Danıştay 8. Daire 2017/4681 Esas 2021/1100 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/4681
Karar No : 2021/1100

DAVACI : … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLLERİ : Av. …

DAVALILAR : 1- …
2- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
06.05.2017 gün ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 4. fıkrasında yer alan "...yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci,...." cümlesindeki "en az bir veya üç” ibaresinin, 20. maddesinin 3. fıkrasının, 20. maddesinin 4. fıkrasının, 20. maddesinin 6. fıkrasında yer alan "barınma, beslenme ve diğer sosyal ihtiyaçlarını karşılamaması, hizmet sunum taahhütnamesinde yer alan yükümlülüklerin" ibaresinin, 42. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "(c)" ibaresinin ve 3. fıkrasının, 43. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurtlar" ibaresinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu Yönetmeliğin 9. maddesinin 4. fıkrası yönünden sözleşme hürriyetine aykırı düzenleme yapıldığı; 20. maddesinin 3. fıkrasının eşitliğe aykırı olduğu, kredi yurtlar kurumuna bağlı olan yurtların bu yönetmelik kapsamında olmadığı, ücret belirlemesinde bu şekilde bir sınırlama yapılamayacağı, yeni öğretim yılında imzalanan sözleşmenin önceki sözleşmenin devamı niteliğinde olmadığı; 20. maddesinin 4. fıkrasının, sözleşme hürriyetine aykırılık teşkil ettiği, 20. maddesinin 6. fıkrası yönünden bazı durumlarda kurumun elinde olmayan sebeplere hizmetlerde aksama yaşanabileceği, bu durumda kurumun bu ağır yaptırıma maruz kalmasının hukuka aykırı olduğu; 42. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "(c)" ibaresi ve 3. fıkrası yönünden yaptırımın çok ağır olduğu ve ara bir yaptırım öngörülmesi gerektiği; 43. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurtlar" ibaresi yönünden herkes için ortak alan yaratmanın bazen mümkün olamayacağı, bazı öğrencilerin yemek hizmeti almak istemediği, yemek hizmetinin denetim dışı kalmasına sebebiyet verileceği ileri sürülmüştür.

