5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu"na muhalefet eyleminden kabahatli ... Ege Özel Eğitim Kurumları Ticaret Anonim Şirketi hakkında, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 23/07/2019 tarihli ve 95178074-405.01-E.13895532 sayılı idarî yaptırım karar tutanağı ile uygulanan 12.792,00 Türk lirası idarî para cezasına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin ... 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 12/03/2020 tarihli ve 2019/4398 değişik iş sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine dair ... 3. Sulh Ceza Hâkimliğinin 21/04/2020 tarihli ve 2020/1647 değişik iş sayılı kararı aleyhine, Adalet Bakanlığı"nın 01.10.2020 gün ve 2020 - 9611 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 27.10.2020 gün ve KYB. 2020 / 92276 sayılı ihbarnamesi ile dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 5. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "" Kabahat, failin icraî veya ihmali davranışı gerçekleştirdiği zaman işlenmiş sayılır. Neticenin oluştuğu zaman, bu bakımdan dikkate alınmaz."" şeklindeki düzenleme karşısında, somut olayda kabahat fiilinin 2018 yılı içerinde işlendiği, ilgili idarece 2018 yılındaki brüt asgari ücretin 2.029,50 Türk lirası olması nedeniyle toplam beş katı tutarındaki 10.147,00 Türk lirası idari para cezasına karar verilmesi gerekeceği gözetilmeksizin, itirazın bu yönden kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla,
Gereği görüşülüp düşünüldü:
5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu"nun "Öğrenim ücreti ve diğer ücretler, ücretsiz öğrenim ve yabancı uyruklu öğrenciler" başlıklı 13. maddesi;
"Öğrenim ücreti ve diğer ücretler, kurumlarca her yıl tespit edilerek ocak ayından itibaren en geç mayıs ayında ilân edilir.
Ücretlerin hangi esaslara göre tespit, tayin, ilân ve tahsil edileceği yönetmelikle belirlenir.
Kurumlar, öğrenim gören öğrenci sayısının yüzde üçünden az olmamak üzere ücretsiz öğrenci okutmakla yükümlüdür. Bakanlıkça bu oran yüzde ona kadar artırılabilir. (Ek cümle: 6/2/2014-6518/84 md.) Ücretsiz okutmada; 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu, 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 56 ncı, mülga 45 inci ve 64 üncü maddeleri ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesi kapsamında harp veya vazife malulü sayılanların ilk ve orta öğretim çağındaki çocukları ile haklarında korunma, bakım veya barınma kararı verilen çocuklara öncelik verilir.
Ücretsiz okutulacak öğrencilerin yüzdesi, seçimi ve kurumlara kabul şartlarına ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Kurumlar ayrıca, öğrenim bursu verebilirler. Öğrenim bursu verilmesine ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Bir okula alınabilecek yabancı uyruklu öğrenci sayısı, o okulda okuyan Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrenci sayısının yüzde otuzunu aşamaz."
20.03.2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliğinin, "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin kabahat tarihindeki hali;
“...l) Ücretsiz okutulacak öğrenci ve kursiyer: Bir öğretim yılı veya dönem içinde ücretsiz öğrenim gören öğrenci ve kursiyeri,...” şeklinde iken,
19.02.2020 tarihli ve 31044 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren değişiklikle;
"...l) (Değişik:RG-19/2/2020-31044) Ücretsiz okutulacak öğrenci ve kursiyer: Kanunun 13 üncü maddesinde öncelik verilen çocuklar için okulun öğretim süresi kadar, diğer öğrenci/kursiyerler için bir öğretim yılı veya dönem içinde ücretsiz öğrenim gören öğrenci ve kursiyeri,..." şeklinde değiştirilmiş,
"Ücretsiz okutulacak öğrenci ve kursiyerlerin oranı ile dağılımı" başlıklı 57/(3). maddesi;
"... (3)(Değişik:RG-5/7/2014-29051) Kurumlara, ücretsiz okutmakla yükümlü oldukları öğrenci ya da kursiyer başvurusu olmaması veya başvuranların sayısı kontenjandan az olması hâlinde, durumları 58 inci maddeye uygun olanların başvuruları sağlanarak ücretsiz okuma hakkından yararlandırılır. Bunun mümkün olmaması hâlinde de ücretsiz okuyacak öğrenci ve kursiyerler kurum tarafından belirlenir...
"
"Ücretsiz okutulacak öğrenci ve kursiyerlerin başvurusu
" başlıklı 58. maddesi;
"(1) (Değişik:RG-5/7/2014-29051) Kurumlarda ücretsiz (Mülga ibare:RG-3/7/2016-29761) (...) okumak için başvuracak öğrenci ve kursiyerlerden, okullarda ücretsiz okuyacak Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen (Mülga ibare:RG-19/2/2020-31044) (…) çocuklar dışındaki öğrencilerin bir önceki sınıfını geçmiş ve davranış notunun tam olması şartları aranır.
