Mahkemesi : İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı işverene ait işyerinde 2006 Haziran- 2011 Eylül tarihleri arasında hizmet akdine tabi apartman görevlisi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davada mahkemece yapılan yargılama sonunda, davacının davalı ..."a ait ... Apartmanında kalorifercilik işi işyerinde hizmet akdine dayanarak asgari ücret ile 01/06/2006-09/09/2008 tarihleri arasında 809 gün hizmet süresi ile çalıştığının tespitine dair karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı mülga 506 sayılı Kanun’un 79/10 ve 5510 sayılı Kanun’un 86/9. maddeleri olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Diğer taraftan 4857 sayılı İş Kanununun 13. maddesinde, işçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşmenin kısmî süreli iş sözleşmesi olduğu belirtilmiş, 63. maddesinde, genel bakımdan çalışma süresinin haftada en çok kırk beş saat olduğu, aksi kararlaştırılmamışsa bu sürenin, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanacağı açıklanmıştır. Bu tür hizmet akdine tabi apartman görevlisi olarak çalışma iddiasına dayalı davalarda tam gün üzerinden veya kısmi zamanlı olarak çalışma olgusunun ortaya konulması önem arz etmekte olup bunun için; yöntemince saptanacak tanıkların bilgi ve görgülerine başvurulmalı, tüm mesainin apartmana hasredilip hasredilmediği, apartmanda periyodik olarak günlük ve haftalık hangi işlerin yapıldığı ve bunun için ne kadar zaman harcandığı araştırılmalı, başka apartmanlarda veya işyerlerinde herhangi bir hizmetin söz konusu olup olmadığı


irdelenmeli, apartmanın büyüklüğü, daire sayısı, bahçesi olup olmadığı, ısınma sistemi ortaya konulmalı, çalışmanın kısmi zamanlı olduğu anlaşıldığı takdirde bu kez günde kaç saat hizmet verildiği ve giderek haftalık ve aylık çalışma süreleri belirlenmeli, sonrasında değinilen 63. madde kapsamında 7,5 saatlik çalışmanın 1 iş gününe karşılık geldiğinden yola çıkılarak hüküm altına alınması gereken aylık çalışma süresi belirlenmelidir. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 12.05.2010 gün ve 2010/21-230 Esas - 2010/266 Karar, 29.04.2011 gün ve 2011/21-130 Esas - 2011/256 Karar sayılı ilamlarında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında dava değerlendirildiğinde, davacının, 22.07.2006-31.07.2006 tarihleri arasında 10 gün 1029005 sicil numaralı işverenden, 25.08.2010-10.11.2010 tarihleri arasında ise, 1044699 sicil numaralı işverenden bildirimlerinin olduğu görülmektedir. Davalı işverence, 2006 Temmuz ayında davacının boyacılık işi yaptığı dönemde Kurum’a bildirimlerini yaptığını belirttiği için 1029005 sicil numaralı işyerinin davalı işverene ait olduğu anlaşılmış ise de dosya içinde bu işyeri ile ilgili Kurum belgelerinin olmadığı belirgindir. Öncelikle, davalı işyeri ile ilgili tüm bilgi ve belgelerin Kurum’dan istenmesi, davacının talep konusu dönemde çalışmalarının bildirildiği 1046999 işyeri numarasının Kurum’da hangi işverene ait olduğu sorulmalı, davalı işverenle ile ilgisi olup olmadığı irdelenmeli, ayrıca dinlenen tanık beyanlarında davacının, sadece kaloriferleri yaktığı iddiası karşısında, davacının yetkili kalorifer belgesi olup olmadığı tam olarak açıklığa kavuşturulmalı, apartmanın kaç kat ve daireden oluştuğu, günlük çalışmanın nasıl ve ne şekilde gerçekleştiği, davacının başka kapıcılık faaliyeti yapıp yapmadığı, yaptığı faaliyetlerin günde kaç saate karşılık geldiği ortaya konulmalı, bu konularda, aynı çevrede yer alan işverenler ve çalıştırdığı kişiler ile komşu apartman sakinleri yöntemince saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu istemin hüküm altına alınması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA temyiz harcının istem halinde davalılardan ..."a iadesine, 04.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.