DAVALILARIN SAVUNMASI :
… ve … Bakanlığı'nın Savunmalarının Özeti: Barınma hizmetinin salt bir ticari işletme gibi düşünülemeyeceği, yurtların sosyal ve kamu yönü olan bir hizmet sunmakta olduğu, iki kişilik odada kalanlar arasında problem olursa bu durumun ruhi, fiziksel ve psikolojik sorunlara neden olabileceği, yurt işletenlerin basiretli iş adamı olarak gerekli dikkat ve özeni gösterme zorunluluğunun bulunduğu, yemek, temizlik ve güvenlik gibi hizmetlerin satın alma yoluyla karşılanabileceği, 5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanunun 1/3-ğ bendinde kurumun amacı dışında kullanılması halinde kurum açma izninin ve işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptal edileceği diğer hallerde ise davacının da belirttiği gibi kademeli bir yaptırım sistemi öngörüldüğü belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davaya konu Yönetmeliğin yürürlükten kaldırılması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; 06.05.2017 gün ve 30058 sayılı R.G.'de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 4. fıkrasında yer alan "...yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci,...." cümlesindeki "en az bir veya üç” ibaresinin, 20. maddesinin 3., 4. Fıkrası ile 6, fıkrasındaki "barınma, beslenme ve diğer sosyal ihtiyaçlarını karşılamaması, hizmet sunum taahhütnamesinde yer alan yükümlülüklerin" ibaresinin; 42. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "(c)" ibaresinin ve 3. fıkrasının, 43. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurtları" ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Bahse konu Yönetmeliğin 20. maddesinin 4. ve 6. fıkrası ile 42. maddesi yönünden;
16/03/2018 gün ve 30362 sayılı R.G.'de yayımlanan, Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 11. maddesiyle 20. maddesinin 4. ve 6. fıkrasının değiştirildiği, 21. maddesiyle de 42. maddesinin değiştirildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu edilen 20. maddesinin 4. ve 6. Fıkrası ile 42. Maddesi hakkında karar verilmesine gerek kalmamıştır.
5661 Sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanunun 1. Maddesinin birinci fıkrasında, "Gerçek ve tüzelkişiler tarafından yemekli ve yemeksiz öğrenci yurtları ve buna benzer kurumlar açılması ve işletilmesi Milli Eğitim Bakanlığının iznine bağlıdır. Milli Eğitim Bakanlığı bu gibi yurt ve kurumları tesbit edeceği esaslara göre denetler."; üçüncü fıkrasında, (Ek fıkra: 15/8/2017-KHK-694/19 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/19 md.) Yurt ve benzeri kurumlar, ortaokul, ortaöğrenim ve yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti vermek amacıyla açılır ve bu Kanun ile 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesine göre işyeri açma ve çalışma ruhsatı alırlar. Öğrenim düzeyine göre barınma hizmeti verilecek öğrenciler ile bu hizmetin verilebileceği kurumlar ve bu hizmeti sunacak gerçek ve tüzel kişilerin nitelikleri yönetmelikle belirlenir."; dördüncü fıkrasında,"(Ek fıkra: 15/8/2017-KHK-694/19 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/19 md.) Kurum açma izni verilen kurumlardan, altı ay içerisinde barınma hizmetine başlamayan, faaliyete başladıktan sonra faaliyetine izinsiz ara veren kurumların kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir." hükmü getirilmiştir.
Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği"nin "Kurum binaları" başlıklı 9. Maddesinin 4. Fıkrasında, "Ortaokul, imam-hatip ortaokulu veya ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren kurumlarda yatakhaneler en az üç, en fazla altı öğrenci; yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci apartı en az bir veya üç, en çok altı öğrenci, öğrenci stüdyo dairesi bir veya üç öğrenci barınacak şekilde düzenlenir." hükmündeki koyu renkli ibare dava konusu edilmiştir.
Daha önce faaliyete geçmiş olan yükseköğrenim öğrenci yurtlarındaki 2 kişilik odaların yeni yönetmeliğe uygun hale getirilmesi ruhsat değişikliğini gerektirecek önemli tadilatı gerektirmekte olup; bu yurtların mevcut durumlarının korunmasına yönelik hüküm eklenmemesi kazanılmış hakları ihlal edici nitelikte olup hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
"Barınma hizmeti ücreti ve yükümlülükler" başlıklı 20. Maddenin dava konusu 3. fıkrasında, Kurumlarda bir önceki yıl barınma hizmeti alan öğrencilerin yeni dönemdeki barınma hizmeti ücreti, bir önceki öğretim yılında kurum ve öğrenci arasında belirlenen barınma hizmeti ücretine kayıt yenileme tarihinden bir önceki ayda açıklanan yıllık (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi + Tüketici Fiyat Endeksi)/2 oranına en fazla yüzde beş daha eklendiğinde oluşan oranda artış yapılarak belirlenir." hükmü ile; öğrenci/veli ile yapılan sözleşme çerçevesinde belirlenen barınma ücretinin, yeni dönemde fahiş oranlarda artırılmasını engellemek amacıyla getirildiği anlaşılmakta olup; üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.
"Yemek hizmeti" başlıklı 43 maddenin 1. Fıkrasında, "Ortaokul, imam-hatip ortaokulu ve ortaöğretim kurumları öğrencilerine barınma hizmeti veren kurumlar ile yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurtlarında yemek hizmeti verilmesi zorunludur." hükmündeki yemeğin kahvaltı, öğle yemeği yada akşam yemeği olacağı hususunda bir ayrıntıya yer verilmediğine göre; yurdun koşullarına göre Yükseköğretim kurumunda yemek verilmeyen sabah ve akşam saatlerine yönelik, sabah kahvaltısı yada akşam yemeği şeklinde belirlemek yurt yönetiminin insiyatifine bırakılmış olup; bahse konu düzenlemede üst hukuk normlarına aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği"nin 9. Maddesinin 4. Fıkrasının İPTALİ; 20. maddesinin 4. ve 6. fıkrası ile 42. maddesi hakkında karar verilmesine yer olmadığı; 20. maddesinin 3. fıkrası yönünden ise davanın reddi kararı verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava; 06.05.2017 gün ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 4. fıkrasında yer alan "...yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurt ve pansiyonlarında yatakhaneler en az bir veya üç, en çok altı öğrenci,...." cümlesindeki "en az bir veya üç” ibaresinin, 20. maddesinin 3. fıkrasının, 20. maddesinin 4. fıkrasının, 20. maddesinin 6. fıkrasında yer alan "barınma, beslenme ve diğer sosyal ihtiyaçlarını karşılamaması, hizmet sunum taahhütnamesinde yer alan yükümlülüklerin" ibaresinin, 42. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "(c)" ibaresinin ve 3. fıkrasının, 43. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti veren öğrenci yurtlar" ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Davaya konu Yönetmeliğin, 11/09/2020 gün ve 31241 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin ve kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekalet ücretinin, davanın açılmasına neden olan davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 333. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
23/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.