16. Hukuk Dairesi 2017/5741 E. , 2020/5177 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahallinde yapılan keşifte dinlenen bilirkişi ve tanıkların sözlerinin soyut ve hüküm vermeye yeterli olmadığı gibi, dosyaya sunulan uzman bilirkişi raporlarının da hükme yeterli bulunmadığı, tespite aykırı sonuca ulaşıldığı halde tüm tespit bilirkişileri dinlenilmeden ve dinlenen bilirkişi ve tanıkların sözleri komşu taşınmazlara ait tutanak örnekleri ve varsa dayanaklarını oluşturan kayıtlarla denetlenmeden karar verilmesinin de hatalı olduğu belirtilerek; çekişmeli taşınmazın kadastro tespit gününden 15-20-25 yıl öncesinde çekilmiş hava fotoğrafları ile çekişmeli taşınmaza komşu olan tüm taşınmazlara ait onaylı kadastro tutanağı örnekleri, varsa kadastro tespitlerinin dayanaklarını oluşturan kayıtları (tesislerinden itibaren oluşum belgeleri ve bütün tedavülleriyle) ve kadastro sonucunda oluşmuş sicil kayıtlarının dosya içine getirildikten sonra, yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile tüm tespit bilirkişileri, üç kişiden oluşacak ziraatçı bilirkişi kurulu, uzman jeodezi veya fotogrametri uzmanı bilirkişi ve uzman fen bilirkişi hazır olduğu halde mahallinde yeniden keşif yapılması; yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, ilk olarak ne zaman kullanılmaya başlandığı, varsa imar-ihyanın ne zaman tamamlandığının sorulup saptanmaya çalışılması; çekişmeli taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi hususlarında olaylara dayalı bilgi alınması, bilirkişi ve tanıkların sözlerinin komşu taşınmazlara ait tutanak örnekleri ve dayanaklarını oluşturan kayıtlarla denetlenmesi, ziraatçı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olup ne zaman imar-ihya edildiğini, ne zamandan beri ve ne şekilde kullanıldığını bildirir, bitki örtüsü, eğim ve toprak yapısı yönlerinden komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini irdeler, gerektiğinde çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden çekilecek fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınması; jeodezi veya fotogrametri uzmanı bilirkişiden; çekişmeli taşınmazın kadastro tespit gününden 15-20-25 yıl öncesinde çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde özel aletlerle inceleme yapılarak ve üç boyutlu hale getirilerek, çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu ile üzerindeki imar-ihyanın ne zaman tamamlandığını bildirir, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini irdeler ve ilgili hava fotoğrafı ile kadastro paftasını çakıştırılmış şekilde gösteren ayrıntılı rapor alınması; fen bilirkişisinden yapılacak keşif ve uygulamaları izleyip denetlemeye olanak verir, bilirkişi ve tanıklarca gösterilen hususların işaretlendiği ayrıntılı rapor alınması ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davacı ...’nin davasının reddine, katılan ... Demirci"nin davasının kabulüne, çekişmeli 1122 ada 78 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile katılan davacı ...adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazda, adına tescil kararı verilen davacı yönünden kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, "dava konusu taşınmazın kadastro tespit tarihinden en az 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının getirtilerek yöntemince uygulanması, zilyet edilip edilmediğinin ve taşınmazın niteliğinin belirlenmesi" gereğine değinilen bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozmaya uyulmakla taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozma ilamı uyarınca, çekişmeli taşınmazın niteliğinin belirlenmesi amacıyla 1988-1993-1998 tarihli hava fotoğraflarının incelenmesi gerektiği halde, Mahkemece, 1964-1975-1995 tarihli hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılmış ve hava fotoğraflarının incelenmesi sonrası sunulan bilirkişi raporunda, dava konusu taşınmazın 1964 ve 1995 tarihli hava fotoğraflarında açık yeşil renkli, 1975 tarihli hava fotoğrafında ise koyu yeşil renkli olduğu belirtilmesine rağmen, bu ifadelerin ne anlama geldiği açıklanmamış olup, bu haliyle hava fotoğraflarından yöntemince yararlanılmadığı anlaşılmaktadır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşabilmek için Mahkemece öncelikle, kadastro tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından getirtilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte, dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin kime ait olduğu, kimden intikal ettiği ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı beyanları arasında çelişki doğması halinde çelişkiler yöntemince giderilmeye çalışılmalı; fen bilirkişisi ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisine hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmak suretiyle, dava konusu taşınmazın konumunun hava fotoğrafı üzerinde gösterilmesi ve taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin ve üzerinde ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğe ne zaman başlanıldığının belirlenmesine ve keşfi izlemeye ve denetlemeye elverişli ayrıntılı harita ve rapor düzenlemeleri istenilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.