MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen menfi tespit davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı, davalının işyeri elektrik abonesi olduğunu, davalının kaçak elektrik kullanıldığı gerekçesiyle 330.225,00 TL kaçak elektrik bedeli tahakkuk ettirdiğini öne sürerek, davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davacının kaçak elektrik kullandığının tespit edildiğini, yönetmelik hükümlerine göre de borç tahakkuk ettirildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, benimsenen bilirkişi raporu gereğince davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanuna dayanılarak hazırlanan ve 25 Eylül 2002 günlü resmi gazetede yayınlanarak ........2003 tarihinde yürürlüğe giren Elektrik Tarifeleri Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin .... maddesi hükmünde, gerçek veya tüzel kişiler tarafından, yasal şekilde tesis edilmiş sayaçtan geçirilmeden mevzuata aykırı bir şekilde tüketilmesi, kaçak elektrik enerjisi tüketimi olarak kabul edilmiş, .... madde hükmünde de, kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanımına ilişkin tespit, süre, tüketim miktarı hesaplama, tahakkuk, ödeme yöntemleri ile diğer usul ve esasların dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından belirlenerek Kuruma sunulacağı ve kurul onayı ile uygulamaya konulacağı açıklanmıştır.
Kaçak elektrik tespit tutanağının düzenlendiği tarihte yürürlükte olan Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve anılan yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından yayımlanan 29.....2005 günlü 622 sayılı kararının “Tüketim Miktarı Hesaplama” başlıklı bölümünde;
“Kaçak elektrik enerjisi kullandığı tespit edilen kullanım yerinde tüketilen elektrik enerjisi miktarı;
...) Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin ... üncü maddesinin (a) bendi çerçevesindeki tespitlerde;

a) Tüm müşteriler için öncelikle ihtilafsız dönemlerdeki tüketimi doğru olarak kaydetmiş olan sayaç değerine göre, (Kaçak kullanım tespitinin yapıldığı tarihten geriye dönük olarak yapılan incelemeler sonucunda, tüketim değerlerinin düşmeye başladığı tarih tespit edilebiliyorsa, bu tarihten önceki dönem ihtilafsız dönem olarak kabul edilir.)
b) Doğru tespit edilmiş tüketim değeri yoksa;
...) Meskenlerde, bağlantı gücü ve ortalama aylık çalışma saatine göre (buradaki bağlantı gücü, proje varsa projesinde belirtilen gücün kullanma faktörü olan 0,60’ı, projesi yok ise, basit yapılarda ... (üç) kW, diğerlerinde ... (beş) kW’ın altında olmamak üzere) yöresel özellikler ve benzer yapılar göz önüne alınarak,
...) Müstakil trafolularda (müşteri veya müşteri olmayan) ölçü noktasına bakılmaksızın, besleme transformatör veya transformatörlerinin toplam kurulu gücünün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değer bağlantı gücü olarak kabul edilir ve ortalama aylık çalışma saatine göre,
...) Meskenler ve müstakil trafolular hariç olmak üzere diğer abone gruplarında, tespit edilen kurulu gücün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değer bağlantı gücü olarak kabul edilir ve bu değer ... kW’ın altında olmamak üzere ortalama aylık çalışma saatlerine göre, hesaplanır.
Bu tür hesaplamaların yapılamaması durumunda, tüketilen elektrik enerjisi miktarı aynı yörede bulunan benzer kullanım yerlerinin ortalama tüketimlerine göre hesaplanarak tespit edilir.
Mühür altındaki sayaçlardan geçirilmeksizin ayrı bir hat çekilerek birtakım cihazlar kaçak olarak beslenmiş ise, tüketilen elektrik enerjisi sadece bu hat üzerindeki cihazların kurulu gücü dikkate alınarak tüketim hesaplanır.
...) Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin ... üncü maddesinin (b) bendi çerçevesindeki tespitlerde; elektrik enerjisinin kesildiği tarihteki endeks değeri ile kaçak tespitinin yapıldığı tarihteki endeks değeri arasındaki fark dikkate alınarak hesaplanır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olaya gelince, kaçak elektrik tutanağında, davacının ticarethane abonesi olduğu halde, sayacın iç mekanizmasına müdahale ederek kaçak elektrik kullandığı tespit edilmiş, bu tutanağa dayanılarak davalı tarafından kaçak ve kaçak ek tahakkuku yapılmıştır.
Mahkemece zarar yönünden bilgisine başvurulan bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda, sayaç muayene raporuna göre davacının kaçak elektrik kullandığının sabit olduğu açıklandıktan sonra, davacı abonenin 2010, 2011 ve 2012 yıllarına ait tüketim ekstreleri incelenerek, abonenin benzer tüketim dönemleri olan aylar ortalaması alınıp, ihtilaflı dönem tüketimi belirlendiği, bu şekilde ihtilafsız dönemdeki tüketimi doğru kaydetmiş sayaç değerine göre son okuma tarihi olan ....02.2012 ile sayacın söküldüğü ....03.2012 tarihi arasındaki 33 gün için kaçak elektrik bedeli hesaplandığı açıklanmış; sayaca hangi tarihte müdahale edildiği belli olmadığından ve son okuma tarihine kadar sayacın tüketimleri doğru kaydettiğinden davalı tarafından geriye dönük 365 gün için ek tahakkuk yapılmasının yerinde bulunmadığını belirtilerek ek tahakkuk hesabı yapılmamıştır.
Kaçak elektrik ve ek tahakkuk bedeli hesabının, öncelikle, ihtilafsız dönemlerdeki tüketimi doğru olarak kaydetmiş olan sayaç değerine göre yapılması; doğru tespit edilmiş tüketim değeri yoksa kurulu güç esas alınarak yukarıda açıklanan yöntemle yapılması gerektiği kuşkusuzudur. Bilirkişi kurulu sayacın tutanak öncesi dönemde normal çalıştığının tespit edildiğini belirtip sayaç değerine göre kaçak elektrik bedeli hesaplamışlardır. Raporda davacının eyleminin kaçak elektrik kullanmak olarak nitelendirilmesine rağmen, ayrıca davacı tüketim ve üretim miktarları üzerinde inceleme yapılıp ihtilafsız dönem belirlenmeden, sayacın tutanak öncesi dönemde son okuma tarihine kadar tüketimleri doğru kaydettiği ve normal çalıştığı kabul edilerek, ek tahakkuk yapılmaması yetersiz araştırma sonucunu doğurmuştur.
Hal böyle olunca, mahkemece öncelikle konusunda uzman elektrik ve makine mühendisi ile mali müşavirden oluşan başka bir bilirkişi kurulu oluşturulması, davacı abonenin işyeri kayıtları ve üretim miktarları incelenerek tutanak öncesi ve sonrası benzer tüketim dönemleri olan aylar ortalaması alınıp, ihtilaflı dönem tüketiminin şüpheye yer vermeyecek şekilde belirlenmesi, tutanaktan sonra tüketimde ciddi bir artış olup olmadığının araştırılması, hesaplamanın öncelikle ihtilafsız dönemlerdeki tüketimi doğru olarak kaydetmiş olan sayaç değerine göre; doğru tespit edilmiş tüketim değerinin tespit edilememesi halinde kurulu güç esas alınarak yukarıda açıklanan yöntemle yapılması, ilgili mevzuat ve Yönetmelik hükümlerine göre davacının sorumlu tutulabileceği kaçak elektrik ve ek tahakkuk bedelinin belirlenip, sonucuna göre bir hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, ....09.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.