Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı ... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinin bir türü olan Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi"nden kaynaklanan sözleşmenin feshinin tespiti talebinden ibarettir. Davacı iş sahibi, davalılar ise; yükleniciden devralan, yüklenici ve kefildir.
Davacı iş sahibi vekili; ... ili, ... ilçesi, .../mahallesi tapusuna kayıtlı 418 ada 4 parsel numaralı taşınmazın malikinin müvekkilleri ... ve ... ile dava dışı ..."un olduğunu, müvekkilleri ... ve ..."ın davalılardan ... ve ... ile bu taşınmaz üzerine inşaat yapmak üzere aralarında ... 6. Noterliği"nin 16.12.2013 tarihli ve .... yevmiye numaralı kat karşılığı inşaat sözleşmesini yaptıklarını, sözleşmenin VII/a maddesine göre yüklenicinin 3 ay içerisinde inşaat işine başlamaması halinde sözleşmenin kendiliğinden feshedilmiş sayılacağını, bu sürenin sözleşme tarihi olan 16.12.2013"de başladığı ve 16.03.2014 tarihinde sona erdiğini, aradan 2 yıl 4 ay geçmiş olmasına rağmen davalı yüklenicilerin halen inşaata başlamak şöyle dursun inşaata başlamak için ilgili belediyeden inşaat ruhsatı bile alamadıklarını, bu nedenle bu davanın açılmasının zorunlu olduğunu, sözü edilen sözleşmeyi maliklerden sadece ikisinin imzaladığını, davalının müvekkillerinden diğer imzalamayan maliki de sözleşmeye katacağını söylediğini, bu şekilde imzayı atan iki maliki ikna ettiğini, bu nedenle sözleşmenin daha baştan geçersiz olduğunu, sözleşmenin hiç doğmadığını, yok hükmünde olduğunu, davalılardan ..."da sözleşmeyi devir aldığını kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yok hükmünde olduğunun ya da fesih olunmuş sayıldığının tespitine, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılara usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen davalılar davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın, davalı ... ve ... yönünden kabulüne, davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş, verilen karar davalı ... vekilince yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Dava açılırken dava değeri 1.000,00 TL olarak gösterilmiş ve bu miktar üzerinden harç alınarak yargılamaya devamla hüküm kurulmuştur.
492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 15. maddesine göre yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Aynı Yasa"nın 28/1. maddesinin a bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin geri kalanın kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödeneceği hükmü yer almakta olup yine aynı Kanun"un 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı emredici hükmü konulmuştur. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay"ca re"sen nazara alınır.
Davacı, gerçek kişi olup, Harçlar Kanunu"na göre harçtan muaf olan kişi ve kurumlardan değildir. Nispi karar ve ilam harcına tabi davalarda, dava değeri üzerinden peşin nispi ilâm harcının alınması zorunludur. Uyarıya rağmen yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu"nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 04.12.2013 gün 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilâmı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları bu yöndedir.
Açıklanan bu ilkeler ışığında somut olay değerlendirildiğinde; davacılar dava açarken davanın değerini 1.000,00 TL olarak göstermiş ve bu miktar üzerinde nispi harç yatırmıştır. Davacılar, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin fesih olduğunun tespiti talebinde bulunduklarına göre sözleşmenin değeri üzerinden nispi harç yatırılması gerekir. Taraflar arasında düzenlendiği çekişmesiz olan ... 4. Noterliği"nin 16.12.2013 tarih ve ......yevmiye numaralı kat karşılığı inşaat sözleşmesinde değer 36.000,00 TL olarak belirlendiğinden bu miktar üzerinden yatırılması gereken nispi ilâm harcını ikmâl etmek üzere uygun süre verilip, ikmâl edilmesi halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamış, kararın bozulması uygun gerekmiştir.
Öte yandan; mahkemece yapılan yargılamanın 19.11.2015 tarihli oturumunda duruşmada hazır bulunan ... bir sonraki celse olan 29.12.2015 tarihli oturuma gelmemesine rağmen sözlü yargılama günü bu davalıya tebliğ edilmeden yargılamaya devam edilerek hüküm kurulmuştur.
Karar tarihinde yürürlükte bulunan ve zaman bakımından uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nın 184. maddesinde “(1) Hakim, tarafların iddia ve savunmalarıyla toplanan delilleri inceledikten sonra, duruşmada hazır bulunan taraflara
tahkikatın tümü hakkında açıklama yapabilmeleri için söz verir. (2) Mahkeme tarafların tahkikatın tümü hakkındaki açıklamalarından sonra, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığını görürse, tahkikatın bittiğini taraflara tefhim eder.” ve yine aynı Kanun"un 186. maddesinde “(1) Mahkeme, tahkikatın bitiminden sonra, sözlü yargılama ve hüküm için tayin olacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki tarafı davet eder. Taraflara çıkartılacak olan davetiyede, belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilir. (2) Sözlü yargılamada mahkeme, taraflara son sözlerini sorar ve hükmünü verir.” hükümleri bulunmaktadır.
Bu hükümlerden de anlaşılacağı üzere; hakim, tahkikatın bitiminden sonra, taraflara, tahkikatın tümü hakkında açıklama yapma hakkı tanımalı ve sonrasında son diyeceklerini bildirmeleri için fırsat vermeli ve buna göre hükmünü kurmalıdır.
Somut olayımıza gelince: yargılamanın 19.11.2015 tarihli oturumunda duruşmada hazır bulunan ... bir sonraki celse olan 29.12.2015 tarihli oturuma gelmemesine rağmen sözlü yargılama günü bu davalıya tebliğ edilmeden duruşmaya devam edilerek hüküm kurulmuş olması, adil yargılama ilkesinin en önemli unsurlarından olan ve HMK"nın 27.maddesinde düzenlenen hukuki dinlenilme hakkını zedeler nitelikte olup, usul ve yasaya aykırı bulunduğundan hükmün bu yönden de bozulması gerekmiştir.
Bozma sebeplerine göre sair temyiz itirazları incelenmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı ... yararına BOZULMASINA, bozma nedenlerine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı ..."e geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 06.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.