Danıştay 8. Daire 2017/5159 Esas 2021/1098 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/5159
Karar No : 2021/1098

DAVACI : … İnşaat Turizm Eğitim Hizmetleri Gıda Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- …
2- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
06/05/2017 gün ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin; "Kurucu ve kurucu temsilcisinin en az lisans mezunu olması şarttır." şeklindeki 4. maddesinin 2. fıkrasının, "Ortaokul, imam-hatip ortaokulu veya ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren kurumlarda yatakhaneler en az üç, en fazla altı öğrenci; yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci apartı en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci stüdyo dairesi bir veya üç öğrenci barınacak şekilde düzenlenir. " şeklindeki 9. maddesinin 4. fıkrasının, "Kız öğrencilerin barındığı kurumlarda kadın, erkek öğrencilerin barındığı kurumlarda erkek yönetici görevlendirilir." şeklindeki 19. maddesinin 1. Fıkrasının, "Öğretim yılı başlamasına bir aydan az zaman kala kurumdan ayrılanlara hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen ücretin %10’u dışındaki kısmı, daha önce ayrılanlara ise tamamı; öğretim yılı başladıktan sonra ayrılanlara hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen ücretin %10’u ile barınma hizmeti aldığı aylara ait içinde bulunulan ayın ücreti de dahil edilerek hesaplanan miktarın dışındaki kısmı ile alınan depozito iade edilir ve hizmet sunum taahhütnamesi karşılıklı feshedilir." şeklindeki 20. maddesinin 4. fıkrasının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
4. maddesinin 2. fıkrası yönünden, kurucularının lise mezunu olduğu ve lisans mezunu olma şartı getirilmek suretiyle kayyum müessesesine benzer bir durum yaratılmak istendiği; 9. maddesinin 4. fıkrası yönünden öğrenci ve ailelerinin çoğunlukla iki kişilik oda tercih ettikleri, neden tek veya üç kişilik oda düzenlemesinin getirilmiş olduğuna dair somut bir tespit ve gerekçenin ortaya konulamadığı, 19. maddesinin 1. fıkrası yönünden yurtlarda kadın egemenliğinin hakim olduğu ve aile ortamı bulunduğu, erkek öğrenci yurtlarında erkek, kız öğrenci yurtlarında ise kadın yönetici, belletici, temizlik hizmeti veren görevli uygulamasının ayrımcılık olduğu ve mantıksal bir açıklamasının bulunmadığı,20. maddesinin 4. fıkrası yönünden barınma ücretinin yıllık olarak alındığı ve yurdun gelirinin buna göre belirlendiği ve gider harcamalarının de gelire göre ayarlandığı, sözleşme serbestisi bulunduğu ve getirilen düzenlemenin öğrenci lehine ama ölçüsüz bir duruma sebebiyet verdiği ileri sürülmüştür.

DAVALILARIN SAVUNMASI :
… ve … Bakanlığı'nın Savunmalarının Özeti: Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin 4. maddesinin 2. fıkrası yönünden; kamu yararı ve kamu hizmeti yönü ağır basan bir faaliyet olduğu için, daha iyi hizmet verebilmek adına lisans mezunu olma şartının getirildiği; 9. maddesinin 4. fıkrası yönünden, yurtta aynı odada kalan iki öğrenci arasında problem yaşanması halinde fiziki, psikolojik ve ruhsal bir takım sorunların çıkma olasılığının yüksek olması nedeniyle odanın tek veya üç kişilik olmasına karar verildiği; 19. maddenin 1. fıkrası yönünden, yurt odalarının denetim ve temizliğinde hemcins olmanın özel alan ve mahremiyet için daha uygun olduğu, öğrencilerin aynı cinsten birine dertlerini daha rahat anlatabilecekleri, temizlik hizmetinin sadece kadınlara mahsus olmadığını; 20. maddenin 4. fıkrası yönünden, yurt ücretinin bir hizmet karşılığı olduğu, dolayısıyla yurttan ayrılan bir öğrenciye artık hizmet verilmediğinden ücretin belli bir oranının iadesinin yapılması gerektiği belirtilerek, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davaya konu Yönetmeliğin yürürlükten kaldırılması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, 06/05/2017 gün ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin; "Kurucu ve kurucu temsilcisinin en az lisans mezunu olması şarttır." şeklindeki 4. maddesinin 2. fıkrasının, "Ortaokul, imam-hatip ortaokulu veya ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren kurumlarda yatakhaneler en az üç, en fazla altı öğrenci; yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci apartı en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci stüdyo dairesi bir veya üç öğrenci barınacak şekilde düzenlenir. " şeklindeki 9. maddesinin 4. fıkrasının, " Kız öğrencilerin barındığı kurumlarda kadın, erkek öğrencilerin barındığı kurumlarda erkek yönetici görevlendirilir. " şeklindeki 19. maddesinin 1. fıkrasının, "Öğretim yılı başlamasına bir aydan az zaman kala kurumdan ayrılanlara hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen ücretin %10’u dışındaki kısmı, daha önce ayrılanlara ise tamamı; öğretim yılı başladıktan sonra ayrılanlara hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen ücretin %10’u ile barınma hizmeti aldığı aylara ait içinde bulunulan ayın ücreti de dahil edilerek hesaplanan miktarın dışındaki kısmı ile alınan depozito iade edilir ve hizmet sunum taahhütnamesi karşılıklı feshedilir." şeklindeki 20. maddesinin 4. fıkrasının, iptali istemiyle açılmıştır.
