10. Hukuk Dairesi 2014/22398 E. , 2015/8421 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Davacı, ... ülkesinde ... işveren nezdinde çalışmalarında 29.11.1983 tarihi... sigortalılık başlangıç tarihi olduğunun ve bu işyerinde 1 gün çalışmasının tespitini istemiştir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz istekleri... süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Somut olayda, davacı, 29.11.1983 tarihinde ... ülkesinde... İnşaat ve Ticaret Kollektif şirketi nezdinde işçi olarak çalıştığını, bu işyerinden işe giriş bildirgesi verildiğini ancak hizmetinde görülmediğinden bahisle sigortalılık başlangıç tarihi... 29.11.1983 tarihi olduğunun ve bu işyerinde 1 gün süre ile çalıştığının tespitini istemiş, mahkemece, dava dışı... şirketi işyerinden verilen giriş bildirgesi, 1983 yılı aralık ayı ve 1984 yılına ilişkin ücret makbuzları, ...Büyükelçiliği tarafından düzenlenen hizmet belgesi ve bordro tanıklarına dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiş ise de, dosya kapsamında, dava dilekçesi ekindeki dava dışı... şirketi tarafından düzenlenen çalışma belgesi olup işe giriş bildirgesi bulunmaması, mahkeme..., davacının, dava dışı... inşaat ve Ticaret Kollektif şirketindeki çalışma kayıtlarına ilişkin hususları istemesi üzerine Kurum tarafından gönderilen cevabi yazıda... inşaat ve Tic. A.Ş. ... büro işi işyeri kayıtlarında davacı adına düzenlenen herhangi bir işe giriş bildigesi... tespit edilemediği... bildirildiği, dava dışı... şirketi tarafından düzenlendiği belirtilen ücret makbuzlarının davacı tanığına ilişkin olduğu, yine ...Başkonsolosluğu tarafından düzenlenen hizmet belgesinde ise davacının soyadı ile doğum tarihi..., davacı tarafından avukatına düzenlenen vekaletnamedeki soyad ve doğum tarihinden farklı olduğu gözetilmeksizin,... İnşaat ve Tic. Kollektif şirketi tarafından düzenlenen çalışma belgesi fotokopileri sunulan davalı tanıklarının beyanları esas alınarak hüküm kurulması, eksik inceleme ve yetersiz araştırmaya dayalıdır.
5510 sayılı Kanunun geçici 7/1’inci maddesi uyarınca uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanunun 7, 79/10, 108. maddelerdir hükmü davanın yasal dayanağıdır.
Bu yönde Kuruma bildirilmeyen çalışma süresi... ve sigorta başlangıç tarihi... tespitine karar verilebilmesi için davanın çalışılan yılın sonundan başlayarak 5 yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerekir.
Ayrıca bu tür davalar, kamu düze...e ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Şu halde yapılması gereken iş; davacı vekili tarafından sunulan hizmet cetvelinde işe giriş tarihi olarak 01.10.1983 yazdığı, anılan işe giriş bildirgesi... bulunup bulunmadığı, davacının sicil numarasının hangi yıl serilerinden olduğu hususları sorularak davacının davaya konu tarihte çalışmalarına ilişkin Kuruma herhangi bir bildirim bulunup bulunmadığı yöntemince araştırılmalı, davacı tarafa Kuruma intikal eden bilgi ve belgelere ilişkin kanıtları sorulmalı; elde edilecek sonuca göre öncelikle hak düşürücü süre... geçip geçmediği irdelenmeli; hak düşürücü süre... geçmediği... kabulü halinde, çalışmaların geçtiği işyerinden davacıya ilişkin işyeri kayıtları celbedilmeli; Kurumdan çalışmaların geçtiği iddia edilen işyerine ilişkin dava konusu tarihte çalışmaları olan bordro tanıkları tespit edilip bilgi ve görgüleri alınmalı; davacı tarafça sunulan ...Başkonsolosluğuna ait hizmet belgesi... davacıya ait olup olmadığı ilgili Başkonsolosluğa sorulup, dayanak bilgi ve belgeler getirtilmeli; davacının çalışmasının gerçek ve filii olup olmadığına ilişkin gerekli tüm araştırmalar yapıldıktan sonra hasıl olacak sonuca göre karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekili... bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 30.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.