Esas No: 2013/1362
Karar No: 2013/1521
Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü 2013/1362 Esas 2013/1521 Karar Sayılı İlamı
Hukuk Bölümü 2013/1362 E. , 2013/1521 K.- İMAR PLANINDAN KAYNAKLANAN TAZMINAT DAVASININ, İDARİ YARGI YERİNDE ÇÖZÜMLENMESI GEREKTIĞI
- UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ HAKKINDA KANUN (2247) Madde 10
"İçtihat Metni" Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.
Davacı : İ.A. adına alacaklı K.S. Vekili : Av. R.U. Davalılar : 1.Muratpaşa Belediye Başkanlığı Vekili : Av. H.A. 2.Antalya İl Özel İdaresi Vekili : Av. M.K. 3.Gençlik ve Spor Bakanlığı Vekili : Av. Z.H. 4.Milli Eğitim Bakanlığı Vekili : Av. Ö.U. 5.Sağlık Bakanlığı Vekili : Av. D.K. O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili K.S.’nin dava dışı İ.A.’dan alacaklı olduğunu; bu alacak kapsamında İ.A. aleyhine Antalya 16. İcra Müdürlüğü’nün 25012/14946 esas sayılı dosyası üzerinden takip başlattığını ve dava konusu 8559/1,8542/1, 8562/2, 8544/1, 8531/1, 8548/1, 8554/1, 8555/1, 8537/1 ve 8553/1 parsel sayılı taşınmazlara haciz konulduğunu; ancak, taşınmazlar hakkındaki imar düzenlemeleri nedeni ile alacağın tahsil edilemediğini; dava konusu taşınmazlardan 8559/1 parselin İlköğretim Okul Alanı, 8542/1 parselin Resmi Kurum Alanı, 8562/2 parselin Mesken Yeri, 8544/1 parselin Resmi Kurum Alanı, 8531/1, 8548/1 ,8554/1 ve 8553/1 parsellerin Semt Spor Sahası, 8555/1 parselin Pazar Yeri ve 8537/1 parselin İlköğretim Alanı olarak ayrıldığını, dava konusu taşınmazlara fiilen el atılmadığını; davacının imar düzenlemesi nedeni ile alacağını tahsil edemediği ve bu nedenle zarara uğradığını belirterek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 10.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesi istemi ile adli yargı yerinde dava açmıştır. Davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili, Antalya İl Özel İdaresi vekili, Gençlik ve Spor Bakanlığı vekili, Milli Eğitim Bakanlığı vekili ve Sağlık Bakanlığı vekilinin süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuşlardır. Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi ; 26.04.2013 gün ve 2012/710 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir. Davalılardan Sağlık Bakanlığı vekili ile Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçeleri üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı’na gönderilmiştir. Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8"inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun 2"nci maddesinin 1"inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa"nın 10"uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi ’ne gönderilmesine karar vermiştir. İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Bahri AYDOĞAN, Abdullah ERGİN, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 7.10.2013 günlü toplantısında; l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa"nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Sağlık Bakanlığı vekili ile Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı"nca, davalılar Sağlık Bakanlığı ile Muratpaşa Belediye Başkanlığı bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi. II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Birgül YİĞİT’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Dava dosyasının incelenmesi neticesinde; davacı K.S.’nin dava dışı İsmail Aksu’dan alacaklı olduğu; bu kapsamda dava dışı İ.A.aleyhine Antalya 16. İcra Müdürlüğü’nün 25012/14946 Esas sayılı dosyası üzerinden takip başlattığı ve dava konusu 8559/1,8542/1, 8562/2, 8544/1, 8531/1, 8548/1, 8554/1, 8555/1, 8537/1 ve 8553/1 parsel sayılı taşınmazlara haciz koydurduğu; ancak, yapılan imar düzenlemesi nedeni ile taşınmazlardan 8559/1 parselin İlköğretim Okul Alanı, 8542/1 parselin Resmi Kurum Alanı, 8562/2 parselin Mesken Yeri, 8544/1 parselin Resmi Kurum Alanı, 8531/1, 8548/1 ,8554/1 ve 8553/1 parsellerin Semt Spor Sahası, 8555/1 parselin Pazar Yeri ve 8537/1 parselin İlköğretim Alanı olarak ayrıldığını öğrendiği , bu nedenle alacağını tahsil edemediği ; taşınmazlar maliki olan dava dışı İsmail Aksu’dan aldığı yetki belgesi ile eldeki davayı açtığı ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 10,000 TL ‘nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde; “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur. a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır. b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK.-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar. Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK.-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar. Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir. Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir. İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir. c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir. Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parsellerden 8559/1 parselin İlköğretim Okul Alanı, 8542/1 parselin Resmi Kurum Alanı, 8562/2 parselin Mesken Yeri, 8544/1 parselin Resmi Kurum Alanı, 8531/1, 8548/1 ,8554/1 ve 8553/1 parsellerin Semt Spor Sahası, 8555/1 parselin Pazar Yeri ve 8537/1 parselin İlköğretim Alanı’nda kaldığı, taşınmazlara idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazların bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarelerce 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan dava dışı İsmail Aksu’nun hissedarı olduğu taşınmazların bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılar Sağlık Bakanlığı vekili ile Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi ’nce reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir. SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile davalılar Sağlık Bakanlığı vekili ile Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE ilişkin Antalya 6.Asliye Hukuk Mahkemesi ’nin 26.04.2013 gün ve E:2012/710 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 7.10.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.