MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... İnşaat-... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 20/12/2011 gününde verilen dilekçe ile maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 09/05/2019 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, haksız eylem nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.Davacı vekili; müvekkilinin dava dışı ... Konut Yapı Kooperatifine ait ... Mahallesi 355 ada, 19 parsel numaralı taşınmaz üzerinde inşa edilen binanın yapı müteahhitliğini üstlendiğini, davalının ise inşaatın hem statik projesinin müellifi, hem de fenni mesûlü olduğunu, tamamlanan yapıda İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından yapılan incelemeler sonucu eksik imalat, ruhsat ve eklerine aykırı inşaat yapıldığının tespit edildiğini, ... Üniversitesi Mühendislik Fakültesi tarafından inşaatta kullanılan beton sınıfının C8 olduğuna dair 01/06/2010 tarihli tespitin ilgili Belediyeye iletilmesi üzerine müvekkilinden ve dava dışı arsa sahibi kooperatiften güçlendirme projesi talep edildiğini, Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi tarafından düzenlenen 16/07/2010 tarih ve 2465 sayılı Güçlendirme Projesi ve Güçlendirme Raporuna istinaden de anılan mal sahibi kooperatife 02/08/2010 tarihli ve 4/7 sayılı Güçlendirme Yapı Ruhsatı verildiğini, yapı müteahhidi olan müvekkilinin sözü edilen proje doğrultusunda yapıdaki eksik ve ruhsata aykırı imalatları gidererek yapının deprem performansını 2007 Deprem Yönetmeliği’ne uygun hale getirdiğini, bu hususun anılan Üniversitenin Güçlendirme Projesi Uygulama Raporuyla onaylandığını, yaptığı güçlendirme masraflarından davalının da Fenni Mesul Taahhütnamesi uyarınca fenni mesûl olarak denetim görevini ve mesuliyetlerini yerine getirmemesi nedeniyle sorumluluğu bulunduğunu, ... Belediyesi Encümeni’nce hem yapı müteahhidi olan müvekkili hem de fenni mesûl olan davalı hakkında para cezası verilmesinin de davalının sorumluluğunu göstermek adına önemli olduğunu ileri sürerek, uğradığı zararın giderilmesi isteminde bulunmuştur.Davalı vekili, müvekkilinin yapı ruhsatında yer alan dört fenni mesulden biri olarak diğer fenni mesullerle birlikte kooperatife karşı sorumlu olduğunu, davacı müteahhide karşı bir sorumluluğunun olmadığını belirterek, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen 21/05/2011 tarihli karar, taraf vekillerince temyiz edilmiş, Dairemizin 05/02/2018 tarihli ve 2016/2342 esas, 2018/473 karar sayılı ilamı ile “hükme esas bilirkişi raporunun denetime elverişli, somut olayı aydınlatmaya ve hüküm vermeye yeterli nitelikte olmadığı, eksik incelemeyle karar verildiği, öncelikle belediyeden işlem dosyasının tümü, özellikle güçlendirme ruhsat ve raporu, üniversitenin uygulama raporu ve tüm dayanak belgeler getirilerek yapı denetim uzmanları ve inşaat mühendisi bilirkişilerden oluşacak bir heyetten yapıyı güçlendirme için yapılan imalatın ve giderlerin neler olduğu, tarafların iddia ve savunmaları ve sıfatları da gözetilerek kusur durumunun belirlenmesi yönünden rapor alınması gerektiği” gerekçesiyle karar eksik inceleme nedeniyle bozulmuş, bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmuş, alınan bilirkişi raporu hükme esas alınarak, bina için davacının yaptığı güçlendirme masraflarına ilişkin sorumluluğun yüklenici olarak davacı ve fenni mesul olarak davalıya ait olduğu, kusur oranlarının da ortak olduğu, davacının asıl projeyi eksik imalat yapmak suretiyle yerine getirmeyip maddi kazanç elde ettiği, güçlendirme için harcadığı tutarın da böylece yerine getirmekle yükümlü