Danıştay 10. Daire 2021/410 Esas 2021/712 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/410
Karar No : 2021/712

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı / …

DAVANIN_ÖZETİ : 19/02/2020 tarih ve 31044 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasındaki düzenlemenin iptali ile yürütmesinin durdurulması istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Davanın süre aşımı yönünden reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca hazırlanan Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra, davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin dava dosyası öncelikle süre yönünden incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; 19/02/2020 tarih ve 31044 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasındaki düzenlemenin iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dava Açma Süresi" başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasında, dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gün olduğu; 4. fıkrasında ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabileceği, "Üst makamlara başvurma" başlıklı 11. maddesinin 1. fıkrasında, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, 2. fıkrasında; altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, 3. fıkrasında isteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı ve başvurma tarihine kadar geçmiş sürenin de hesaba katılacağı kurala bağlanmıştır.
Anılan hükümlerin incelenmesinden; bir düzenleyici işleme karşı ilan tarihinden itibaren altmış gün içinde dava açılabileceği gibi, düzenleyici işlemin değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının da yine dava açma süresi içinde istenebileceği, ayrıca söz konusu düzenleyici işleme dayanılarak tesis edilen bir uygulama işleminin varlığı halinde, işlemin tebliğinden itibaren altmış gün içinde birel veya düzenleyici işleme yahut her ikisine birden dava açılabileceği görülmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı tarafından iptali istenilen yönetmelik düzenlemesinde "pekmez olmadığı halde pekmez izlenimi veren meyveli şekerli şurup, meyve tatlısı, pekmez şurubu, meyveli şekerli şerbet ve benzeri isimlerle ürünler üretilemeyeceği" kuralına yer verildiği, "Uyum zorunluluğu" başlıklı Geçici 1. maddesinde, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecilerinin 9. maddenin ikinci fıkrası kapsamında bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce ürettikleri ürünlerin, 31/12/2020 tarihinden sonra piyasada bulunamayacağının, 15. maddesinde de yönetmeliğin yayımı tarihinde yürürlüğe gireceğinin kurala bağlandığı, davacının 2005 tarihli meyveli şekerli şerbet konulu gıda üretim belgesinin bulunduğu, yıllardır bu ürünün üretiminin yapıldığı, meyveli şekerli şerbetin pekmez olmadığı, açıkça üzerinde şerbet olduğu yazıldığından tüketicilerin yanıltılmadığı, bu düzenlemeye kadar üretime izin verildiği, bu ürünlerin üretimine yönetmeliğin Geçici 1. maddesi uyarınca 31/12/2020 tarihine kadar izin verildiği, 01/01/2021 tarihinden itibaren üretilemeyeceğinin Tarım İl Müdürlüğü yetkililerinden şifahi olarak öğrenildiğinin ileri sürüldüğü, davacı hakkında tesis edilen bireysel işlem dosyada mevcut olmadığı gibi böyle bir iddiaya da yer verilmediği ve 26/01/2021 tarihinde davanın açıldığı görülmüştür.
Uyuşmazlıkta 19/02/2020 tarih ve 31044 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının yayımı tarihinde yürürlüğe girdiği, yayımı tarihini izleyen 60 günlük dava açma süresi geçirildikten sonra bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan yönetmeliğin yayım tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük dava açma süresi içerisinde dava açılmamış olsa bile söz konusu düzenleyici işleme dayanılarak tesis edilen bir uygulama işleminin varlığı halinde, işlemin tebliğinden itibaren altmış gün içinde birel veya düzenleyici işleme yahut her ikisine birden dava açılabileceğinden dosya kapsamında davacı hakkında söz konusu yönetmelik maddesine yönelik olarak uygulanan bir birel işlem ya da idareye yapılmış bir başvuru üzerine tesis edilen bir işlem olmadığı görülmüştür.
Bu durumda, 19/02/2020 tarih ve 31044 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının yayımı tarihinde yürürlüğe girdiği, bu tarihi izleyen günden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde dava açılmadığı, bu tarihten çok sonra 26/01/2021 tarihinde açılan davanın süresinde olmadığı anlaşıldığından süre aşımı nedeniyle davanın esasının incelenmesi olanağı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca davanın süre aşımı nedeniyle REDDİNE, aşağıda ayrıntısı gösterilen … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan … TL yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde, artan posta ücretinin ise kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren otuz (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu nezdinde temyiz edilebileceğinin taraflara duyurulmasına, 24/02/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.