(2) (Değişik:RG-5/7/2014-29051) Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen harp veya vazife malulü sayılanların ilk ve orta öğrenim çağındaki çocukları ile haklarında koruma, bakım veya barınma kararı verilen çocuklardan, ayrıca Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen harp veya vazife malulü sayılanların mensubu olduğu kurumdan alınacak harp veya vazife malulü olduğunu gösterir belge istenir.
(3) Her ders yılı veya dönemde, kurumda ücretsiz okumak isteyen öğrenci veya kursiyerler bu isteklerini kuruma kayıt sırasında, “Özel Öğretim Kurumlarında Ücretsiz Okuyacak Öğrenci ve Kursiyerlere Ait Başvuru Formu”nu (EK-7) doldurarak başvurur.
(4) Gerçek dışı bildirimde bulunduğu tespit edilen öğrenci ve kursiyerin, ücretsiz okuma hakkı veya bursu kurum müdürlüğünce iptal edilir. Öğrenci ve kursiyere ücretsiz okuduğu veya burs aldığı dönemlere ait ücretler ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda kanuni faizi ile birlikte ödettirilir.
5) Ücretsiz okumak üzere başvuranların sayısı kontenjandan az olması hâlinde, durumları birinci fıkraya uygun olanların başvuruları sağlanarak ücretsiz okuma hakkından yararlandırılır.
"
Hükümlerini içermektedir.
Kabahatin gerçekleştiği tarihte yürürlükteki yönetmeliğe göre, ücretsiz okuma hakkına sahip olacak öğrencilerin sayısının belirlenmesinde "bir öğretim yılı veya dönemi" esas alınmakta iken bu durum 2020 yılında yapılan değişiklikle "5580 sayılı Kanun"un 13 üncü maddesinde öncelik verilen çocuklar için okulun öğretim süresi kadar" şeklinde değiştirilmiştir. Ancak kabahatli kurumun kabahate konu eylemi; 2018 - 2019 dönemi için belirlenen kontenjan sınırına uymamak değil, 2018 yılında başvuran harp veya vazife malulü yakını olan bir öğrencinin başvurusunun reddi ile "ücretsiz okuma hakkı"ndan yararlandırılmaması yönündeki eylemidir.
Kanun yararına bozmaya konu uyuşmazlıkta, kabahatli özel öğretim kurumunda ücretsiz okuma hakkından yararlanmak isteyen harp veya vazife malulü yakını çocuğun, "Özel Ege Lisesi" adlı özel eğitim kurumunda, 28.04.2018 tarihinde "okula giriş sınavı" adı altında yapılan sınavda, yasaya göre kendisiyle eşit durumda olmayan diğer öğrenciler gibi geçerli puanı alamaması gerekçesiyle; 5580 sayılı Kanun"un 13. maddesi gereği, ilgili Yönetmelikte belirtilen "ücretsiz okuma" hakkından yararlandırılmadığı görülmüştür. İdarece yapılan soruşturma sonucu, okulda başvurulan ve giriş sınavının yapıldığı eğitim öğretim dönemi için (2018-2019) ücretsiz okuma hakkına dair kontenjan sınırında ücretsiz öğrenci bulunmamasına rağmen başvuranın kaydının kanuna aykırı gerekçeyle yapılmadığından bahisle ilgili özel öğretim kurumuna, eylem bir bütün halinde (temadi halinde işlenen bir kabahat olarak) değerlendirilip 2019 yılı asgari ücretin 5 katı tutarında idari para cezası kesilmiştir.
Yukarıda yazılı mevzuat ve açıklamalar çerçevesinde; kabahat tarihinin, "ücretsiz okuma hakkı" başvurusunun yapıldığı ve talebin reddedildiği 2018 yılı olacağı ve uygulanacak idari para cezasının da 2018 yılı brüt asgari ücreti olan 2.029,50 TL üzerinden hesaplanması gerektiği anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, kanun yararına bozma isteminin kabulüyle, (merci) ... 3. Sulh Ceza Hâkimliğinin 21/04/2020 tarihli ve 2020/1647 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nin 309/4-d maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma sebebine göre yeniden uygulama yapılarak;
... 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 12/03/2020 tarihli ve 2019/4398 değişik iş sayılı kararına karşı yapılan İTİRAZIN KABULÜYLE, kararın kaldırılmasına, kabahatli özel öğretim kurumu ... Eğitim Sağlık Sanayi Yatırım A.Ş. (Özel Ege Lisesi) hakkında ilgili idari makam tarafından 23.07.2019 tarihli, 95178074-405-01-E. 13894669 sayılı kararla 2019 yılı brüt asgari ücreti esas alınarak düzenlenen, toplamda 12.792,00 TL tutarındaki idari para cezasının, 5271 sayılı CMK"nin 309/4-d maddesi uyarınca uygulanması gereken 5580 sayılı Kanun"un 7/2-d) maddesi gereği; miktar itibarıyla (2.029,50 TL x 5 =) 10.147,50 TL şeklinde DÜZELTİLMESİNE, 14.04.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.