Mahkemesi : İş Mahkemesi


Dava, hizmet süresi ve sigorta primine esas kazanç (ücret) tutarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan ve Yargıtay incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasını isteyen davalı işverenler vekilinin (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Geçici 3. maddesinde yer alan 1086 sayılı Yasanın temyize ilişkin hükümlerinin uygulanmasının gerektiğine ilişkin düzenleme gereğince) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesine göre; sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanunun “Prime esas ücretler” başlığını taşıyan 77. maddesinin 1. fıkrası ile 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin 1. fıkrasında, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır. Diğer taraftan 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayıl Kanunun 86/9. maddelerine dayalı olarak açılan bu tür hizmet tespiti davalarında kesinleşen mahkeme ilamı, işverence Kuruma verilmeyen belgelerin yerine geçecek nitelikte olduğundan hükümde ayrıca 77. ve 80. maddelere göre hesaplanacak olan 1 günlük ücretin belirtilmesi de gerekmektedir. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun; 288. maddesinde, bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin, yapıldıkları zamanki miktar veya değerleri belir bir tutarı geçtiği takdirde senetle kanıtlanması gerektiği, bu hukuki işlemlerin miktar veya değeri, ödeme veya borçtan kurtarma (ibra) gibi herhangi bir sebeple belir bir tutardan

aşağı düşse bile senetsiz kanıtlanamayacağı bildirilmiş, 289. maddesinde, 288. madde uyarınca senetle kanıtlanması gereken konularda yukarıdaki hükümler hatırlatılarak karşı tarafın açık muvafakati durumunda tanık dinlenebileceği, 292. maddesinde de, senetle kanıtlanması zorunlu konularda yazılı bir delil başlangıcı varsa tanık dinlenebileceği açıklanarak delil başlangıcının, dava konusunun tamamen kanıtlanmasına yeterli olmamakla birlikte, bunun var olduğunu gösteren ve aleyhine sunulmuş olan tarafça verilen kağıt ve belgeler olduğu belirtilmiştir. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 200. ve 202. maddelerinde de bu düzenlemeler korunmuştur.
Dava konusu somut olayda; davacı, davalılardan ..."in sahibi olduğu 34..... plaka sayılı ticari taksi niteliğindeki aracında, taksi şoförü olarak 10.09.1994-20.06.2009 tarihleri arasında brüt aylık 1.200 TL ücretle çalıtığının tespitine karar verilmesini talep etmiş olup, mahkemece, dinlenen tanık anlatımları, araçla ilgili trafik kayıtları, ceza tutanakları, trafik kazası tespit tutanakları ve 06.10.2013 tarihli bilirkişi raporu esas alınarak; davanın kısmen kabulü ile davacının 01.01.1995-20.06.2009 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de; mahkemenin kararı eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Talep konusu dönemde çalışıldığı iddia edilen taksi ile ilgili olarak, hem davacı adına kesilmiş trafik ceza makbuzlarının, hem de dava dışı kişiler adına trafik ceza makbuzlarının bulunması, davacı adına farklı plakalı araçtan dolayı 07.01.2005 tarihinde kesilen ceza tutanağının varlığı, ... Turizm Taksiciler Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifinin 22.11.2011 tarihli cevabı yazısına göre, davacının 21.02.2001-11.03.2008 tarihleri arasında şoför olarak kaydının bulunmasına karşın, aktif olarak 34 ... plakalı araçta çalışmasına ilişkin kayıt bulunamadığının belirtilmesi, dosya kapsamında tanık sıfatı ile beyanına başvurulan, ..."un 2005-2006 arası ve 2007-2008 arası dönemde, aracı kendisinin kiraladığı iddiası ile tanık ..."in 2008-2011 arası dönemde, aracı kendisinin kiraladığı iddiası ve davalı işveren tarafın aracını, davacıya 01.04.2006-21.06.2007 tarihleri arasında kiraladığı iddiaları karşısında;
Mahkemece yapılacak iş; ilgili aracın hangi tarihte, kim yada kimler tarafından ne tür bir hukuki ilişki çerçevesinde kullanıldığı, buna ilişkin herhangi bir kira sözleşmesi, yazılı delil bulunup bulunmadığı usulünce araştırılmalı, gerektiğinde tanık beyanlarına yeniden başvurularak, aracı kiraladığı iddiasında bulunan ... ve ..."in aracı işletip işletmedikleri hususu sorulmalı, bu tanıkların, vergi kayıt ve faaliyet, tescil durumları ilgili vergi dairesinden veya Ticaret Sicili Memurluğundan araştırılarak tespit edilmeli, aracın belirtilen sürede, masraflarının kim tarafından karşılandığı, bu araç nedeni ile vergi tahakkuk ettirilip ettirilmediği usulünce araştırılmalı, çalışmanın kesintili olup olmadığı ortaya konulmalı, belirdiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, çalışma kesintili gerçekleşmiş ise hak düşürücü süre yönünden irdeleme yapılmalı, toplanan tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O hâlde, davalı taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz hacının istek halinde ..."a iadesine, 05.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.