Mahkemesi :İş Mahkemesi

Davacı, ... Vatandaşı iken yurtdışında geçen çalışmalarını 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanma hakkının bulunduğunun, ... Rant sigortasına giriş tarihinin Türkiye"deki sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi gerektiğinin, tahsis talep tarihini takip eden ay başından itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının ve ödenmeyen yaşlılık aylıkların tahsilinin gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, tarafların vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin tüm, davacı vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-10.04.1965 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 01.11.1965 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti ile ... Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin uzun vadeli sigorta kollarından olan “Malüllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları(aylıkları)” başlıklı beşinci bölümde yer alan ve Ek Sözleşmeyle düzenlenen konuya ilişkin 29’uncu maddenin 4’üncü fıkrasında “Bir kimsenin ... sigortasına girişinden önce bir ... Rant Sigortasına girmiş bulunması halinde, ... Rant Sigortasına girişi, ... Sigortasına giriş olarak kabul edilir.” hükmü yer almaktadır. Anılan sözleşme hükmü ve sözleşme hükmünün düzenlendiği bölüm birlikte değerlendirildiğinde; bir kimsenin ... sigortasına girmeden önce, malüllük, yaşlılık ve ölüm Sigortalarından ... Rant sigortasına girmiş bulunması halinde, Rant Sigortasına giriş tarihinin, sözleşme hükmü kapsamında ... sigortasına giriş tarihi olarak kabul edilmesi gerekeceği anlaşılmaktadır.
Öte yandan, ... Sigorta Merci tarafından ... mevzuatına göre, zorunlu prim süreleri (Türkçe deyişle uzun vade sigorta kollarından olan malüllük,yaşlılık ve ölüm sigortası) olarak adlandırılan sürelerin; zorunlu ödenen prim süreleri ya da hususi hükümlere göre primi ödenmiş veya ödenmiş varsayılan sürelerden oluştuğu belirtilmiştir. Nitekim ... Federal Cumhuriyeti Sosyal Yasa (SGB) VI.Kitab’ın (... Sosyal Kanunu) konuya ilişkin Yasal Aylık Süreleri’ni düzenleyen beşinci başlık 55"inci maddesi “Prim ödeme süreleri, mecburi veya isteğe bağlı sigorta primlerinin ödendiği sürelerdir. Özel yasalara göre ödenmiş kabul edilen mecburi sigorta primlerine ilişkin süreler de,mecburi sigorta primlerinin ödendiği süreler olarak kabul edilir.” hükmünü içermektedir. Bu kapsamda özel yasa niteliğindeki Analığın Korunmasına Dair Yasa ve ilgili özel yönetmeliklerde hamilelik / analık koruması sürelerinin, ödenmiş varsayılan prim süresi olarak kabul edildiği belirtilmektedir. ... Federal Cumhuriyeti Sosyal Yasa (SGB) VI.Kitab’ın (... Sosyal Kanunu) konuya ilişkin Yasal Aylık Süreleri’ni düzenleyen beşinci başlık 56.maddesi (1) no’lu bendinin “Bir çocuğun yetiştirildiği süreler için,çocuğun ilk üç yaşı içerisinde mecburi sigorta primleri ödenmiş olarak geçerlidir..” hükmünü içermektedir.
Yurtdışı hizmet borçlanması için kesin dönüşü şart kılan 3201 sayılı Kanunun 3. maddesi Anayasa Mahkemesinin 12.12.2002 günlü Esas 2000/36 Karar 2002/198 sayılı kararı ile iptal edilmiş olduğundan, artık yurt dışında bulunan ... Vatandaşlarının borçlanabilmeleri için yurda kesin dönüş yapma koşulunun ortadan kalktığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Ancak, 3201 sayılı Kanunun “aylık tahsisi ve aylığın başlama tarihi” başlıklı 6.maddesinde;
"A-Bu kanuna göre değerlendirilen sürelere istinaden aylık tahsisi yapılabilmesi için;
a)Yurda kesin dönülmüş olması,
b)Tahakkuk ettirilen döviz borcunun tamamının ödenmiş olması;
c)Döviz borcunun tamamının ödenmesinden sonra yazılı istekte bulunulması şarttır.
