1. Hukuk Dairesi Esas No: 2013/12614 Karar No: 2013/14325 Karar Tarihi: 22.10.2013
Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2013/12614 Esas 2013/14325 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Burhaniye 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen bir dava, çaplı taşınmaza el atmanın önlenmesi ve ecrimisil istekleri ile ilgilidir. Mahkeme, davanın kısmen kabulüne karar vermiştir. Ancak kısa kararda sadece asıl dava yönünden hüküm kurulmuş, gerekçeli kararda ise birleştirilen davanın da hüküm kapsamına alınması sonucu çelişkili bir durum oluşmuştur. Bu nedenle Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararı çerçevesinde hüküm bozulmalıdır. Kararda geçen kanun maddeleri: 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 376., 381. son fıkrası, 388., 389. maddeleri ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 186., 297. maddeleridir.
Yanlar arasında görülen elatmanın önlenmesi, ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; Dava, çaplı taşınmaza el atmanın önlenmesi ve ecrimisil isteklerine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Bilindiği üzere, tarafların tüm delilleri toplanıp tetkik edildikten ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun(HUMK"nun) 376. (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun-HMK"nin- 186.) maddesine göre son sözleri dinlenip duruşmanın bittiği bildirildikten sonra hakimin, HUMK"nun 388. (HMK"nin 297.) maddesi uyarınca kararı gerekçesi ile birlikte (tam olarak) yazması ve hüküm sonucunu HUMK"nun 389. (HMK"nin 297.) maddesinde öngörülen biçimde tefhim etmesi asıldır. Ne var ki, uygulamada söz konusu Kanun"un 381. maddesinin son fıkrasının getirdiği ayrıcalığa dayanılarak bazı zorunlu nedenlerle sadece hükmün sonucu tutanağa geçirilip tefhim edilmekte, gerekçeli karar daha sonra yazılmaktadır. İşte bu gibi hallerde HUMK"nun 389. (HMK"nin 297.) maddesine uygun olarak tarafların hak ve yükümlülüklerini açıkça gösteren, tefhim ile aleniyet ve hukuki varlık kazanan kısa karara daha sonra yazılan gerekçeli kararın uygun olması zorunludur. Esasen kısa kararı yazıp tefhim etmekle davadan elini çekmiş olan hakimin artık bu kararını değiştirmesine yasal olanak yoktur. Öte yandan, kısa kararla gerekçeli kararın çelişkili bulunması yargılamanın aleniyeti, kararların alenen tefhim edilmesine ilişkin Anayasa"nın 141. maddesi ve HUMK"nin yukarıda değinilen buyurucu nitelikteki maddelerine de aykırı bir durum yaratır. Ayrıca, anılan husus kamu düzeni ile ilgili olup, gözetilmesi yasa ile hakime yükletilmiş bir ödevdir. Aksine düşünce ve uygulama yargı, yargıç ve kararlarının her türlü düşünceden uzak, saygın ve güvenilir olması ilkesi ile de bağdaşmaz. Somut olayda, değinilen ilke ve yasa hükümleri göz ardı edilerek kısa kararda sadece asıl dava yönünden hüküm kurulduğu halde, gerekçeli kararda birleştirilen davanın da hüküm kapsamına alınmak suretiyle kısa karara çelişkili biçimde gerekçeli karar yazılması doğru değildir. Hal böyle olunca, 10.04.1992 gün,1992/7 Esas, 1992/4 sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararı çerçevesinde bir karar verilmek üzere hüküm bozulmalıdır. Davalının temyiz itirazı açıklanan nedenden ötürü yerindedir. Kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer hususların incelenmesine şimdilik yer olmadığına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 22.10.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.