Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2020/8608 Esas 2020/5141 Karar Sayılı İlamı

16. Hukuk Dairesi
Esas No: 2020/8608
Karar No: 2020/5141
Karar Tarihi: 05.11.2020

Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2020/8608 Esas 2020/5141 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı, orman vasfıyla tescilli bir taşınmazın tapu kaydının iptali ve kendisi adına tescil edilmesi için dava açmıştır. Mahkeme, davacının talebinin bir kısmını kabul ederek taşınmazın belli bölümlerinin davacı adına tapuya tescilini kararlaştırmıştır. Ancak davalı Hazine tarafı bu kararı temyiz etmiştir. Yargıtay ise, husumet konusunun kamu düzenine ilişkin olduğunu belirterek, davacının Orman İdaresi'ne de yönelmesi için süre ve imkan tanınması gerektiğini ve usulünce orman araştırması yapılarak hüküm kurulması gerektiğini belirtmiştir. Bunun üzerine, karar bozulmuştur.
Kanun maddeleri:
- HMK'nın 116. maddesi: Husumet konusunun her safhada ileri sürülebileceği ve doğrudan doğruya göz önünde tutulacağı belirtilmektedir.
- Orman Kanunu: Ormanların mülkiyeti Hazine'ye, kullanım hakkı ise Orman Genel Müdürlüğü'ne aittir.

16. Hukuk Dairesi 2020/8608 E. , 2020/5141 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 104 ada 1 parsel sayılı 8.031.376,59 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz orman vasfıyla davalı Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ... irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ve adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulü ile çekişmeli 104 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfiyle gösterilen 6.899,41 metrekare ve (B) harfiyle gösterilen 15.701,80 metrekare yüzölçümündeki bölümlerinin tapu kaydının iptali ile sırasıyla bağ ve susuz tarla vasıflarıyla davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Kural olarak davacı sıfatı (aktif husumet ehliyeti) hakkın malikine, davalı sıfatı (pasif husumet ehliyeti) ise o hakka uymakla yükümlü olan kişiye aittir. Gayrimenkul mülkiyetine ilişkin davalarda davalı sıfatı dava tarihinde taşınmaz maliki olan kişiye (tapu sicilinde malik olarak yazılı olan kişiye) aittir. Husumet konusu, kamu düzenine ilişkin olup, HMK"nın 116. maddesinde yer alan ilk itirazlardan olmadığından davanın her safhasında ileri sürülebilir ve mahkemece de doğrudan doğruya (re"sen) gözönünde tutulur. Ormanların mülkiyeti Hazineye, kullanım hakkı ise Orman Genel Müdürlüğüne ait olduğundan, aralarında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğu kuşkusuzdur.
Hal böyle olunca Mahkemece, davacıya, davasını Orman İdaresi"ne de yöneltmesi için süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkilinin sağlanması halinde tüm tarafların delilleri toplanarak usulünce orman araştırması yapılmak suretiyle oluşacak sonuca göre hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu husus göz ardı edilerek davaya devamla yalnızca Hazine aleyhine hüküm kurulması isabetsiz olup davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.