Yukarıdaki şartları yerine getirenlerden tahsise hak kazananların aylıkları, yazılı istek tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılmak üzere ilgili sosyal güvenlik kurumu kanunu hükümlerine göre bağlanır...” hükmü düzenlenmiştir.
3201 sayılı Kanun aylık bağlanması için “kesin dönüş” koşulunu aramakla birlikte bu konuda açıklayıcı bir bilgi de içermemektedir. Hukuk Genel Kurulu’nun 1997/10-588-857, 1998/10-645 1999-237 sayılı kararlarında da belirtildiği üzere, yurda kesin dönüş yapmaktan söz edebilmek için yurt dışında çalışan ... Vatandaşlarının çalışma hayatına yönelik tüm ilişkilerini gerek çalıştığı işyerleri ve gerekse ilgili olduğu tüm sosyal güvenlik kuruluşları yönünden sona erdirmeleri gerekir.
Eldeki davada; davacı, 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanma hakkı bulunduğunun, ... Rant sigortasına giriş tarihinin Türkiye"de sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi gerektiğinin ve tahsis talep tarihini takip eden ay başından itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının ve ödenmeyen aylıkların tahsilinin gerektiğinin, tespitini istemiş, mahkemece, davacının sigortalılık başlangıç istemi hakkında davanın kabulüne, davacının 3201 sayılı Yasa kapsamındaki borçlanma hakkının bulunduğunun tespitine dair istemi hakkında HMK 115/2. maddesi uyarınca dava şartı yokluğundan usulden reddine, davacının yaşlılık aylığına hak kazandığı ve ödenmeyen yaşlılık aylıkların tahsili gerektiğinin tespiti istemi yönünden ise davacının mernis kaydında ve vekaletnamesinde ikamet adresi olarak yurtdışı adresi belirtildiğinden, davacının yurda kesin dönüş şartını gerçekleştirmediğinden bahisle reddine dair davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemenin, davacının 3201 sayılı Yasa kapsamındaki borçlanma hakkı bulunduğunun tespitine yönelik istemi hakkındaki reddinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak davacının gerek ... rant sigortasına giriş tarihinin 01.08.1986
tarihi olarak daraltılan istemi hakkında gerek ise 3201 sayılı Kanuna göre borçlandığı süreler gözetilerek yaşlılık aylığı bağlanmasını istemi hakkında, mahkeminin yurda kesin dönüş şartının gerçekleşmediğinden bahisle reddine dair hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Mahkemece, dava dosyası içerisinde yer alan ... sigorta kurumuna ait sigorta hesabında, davaya konu yapılan ve rant sigortasına giriş tarihi olarak öngörülen 01.08.1986 tarihini de içeren 01.08.1986 – 31.08.1986 tarihleri arası dönemde “pflichtbeitragszeit für kindererziehung (çocuk yetiştirme için zorunlu prim süresi)” ve “Mutterschutz / Schwangerschaft (hamilelik / analık koruması)” olarak adlandırılan sürelerin, yukarıda bahsedilen Uluslararası Ek Sözleşme hükmü kapsamında, uzun vadeli sigorta kollarından olan malüllük, yaşlılık ve ölüm Sigortalarından ... rant sigortasına giriş niteliğinde bir sigortalılık girişi olduğu gözetilmeli, yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için 6. maddenin aradığı kesin dönüş şartının, davacının yurt dışında çalışan ... Vatandaşlarının çalışma hayatına yönelik tüm ilişkilerini gerek çalıştığı işyerleri ve gerekse ilgili olduğu tüm sosyal güvenlik kuruluşları yönünden sona erdirip erdirmediği usulünce (özellikle ... sigorta merciinden veya SSK Yurdışı İşçi Hizmetleri Daire Başkanlığından, yurtdışı çalışmaları gösterir yeni tarihli hizmet cetvelinin celbi ile) araştırılmalı ve varılacak sonuca göre diğer tahsis şartları irdelenerek hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, istek halinde temyiz harcının davacıya iadesine, 30.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.