olduğu asıl proje bedeline denk gelmesi nedeniyle davalıdan alacağı bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Mahkemenin temyize konu bu kararı ise davacı vekilince temyiz edilmiştir.Fenni mesûliyet, inşaat yapım aşamasının kamu adına denetimi görevidir. Bir başka deyişle fenni mesûller, İdareye yardımcı olmak üzere atanırlar. Fenni Mesuller, projelerin uygulanmasının denetimi için mal sahibi tarafından belirlenir ve ilgili İdareye karşı görevli ve sorumludur. Sözleşme nedeniyle yapı sahibi kooperatife karşı da özel hukuk kuralları çerçevesinde sorumlulukları vardır. Fenni mesûller, yükümlülüklerine dair taahhütnameyi ilgili İdareye vermek zorundadır,Konuya ilişkin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 28. maddesinde de açıkça ifade edildiği şekilde; yapı sahibine ve İdareye karşı sorumlu olan fenni mesûl mimar ve mühendisler, uzmanlık alanlarına göre; yapının tesisatı ve malzemeleri ile birlikte, bu Kanuna ve diğer ilgili mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesini denetlemekle görevlidir. Fenni mesûller, uzmanlık alanlarına göre yapım işlerinin denetimine ilişkin ayrıntılı bütün belgeler ile mimarlık ve mühendislik hizmetleri raporunu İdareye vermek ve yapı kullanma izin belgesini imzalamak mecburiyetindedir. Fenni mesuller, mesuliyet üstlendikleri yapı ile alakalı olarak yapı müteahhitliği, şantiye şefliği, taşeronluk ve malzeme satıcılığı yapamaz. Yapı sahibi, yapısının fenni mesuliyetini üstlenemez.Keza 13/07/2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 13/08/2001 tarihinde yürürlüğe giren 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanunun 3. maddesi de aynı yönde düzenlenmiş, yapı denetim kuruluşlarının imar mevzuatı uyarınca öngörülen fenni mesuliyeti ilgili İdareye karşı üstlendiği, yapı denetim kuruluşlarının denetçi mimar ve mühendiler, proje müellifleri ve yapı müteahhidi ile birlikte yapı sahibi ve ilgili İdareye karşı kusurları oranında sorumlu olduğu belirtilmiştir. Öte yandan davalı fenni mesûl aynı zamanda inşaatın statik proje müellifi ise de, eksik ve ruhsata aykırı imalat nedeniyle binanın betonarme dayanıklılığının zayıf olması sonucu güçlendirme yapıldığı ve kusurun projeden kaynaklanmadığı anlaşılmakla, davalının proje müellifi olarak sorumluluğuna gidilmesi de mümkün değildir. Davalının fenni mesûliyeti yukarıda belirtilen 3194 sayılı Kanununun 28. maddesi uyarınca yapı sahibi kooperatife ve İdareye karşıdır. Bir başka deyişle, davacı yüklenicinin yapı sahibine karşı sorumluluğu kapsamında fenni mesul de varsa kusuru oranında yapı sahibine karşı sorumlu olabilir. Mahkemece yukarıda yapılan açıklamalar ve yasal düzenlemeler gözetilerek; davalı fenni mesûlün dava dışı yapı sahibi kooperatife ve İdareye karşı sorumlu olduğu, davacı yükleniciye karşı böyle bir sorumluluğu bulunmadığı, husumetin davalıya yönetilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddedilmesi gerekirken; işin esası incelenerek davacının taahhüt ettiği projeden eksik imalat yaparak elde ettiği maddi kazancın güçlendirme için harcadığı tutara denk gelmesi nedeniyle davalıdan alacağı bulunmadığı gerekçesi doğru değil ise de; mahkeme kararı sonucu itibariyle doğrudur. Bu nedenle HUMK’nun 438/9. maddesi uyarınca gerekçe değiştirilerek karar onanmalıdır. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle mahkeme kararının gerekçesinin değiştirilmesine ve bu açıdan temyiz itirazlarının reddedilerek kararın düzeltilmiş bu biçiminin ONANMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 16/11/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.