hizmet sunum taahhütnamesinde yer alan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle kurumdan ayrılan öğrenciye, depozitoları ile peşin ödeme yapılan hallerde kurumda barındığı aylara ait ücret mahsup edilerek geriye kalan tutar bir ay içinde iade edilir ve hizmet sunum taahhütnamesi feshedilir.
(7) Ortaokul, imam-hatip ortaokulu ve ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren kurumların ücretleri, yemek ücreti de dahil edilerek belirlenir. Yemek hizmeti için ayrıca ücret talep edilmez." hükümleri özel öğretim kurumları ücretleri ve iadesi hususuna ilişkin düzenlemeye paralel olup; üst hukuk normlarına aykırılık bulunmamaktadır.
Dava derdest iken bazı değişiklikler yapılan ancak davacı istemi yönünde olmayan "Personel" başlıklı 28. Maddesinde, "(1) ... ortaöğretim kurumları öğrencilerine yönelik hizmet veren kurumlarda elli (elli dahil) öğrenciye kadar bir, yüz (yüz dahil) öğrenciye kadar iki, yüzden fazla öğrenci için en az üç belletici görevlendirilir. ... Ayrıca, ortaokul ve imam-hatip ortaokulu öğrencilerine yönelik hizmet veren kurumlarda en az bir, ortaöğretim kurumları öğrencilerine yönelik hizmet veren kurumlarda ise isteğe bağlı olarak rehber öğretmen görevlendirilir....
(2) Yönetim memurluğu için yükseköğretim kurumlarından mezun olma şartı aranır.
....
(9) (Değişik: 22/1/2018-2018/11277 K.) Kurumlarda görev alan yönetim memuru ve belleticilerin kız öğrencilere barınma hizmeti veren kurumlarda kadın, erkek öğrencilere barınma hizmeti veren kurumlarda erkek olması şarttır. Temizlik hizmeti veren görevliler, erkek öğrencilere barınma hizmeti veren kurumlarda erkek veya kadın olabilir ancak bu görevlilerin kız öğrencilere barınma hizmeti veren kurumlarda kadın olması şarttır. ...." hükümlerinde; üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.
41. Maddesinde, "Görevden uzaklaştırma"nın şartları belirlenmiş olup; davacılar tarafından yargı kararı olmadan uygulanamayacağı ileri sürülmüş ise de: idari bir tedbir olarak Devlet memurları için de uygulanan görevden uzaklaştırmanın belli süre ile sınırlı olmak üzere kurum personeline uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Dava derdest iken 22/1/2018-2018/11277 K. ile bazı değişiklikler yapılan ancak davacı istemi yönünde olmayan "Kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali ve idari para cezaları" başlıklı 42. Maddesinde, hangi hallerde hangi müeyyidenin uygulanacağı düzenlenmiş olup yargı kararı olmadan uygulanacak idari tedbir niteliğinde olup; üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.
"Kurumlara ilişkin geçiş hükümleri" başlıklı Geçici 2. maddesinin 3. Fıkrasında, "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte Bakanlığa bağlı olarak faaliyette bulunan özel öğrenci yurtlarının kontenjan artışı ve nakil başvurusu olması halinde bu Yönetmelikte belirlenen şartlar aranır. hükmü; 22/1/2018-2018/11277 K. İle eklenen "Ancak aynı öğrenim seviyesinde barınacak öğrencilerin kız veya erkek olmasına ilişkin tür değişikliği yapılacak bu yurtlarda; öğrenci pansiyonu, öğrenci apartları ve öğrenci stüdyo daireleri kurumlarından birine dönüşmemesi kaydıyla, bu Yönetmelikte belirlenen şartlar aranmaz." şeklindeki Ek Cümle ile yumuşatılmış olup; üst hukuk normuna aykırılık görülmemiştir.
