BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi 2018/2936 Esas 2021/1428 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ

T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ

.... HAKKINDA KARAR VERİLMESİ )

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : ... (...)
ÜYE : ... (...)
ÜYE : ... (...)
KATİP : ... (...)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 04/07/2018
ESAS NO :....
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 24/09/2021
YAZILDIĞI TARİH : 28/09/2021

Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi davacı vekili ile davalı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında 20/03/2014 tarihli protokol ile 18/06/2014 tarihli bayilik sözleşmesi imzalandığını, protokolün 21. maddesi hükmüne gereği 31/03/2014 tarihinde 450.000,00 USD ve 24/07/2014 tarihinde 450.000,00 USD olarak ödeme yaptığını, davalının ...'ye olan kredi borçlarını ödemede temerrüte düştüğünü, 08.08.2016 tarihinden itibaren kredi borçlarına ilişkin ödeme yapmadığını, davalının bayilik sözleşmesi davam ederken ürün alımı ve diğer sebeplerden doğan borçlarını yerine getirmediğini ve ayrıca 500.000,00TL'nin üzerinde sair sebeplerden doğan borcunun oluştuğunu, bayilik sözleşmesinin 23. maddesinde ödemelerin yapılmamasının ... tarafından haklı şekilde fesih sebebi olarak belirtildiğini, davalının asgari ürün alım taahhüdünü yerine getirmediğini, 09/12/2016 tarihli ihtarname ile bayilik sözleşmesi ve bağlantılı sözleşmelerin fesih edildiğini belirterek nakde çevrilen 100.000,00TL teminat mektubunun döviz karşılığının kredi bedeli iade alacağından düşümü sonucunda bakiye 463.951,89 doların kredi bedeli iade alacağının temerrüt tarihi olan 25/12/2016 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesine göre faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı vekili, protokole ve bayilik sözleşmesine herhangi bir itirazları olmadığını, 1. taksiti 450.000,00 USD olarak yatırıldığını, 2. taksitin ise 450.000,00 USD'nin karşılığı TL olarak yatırıldığından USD olarak talepte bulunulamayacağını, kredi borcunun yarısından fazla ödendiğini, kredi borç taksitlerini ödemede güçlüğe düştüğünü, davacının bayilik sözleşmesine göre vermeyi taahhüt ettiği akaryakıt ürünlerini vermediğini, TBK'nun 98. Maddesinde düzenlenen ifa güçsüzlüğü halinde ödemezlik defi gereği borç taksitlerinin yeniden yapılandırılmasını, TBK'nun 99. maddesine göre borcun TL olarak ödenmesinin talep edilebileceğini protokol ve sözleşmeye göre faiz talep edilemeyeceğini, sözleşmenin teminatı olarak verilen 2 adet banka teminat mektubunun nakde çevrildiğini belirterek talebin reddine, müvekkilinin ödeme güçlüğüne düştüğünden borcun yeniden taksitlendirilmesini, alacağın teminat altında olduğundan davacı haklarının tehlikeye düşmediğini savunarak haksız davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ
Mahkemece, taraflar arasında imzalanan protokol ve sözleşmenin davalının edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle haklı olarak feshedildiği, davalının protokolde belirlenen ve davalıya verilen nakit krediden ödenen kısım ve nakde çevrilen teminat mektup bedelinin düşülmesi sonucu kalan miktar olan istenen tutarı faizi ile talep edebileceği, davalının yapılandırma talebinin yerinde olmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne, 463.951,89 USD'nin 25/12/2016 tarihinden itibaren faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
İstinaf kanun yoluna;
1-Davacı vekili tarafından; Davanın harca esas değerinin 463.951,89 dolar olduğu, dava tarihindeki TL karşılığının 1.661.226,13TL olması nedeniyle lehlerine 73.786,78TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken eksik hükmedildiği bildirilmiştir.