16/03/2018 tarih ve 30362 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 11. maddesi ile Yönetmeliğin dava konusu edilen 20. maddesinin 4. fıkrası değiştirilmiştir.
Bu nedenle davanın bu kısmının esasını inceleme olanağı bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin 4. maddesinin 2. fıkrasının incelenmesi;
5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları Ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun’un 1. maddesinin dördüncü fıkrasında “ Öğrenim düzeyine göre barınma hizmeti verilecek öğrenciler ile bu hizmetin verilebileceği kurumlar ve bu hizmeti sunacak gerçek ve tüzel kişilerin nitelikleri yönetmelikle belirlenir.”, onuncu fıkrasında ise “ Öğrencilere barınma hizmeti veren öğrenci yurtları ve benzeri kurumlarda görevlendirilen personelde, ikinci fıkrada belirtilen şartlar ve 14/71965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48’ inci maddesinde belirtilen genel şartlara ek olarak istenen diğer şartlar ile bu personelin özlük, ödül, disiplin iş ve işlemlerine ilişkin hususlar yönetmelikle belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
Yönetmeliğin dava konusu edilen 4. maddesinin 2. fıkrasında, kurumların kurucu ve kurucu temsilcisinin en az lisans mezunu olması şartı getirilmiştir.
Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinin 3. fıkrasında ise Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte faaliyette bulunan özel öğrenci yurtlarının gerçek kişi kurucuları ile tüzel kişi kurucuların mevcut kurucu temsilcileri hakkında aynı kurumda devam ettiği sürece 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen lisans mezunu olma şartının aranmayacağı kurala bağlanmıştır.
Dava konusu edilen düzenleme ile Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce faaliyette bulunan kurumların hakları korunduğu gibi Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra açılacak kurumlarda kurucu ve kurucu temsilcilerinde en az lisans mezunu olması şartı aranmasında; yönetim becerisinin yükseltilmesi ve bilinçli bir yönetim gerçekleştirilebilmesinin amaçlandığı dikkate alındığında, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Yönetmeliğin 9. maddesinin 4. fıkrasının incelenmesi;
Yönetmeliğin "Kurum binaları" başlıklı 9. maddesinin 4. fıkrasında, "Ortaokul, imam-hatip ortaokulu veya ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren kurumlarda yatakhaneler en az üç, en fazla altı öğrenci; yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci apartı en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci stüdyo dairesi bir veya üç öğrenci barınacak şekilde düzenlenir." hükmü getirilmiştir.
Yönetmeliğin Geçici 2. maddesinin 2. fıkrasında ise Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte Bakanlığa bağlı olarak faaliyette bulunan özel öğrenci yurtlarının, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendindeki şartlar hariç olmak üzere binalarını 1/8/2019 tarihine kadar bu Yönetmelikte belirlenen şartlara uygun hale getirecekleri öngörülmüştür.
Davalı idare tarafından düzenlemenin amacının; öğrencilerin hayat boyu izlerini ruhlarında taşıyacakları bir takım travmatik sonuçlara yol açacak olayları yaşamamaları olduğu belirtilmiş olup, bu haliyle yapılan düzenlemede kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Yönetmeliğin 19. maddesinin 1. fıkrasının incelenmesi;
Yönetmeliğin 19. maddesinin 1. fıkrasında "Kız öğrencilerin barındığı kurumlarda kadın, erkek öğrencilerin barındığı kurumlarda erkek yönetici görevlendirilir." hükmüne yer verilmiştir.
Öğrenci ile aynı cinsiyette olan yöneticinin yatakhanelere daha rahat girmesi, her hangi bir olay anında gerekli müdahalenin rahatlıkla yapılabilmesi, öğrenciler ile daha iyi iletişim kurulabilmesi amacıyla yapılan düzenlemede hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Yönetmeliğin 20. maddesinin 4.fıkrasına yönelik olarak dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı, dava konusu edilen diğer maddelerine yönelik olarak davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava; 06/05/2017 gün ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin; "Kurucu ve kurucu temsilcisinin en az lisans mezunu olması şarttır." şeklindeki 4. maddesinin 2. fıkrasının, "Ortaokul, imam-hatip ortaokulu veya ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren kurumlarda yatakhaneler en az üç, en fazla altı öğrenci; yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci apartı en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci stüdyo dairesi bir veya üç öğrenci barınacak şekilde düzenlenir. " şeklindeki 9. maddesinin 4. fıkrasının, "Kız öğrencilerin barındığı kurumlarda kadın, erkek öğrencilerin barındığı kurumlarda erkek yönetici görevlendirilir." şeklindeki 19. maddesinin 1. fıkrasının, "Öğretim yılı başlamasına bir aydan az zaman kala kurumdan ayrılanlara hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen ücretin %10’u dışındaki kısmı, daha önce ayrılanlara ise tamamı; öğretim yılı başladıktan sonra ayrılanlara hizmet sunum taahhütnamesinde belirlenen ücretin %10’u ile barınma hizmeti aldığı aylara ait içinde bulunulan ayın ücreti de dahil edilerek hesaplanan miktarın dışındaki kısmı ile alınan depozito iade edilir ve hizmet sunum taahhütnamesi karşılıklı feshedilir." şeklindeki 20. maddesinin 4. fıkrasının iptali istemiyle açılmıştır.
Davaya konu Yönetmeliğin, 11/09/2020 gün ve 31241 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin ve kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekalet ücretinin, davanın açılmasına neden olan davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 333. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
23/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.