Geçici 2. maddesinin 2. fıkrasında, "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte Bakanlığa bağlı olarak faaliyette bulunan özel öğrenci yurtları, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendindeki şartlar hariç olmak üzere binalarını 1/8/2019 tarihine kadar bu Yönetmelikte belirlenen şartlara uygun hale getirirler. Bu tarihe kadar binalarını uygun hale getirmeyen özel öğrenci yurtlarının kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatları iptal edilir. Özel öğrenci yurtlarının, bu tarihe kadar binalarını uygun hale getirip getirmedikleri yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilir." hükmü ; 7. fıkrasında ise, "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten üç ay öncesine kadar kurum açma başvurusunda bulunan kurumların bina şartları ile kurucuya ilişkin hususları mülga Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği hükümlerine göre incelenerek açılış işlemi yapılır. Bu yurtlar hakkında geçici 1 inci madde ile bu maddede belirtilen diğer hükümler uygulanır." kurallarına yer verilmiştir.
Bu madde ile, 06/05/2017 tarihli Yönetmelikten önceki Yönetmelik olan 03/12/2004 günlü, 25659 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği" ne göre açılan özel öğrenci yurtlarının yeni Yönetmelikte getirilen bina ve fiziki mekan şartlarına uyum sağlamaları için 01/08/2019 tarihine kadar süre öngörülmüş, bu sürenin sonunda binalarını uygun hale getirmeyen özel öğrenci yurtlarının kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptal edileceği düzenlenmiştir.
Davalı idarece, değişen ve gelişen barınma standartları veya uygulamalarına uyum sağlamaları açısından açılmış özel öğrenci barınma hizmeti sunan kuruluşların standartlarının yeniden belirlenmesi, bunların zorunlu kıldığı değişikliklerin istenebilmesi ve makul süre içinde bu standartlara uyma zorunluluğu getirilmesi mümkün ise de; dava konusu Yönetmeliğin incelenmesinden, düzenleme ile getirilen standartlar arasında mevcut kuruluşlarda yerine getirilmesi fiziksel ve teknik olarak mümkün olmayan bazı standartların bulunduğu anlaşılmakta olup, bu standartların ilgililere süre tanınsa bile yerine getirilmesi olanağı bulunmadığı açıktır.
Bu durumda; davalı idarece, yerine getirilebilmesi mümkün olan ve olmayan standartlar yönünden ayrıma gidilerek önceki standartlara göre açılmış özel öğrenci barınma hizmeti sunan kuruluşların, yerine getirilebilmesi teknik olarak mümkün olmayan standartlardan (bina ve fiziki mekan şartlarına ilişkin) muaf tutulması gerekirken, böyle bir ayrım yapılmaksızın tüm standartlar yönünden 01/08/2019 tarihine kadar uyum sağlanmasını öngören dava konusu geçici 2. maddenin 2. fıkrasında hukuka uyarlık bulunmadığı gibi, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten üç ay öncesine kadar kurum açma başvurusunda bulunan kişilere de geçici 2. maddenin 2. fıkrasının uygulanmasını öngören ve bu fıkranın hukuka aykırılığı tespit edilmesi nedeniyle yeniden düzenlenmesi gereken, aynı maddenin 7. fıkrasındaki "ile bu maddede belirtilen diğer hükümler" ibaresinde de hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, "Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği"nin 9. Maddesinin 4. Fıkrası, 15. Maddesi, Geçici 2. Maddesinin 2. Fıkrası ile 7. Fıkrasındaki "ile bu maddede belirtilen diğer hükümler" ibaresinin iptali; 4. Maddesinin 3. Fıkrası, 9. Maddesinin 8. Fıkrası, 19. Maddesinin 5. Fıkrası ile Geçici 1. Maddesinin 3. fıkrası hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı; diğer kısımlar yönünden ise davanın reddi kararı verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
06/05/2017 günlü, 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği"nin, öncelikle kanuni dayanağı bulunmadığı iddiasıyla tümden, bunun yanında, hukuka ve kazanılmış hakların korunması ilkesine aykırı olduğu iddiasıyla da 4. maddesinin 2. ve 3. fıkralarının, 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin, 9. maddesinin 4. fıkrasının, 15. maddesinin, 19. maddesinin 1., 2., 3. ve 5. fıkralarının, 20. maddesinin, 28. maddesinin, 41. maddesinin, 42. maddesinin ve Geçici 2. maddesinin 2., 3. ve 7. fıkralarının iptali istemiyle açılmıştır.
Davaya konu Yönetmeliğin, 11/09/2020 gün ve 31241 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin ve kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …TL vekalet ücretinin, davanın açılmasına neden olan davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 333. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
23/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.