2-Davalı vekili tarafından; Protokol ve sözleşmede, ödemenin mutlaka yabancı para cinsinden olmasının kararlaştırılmadığı, onun için davacının kredi ödemesinin 2 dilimini TL olarak yaptığı, davacı tarafından ihlal edildiğini II taksidin 941.40,00TL olarak ödenmesine davacı itiraz etmeyerek sözleşmenin "TL" olarak ifasının ses çıkarmadığını böylece tarafların ödemelerin TL olarak yapılması konusunda anlaştığı bilirkişi raporlarında görüldüğü gibi ödenen miktarın 1.208.926,60TL olduğu, toplam borç miktarının 1.911.465,00 TL olduğu kalan borcun ise 702.538,40 TL olduğunun bildirildiği, bu miktarı taksitler halinde ödemeyi kabul ettiği, aşırı ifa güçlüğü nedeniyle TBK 138. maddede belirtildiği üzere kur artışı nedeniyle akaryakıt kar oranının çok üzerine çıktığını bundan zarar gördüğünü bu durumda işlemin temelden sarsıldığı, bu maddenin uygulanmasının mahkemece kabul edilmediği bildirilerek başvurulmuştur.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Mahkemece davanın yabancı para cinsinden kabulü ile davacı lehine hükmedilen vekalet ücreti tutarının değerlendirilmesi uyuşmazlık konusudur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, bayilik sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Davacı tarafın taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesi ve protokol hükümlerine davalı tarafın aykırı davrandığını belirterek, sözleşmelerin feshedildiğini, bundan dolayı ödenen kredi alacağının iadesini talep ettiği anlaşılmaktadır.
Taraflar arasında düzenlenen 18.06.2014 tarihli Bayilik Sözleşmesinde; sözleşme süresinin 5 yıl olduğu, 8.maddede satış taahhüdünde bulunabileceği, satış taahhüdünde bulunması halinde , taahhüdünü gerçekleştiremezse tek taraflı ve haklı sebeple fesih teşkil edeceği, 20.03.2014 tarihli protokolde 8.maddede asgari ürün alım taahhüdünde bulunduğu, buna göre protokol süresince parekende standart satış fiyatından olmak ve parekende satış yapmak üzere 5000 metreküp beyaz ürünü ... ..., 5 ton madeni yağı ... ...( veya ... ... ile anlaşmalı olan madeni yağ üreticisinden) satın almayı kabul ve taahhüt ettiği; 9. maddede ise asgari ürün alım taahhüdünden kaynaklanan cezai şartın düzenlendiği, Buna göre taahhüt ettiği halde parekende standart satış fiyatından ... ... satın almadığı beher metreküp beyaz ürün için 107 dolar; ... ... veya anlaşmalı madeni yağ üreticisinden satın almadığı Beher ton madeni yağ için 2 bin dolar tutarında cezai şart bedelini ... ... ne ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği ; 10. maddede cezai şart başlığı altında satış taahhüdü dışındaki hükümlerin bayi tarafından ihlal edilmesi halinde bayinin ... ... ne 200.000 dolar cezai şart ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği; 23.maddede bayinin ödemelerini vadesinde yapmamasının sözleşmenin tek taraflı feshi sebebi olarak düzenlendiği, 24. maddede feshin sonuçları, ... .... neleri talep edebileceğinin düzenlendiği görülmüştür.
Taraflar arasında düzenlenen Protokolün nakit kredi başlıklı 21. maddesinde "..., geri ödemesi USD para biriminden, ilk 12 ay ödemesiz, takip eden 30 ayda eşit taksitler halinde geri ödenmek üzere bilafaiz 900.000,00 USD nakit krediyi bayiye ödemeyi kabul ve taahhüt eder. ... nakit kredi ödemesini 2 taksit halinde yapacaktır." şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Davacı ... tarafından davalı şirkete hitaben düzenlenen iadeli taahhütlü 09.12.2016 tarihli yazıda; 20.03.2014 tarihli protokol gereğince verilen 900.000 dolar tutarındaki kredinin geri ödemelerinde temerrüde düşmesi ürün alımlarından kaynaklı borçlarını ödemesi ve uyarıları da dikkate almaması nedeniyle 18.06. 2014 tarihli bayilik sözleşmesi 20.03.2014 tarihli protokol ve bunlarla ilgili sözleşmelerin farklı nedenlerle feshedildiği belirtilerek fazlaya ilişkin hak saklı kalmak üzere şirket nezdindeki 100.000,00TL bedelli banka teminat mektubunun paraya çevrilmesi suretiyle mahsubu sonucu bakiye 465.187,91 dolar kredi borcu; 544.501,67 TL tutarındaki ürün alımından kaynaklı cari borcu, 2100,02 TL tutarındaki kıyafet ve otomasyon hesabından kaynaklı borcu, 161.432 dolar tutarındaki beyaz Ürün satışı taahhüdünden kaynaklı cezai şart borcunu; 2.288, 84 dolar tutarındaki madeni yağ satış taahhüdünden kaynaklı cezai şart borcunu; 200.000 dolar tutarındaki fesihten kaynaklı cezai şart borcunu ödemesinin istendiği bu ihtarnamenin davalıya 12 Aralık 2016 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Davacı ... tarafından 31/03/2014 tarihinde 450.000,00 USD ve 24/07/2014 tarihinde 941.400,00TL(450.000 dolar) kredi ödeme 2.son taksidi açıklaması ile davalıya banka aracılığı ile gönderilmiştir.
