MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı ile davalı arasındaki işe iade davası hakkında Kayseri 2.İş Mahkemesinden verilen 24.03.2016 tarihli ve 2015/353 esas, 2016/149 sayılı kararı taraf vekilleri tarafından temyizi üzerine Dairemizce 13.06.2016 tarihli ve 2016/16275 esas, 2016/17570 sayılı ilamı ile bozularak ortadan kaldırılmasına ve davacının işe iade talebinin kabulüne karar verilmiş, taraf vekilleri kararın maddi hataya dayandığı gerekçesiyle ortadan kaldırılması isteğinde bulunmuşlardır.
Maddi hatanın giderilmesi isteğini içeren dilekçeler ve ekleri incelendi:
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.02.1988 tarihli ve 1987/2-520 esas, 1988/89 sayılı kararında belirtildiği üzere Yargıtay"ca temyiz incelemesinin yapıldığı sırada dosyada bulunan bir belgenin gözden kaçırılması, maddi hata sebebi olarak açıklanmıştır. Ayrıca belirtmek gerekir ki, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1957/13 esas, 1959/5 karar, ve 09.05.1960 gün ve 1960/21 esas, 1960/9 sayılı kararlarında açıklandığı üzere Yargıtay’ca maddi hata sonucu verilen bir karara mahkemece uyulmasına karar verilmesi halinde dahi usulü kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtay’ın hatalı bozma kararından dönülmesi mümkündür.
Mahkemece iş sözleşmesinin geçerli sebeple feshedilmediği ve feshin sendikal sebebe dayanmadığı gerekçeleri ile feshin geçersizliğine ve davacı işçinin işe iadesine, işe başlatmama tazminatının dört aylık ücret tutarı olarak ve çalıştırılmadığı süre için en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının belirlenmesine dair kararı Dairemizce; davalı işverence fesih için geçerli bir sebebin varlığını yeterli delillerle kanıtlanmadığından, mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmiş olmasının isabetli olduğu, ancak, feshin sendikal sebebe dayanıp dayanmadığı hususunda yapılan araştırma ve incelemenin yeterli olmadığı, Dairemiz uygulamasına göre işverenin sendikal sebeplerle sözleşmeyi feshedip etmediği belirlenirken dosyadaki mevcut delillerle birlikte, somut olayın özelliğine göre işyerinde sendikal örgütlenmenin ne zaman başladığı, sendikanın yetki tespiti başvurusunda bulunup bulunmadığı, işyerinde toplam çalışan, üye olan ve olmayan işçi sayısı, üyelikten istifa edip çalışmaya devam edenlerin bulunup bulunmadığı gibi hususların da tespit edilip değerlendirilmesi gerektiği, mahkemece belirtilen yönlerden araştırma yapılmadan feshin sendikal sebebe dayanmadığı sonucuna varılmasının hatalı olduğu gerekçesiyle bozulmasına rağmen devamında, mahkeme kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiş olmasının açık bir maddi hatadan kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Ayrıca her ne kadar dairemiz kararının sonuç kısmının tamamı maddi hatadan kaynaklanmış ise de, 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25. maddesine göre, sendikal sebeple yapılan fesihlerde ödenecek tazminatın; işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirleneceği açıktır. Bu yönlerden maddi hataya dayandığı anlaşılan Dairemizin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının ORTADAN KALDIRILMASINA karar verildi.
Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 17.09.2012 tarihinde işe başladığını, burada Çelik-İş Sendikasına üye olduğunu, 27.04.2015 tarihinde işyerine gelen müvekkiline işveren tarafından sendikadan çıkmasının söylendiğini, kabul etmeyince müvekkilinin işyerine girmesinin engellediğini, müvekkilinin aynı gün Bölge Çalışma Müdürlüğüne giderek şikayette bulunduğunu, davalı işyerinin 29.04.2015 tarihinde davacıya 27.04.2015 tarihinden itibaren işe devamsızlığı gerekçesiyle mazeret bildirmesi aksi takdirde iş sözleşmesinin feshedileceğini bildirdiğini ancak bu ihtarın haksız ve gerçeğe uygun olmadığını, müvekkilinin işveren tarafından şifahi bildirimle iş sözleşmesinin feshedildiğini, işyerinde çalışan diğer işçilere de aynı baskının uygulandığını, işçilerin sendikadan istifa etmelerinin şart koşulduğunu, istifa eden işçilerin çalışmaya devam edildiğini belirterek feshin geçersizliği ile müvekkilinin işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının işe gelmeyerek devamsızlık yaptığını, idari birimce defalarca arandığı ve işe gelmesi söylendiği halde yine işe gelmediğini, bunun üzerine 29.04.2015 tarihinde Kayseri 10. Noterliğinden ihtar çekilerek 27.04.2015 tarihinden itibaren işe gelmeme sebebinin haklı bir sebebi var ise bildirmesini aksi halde iş sözleşmesinin feshedileceği bildirildiği halde davacının işe gitmeyerek davacı açtığını belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece iş sözleşmesinin geçerli sebeple feshedilmediği ve feshin sendikal sebebe dayanmadığı gerekçeleri ile feshin geçersizliğine ve davacı işçinin işe iadesine, işe başlatmama tazminatının dört aylık ücret tutarı olarak ve çalıştırılmadığı süre için en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının belirlenmesine karar verilmiştir.
Hüküm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
6356 sayılı Kanun’un “sendika özgürlüğünün güvencesi” başlıklı 25. maddesinin ikinci fıkrasına göre; “işveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz. Ücret, ikramiye, prim ve paraya ilişkin sosyal yardım konularında toplu iş sözleşmesi hükümleri saklıdır”. Üçüncü fıkrasına göre; “ işçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz”. Dördüncü fıkrasına göre; “işverenin yukarıdaki fıkralara aykırı hareket etmesi hâlinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilir” ve beşinci fıkrasına göre; “Sendikal bir nedenle iş sözleşmesinin feshi hâlinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.”
Somut olayda davacı iş sözleşmesinin sendikal sebeple feshedildiğini ileri sürerken, davalı işveren iş sözleşmesinin davacının izinsiz ve mazeretsiz olarak işe gelmemesi nedeniyle haklı sebeple feshedildiğini savunmaktadır.
Dosya kapsamına göre davalı işverence fesih için geçerli bir sebebin varlığını yeterli delillerle kanıtlanmadığından, mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmiş olması isabetlidir. Ancak, feshin sendikal sebebe dayanıp dayanmadığı hususunda yapılan araştırma ve inceleme yeterli değildir. Dairemiz uygulamasına göre işverenin sendikal sebeplerle sözleşmeyi feshedip etmediği belirlenirken dosyadaki mevcut delillerle birlikte, somut olayın özelliğine göre işyerinde sendikal örgütlenmenin ne zaman başladığı, sendikanın yetki tespiti başvurusunda bulunup bulunmadığı, işyerinde toplam çalışan, üye olan ve olmayan işçi sayısı, üyelikten istifa edip çalışmaya devam edenlerin bulunup bulunmadığı gibi hususların da tespit edilip değerlendirilmesi gerekir. Mahkemece belirtilen yönlerden araştırma yapılmadan feshin sendikal sebebe dayanmadığı sonucuna varılması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı kesin olarak BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.12.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.