Mahkemece alınan bilirkişi kök ve ek raporunda; davalının ilk dilim kredi taksidinden 12 ay sonra peyderpey muhtelif tutarda taksitler halinde ve Türk Lirası olarak 08.08.2016 tarihine kadar kredi geri ödemelerinde bulunduğu, 10.11.2016 tarihinde hesaba geçen teminat mektubu tazmin bedeli 100.000,00TL ilave edildiğinde davalının ödediği tutarın 1.208.926,60 TL olup, borç tutarı 1.911.465,00TL'den düşüldüğünde kalan borç miktarının davalı defter kayıtlarında 702.538,40TL olduğu, davacının sözleşmeye dayalı olarak krediyi dövize endeksli faizsiz kredi gibi düşülüp hesaplarında takip ederken davalının ise Türk Lirası faizsiz kredi gibi düşülüp hesaplarında takip ettiği buna dayanak olarak da davacının 2 kredi dilimini hesabına döviz olarak değil Türk Lirası olarak aktarmasını öngördüğü uygulamaya göre davalının borcunu döviz olarak ödemesi gerektiği, Bu hususun mahkemenin takdirinde olduğu, davacının dava tarihi itibariyle toplam alacağının davacının sunmuş olduğu verilere göre 463.951,89 USD asıl alacak ve 1.545,66 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 465.497,55 USD hesaplandığı; davacı şirkete ait 2014, 2015, 2016 yılı ticari defterlerinin açılış tasdikleri ile yıl sonunda yaptırılması gereken kapanış tasdiklerinin yasal süresinde TTK hükümlerine göre usulüne uygun yaptırılmış olduğu, davacı şirketin 31.12.2016 tarihi itibari ile daha bağlı ... Turizm Şirketinden 463.947,88 dolar alacaklı olduğu bildirilmiştir.
Bu açıklamalardan sonra davalı tarafın istinaf itirazının değerlendirilmesinde; Mahkemece, yargılamanın HMK'da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilip yasal düzenlemelere uygun isabetli, yeterli gerekçeyle karar verilmiş olmasına ve özellikle davalı şirketin ödenen kredi iadesini yerine getirmediği, mahkemece alınan bilirkişi raporunda hesaplanan ve davacı tarafça talep edilen bedele hükmedildiğine göre ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık olmadığından davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nin 353/1.b.1. maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
Diğer taraftan davacı vekilinin istinaf itirazının incelenmesinde; dava dilekçesinde harca esas değer 1.661.226,13TL olarak belirtilmiştir. Mahkemece davacı lehine 61.497,01 TL vekalet ücretine hükmedilmiştir. Karar tarihi 04.07.2018 olup karar tarihi itibariyle vekalet ücreti 73.786,78TL olması gerekirken eksik hükmedilmiş olması nedeniyle davacı vekilinin istinaf itirazı yerindedir. Kabulü ile HMK'nin 353/1.b.2. maddesi uyarınca hükmün düzeltilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nin 353/1.b.1.maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
Ankara 10. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin.... kararının HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince DÜZELTİLEREK YENİDEN ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE,
3- 1)Davanın kabulüne, 463.951,89 USD'nin 25/12/2016 Tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4/a maddesine göre işleyecek faizi ile davalıdan tahsiline,
2)492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 113.478,36 TL nispi karar ve ilam harcından, peşin alınan 28.369,59 TL'nin mahsubu ile noksan olan 85.108,77 TL'nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3)Davacı vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 73.786,78TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4)Davacı tarafından yapılan 31,40 TL başvuru harcı, 28.369,59 TL peşin harç, 1.785,03 TL tebligat/posta/bilirkişi gideri üzere toplam 30.186,02 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5)Davalı tarafından yapılan giderlerin üzerlerinde bırakılmasına,
6Taraflarca yatırılan gider ve delil avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
İstinaf aşamasında yapılan harç masraf yönünden
4-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 113.478,36 TL istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 28.369,59 TL'nin mahsubu ile noksan olan 85.108,77 TL'nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-İstinaf kanun yoluna başvuran davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalıya iadesine,
6-Taraflarca yapılan istinaf yargılama giderlerinin takdiren üzerlerinde bırakılmasına,
7-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yoluna başvuran vekiline vekalet ücreti takdirine yer olmadığına ,
8-Kararın tebliğinin Dairece yapılmasına,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 361/1. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi ya da buraya gönderilmek üzere temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi veya İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere 24/09/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan...


Üye...


Üye...


Katip...