MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalı ... şirketi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili, ..."ın sevk ve idaresindeki 61 AK 064 plakalı aracın 22/04/2013 tarihinde tek taraflı kaza yaptığını, yolcu olan müvekkillerinin desteği ..."in yaşamını yitirdiğini, ..."in hem Türk hem de Azerbaycan vatandaşı olduğunu, sürücü ... hakkında Trabzon 1. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2013/457 Esas ve 2013/604 Karar sayılı dosyası ile yargılama yapıldığını, ceza dosyasında yapılan yargılama neticesinde ölüme sebebiyet verme açısından sürücünün bilinçli taksir derecesinde kusurlu bulunduğunu, aracın davalı ...tarafından sigortalı olduğunu, davalıya başvuru üzerine müvekkillerine 5.196,20 TL"lik kısmi bir ödeme yapıldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla müvekkil ... için 2.000,00 TL, müvekkil ... için 2.000,00 TL ve müvekkil ... için 1.000,00 TL olmak üzere şimdilik toplam 5.000,00 TL maddi tazminatın, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, yargılama sırasında talebini 149.918,84 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı vekili, müvekkili şirketin yaptığı ödeme sonucu ibra edildiğini, müvekkili şirketin sorumluluğunun sigortalısının kusuru ve poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, hatır taşıması nedeniyle zarar miktarında indirim yapılmasını, davacıların murisinin emniyet kemeri takmadığından müterafik kusuru bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, dairemizin 07/03/2017 tarih 2015/18011 Esas, 2017/2430 Karar sayılı bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulü ile 36.419.76 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili ve davalı ... şirketi vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosya içeriğine, bozmaya uygun karar verilmiş olmasına, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, özellikle kesinleşen yönlere ilişkin inceleme yapılmasının mümkün olmamasına göre; davacılar vekilinin ve davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
Borçlar kanunu hükümlerine göre tazminatın saptanması için öncelikle zararın belirlenmesi gerekir. Bu nedenle ilk olarak zararla ilgili indirim sebepleri uygulanarak gerçek zarar belirlenecek (önce kusur indirimi, sonra yapılan ödemeler), sonra da tazminattan indirim nedenleri olan 6098 sayılı TBK’nın 51. maddesinde (mülga 818 sayılı BK"nun 43. maddesi) düzenlenen hatır taşıması indirimi ve 6098 sayılı TBK’nın 52. maddesinde (mülga 818 sayılı BK"nun 44. maddesi) düzenlenen müterafik kusur indirimi uygulanacaktır.
Somut olayda mahkemece bozmadan sonra hükme esas alınan 27.03.2018 tarihli ek hesap bilirkişi raporunda davalının yaptığı güncellenmiş ödeme düşülmeksizin belirlenen miktarlar üzerinden(davacılar ... için 28.781,56 TL, ... için 15.707,65 TL, Nureste için 23.677,74 TL) %20 oranında hatır taşıması indirimi ve %20 oranında müterafik kusur indirimi yapıldıktan sonra, davalı tarafından yapılan güncellenmiş ödemeler düşülmek suretiyle hüküm kurulmuştur.
Yukarıda ifade olunan hususlar karşısında, davacının uğradığı zararın hesaplanmasından sonra; hesaplanan bu bedel üzerinden, davalı borçluya ait indirim sebebi olan hatır taşıması ve müterafik kusur nedeniyle yapılacak indirimlerin uygulanması ve bu surette sonuç tazminatın belirlenmesi gerektiği açıktır. Oysa mahkeme tarafından hatır taşıması ve müterafik kusur indiriminin davalı ödemesinin tenzilinden sonra yapılması gerekirken önce yapıldığı anlaşılmaktadır. Mahkemenin 10.9.2015 tarih 2014/36 E, 2015/544 karar sayılı ilamında mahkemeninde kabulünde olduğu gibi bilirkişinin bulduğu karar miktarından BK.43-44.maddeleri uyarınca müterafik kusur indirimi yapılarak tazminatın belirlenmesi yoluna gidilmiş bu husus bozma nedeni yapılmamış ve bu hesap biçimi kesinleşmiştir. Usuli kazanılmış hak doğmuştur.
Bu durumda mahkemece, davacılar için hesaplanan destek tazminatı miktarından öncelikle davalı tarafından yapılan ödeme miktarlarının güncellenmiş tutarının mahsup edilmesi, daha sonra belirlenen bedeller üzerinden sırasıyla ayrı ayrı olarak %20 oranında hatır taşıması indirimi ve %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılması suretiyle sonuç tazminatın belirlenmesi gerekirken, zarar ve tazminatın belirlenmesindeki sıraya aykırı olarak davacılar aleyhine olacak şekilde yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddine; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle re"sen hükmün davacılar yararına BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalıya geri verilmesine, 23/06/2020 gününde Üye ... ve Üye ..."un karşı oyları ve oyçokluğuyla karar verildi.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan destek tazminatı talebine ilişkindir.
Tazminatın kapsamını belirleme biçimi ve tazminattan yapılacak indirimler ve sıralaması TBK 51 ve 52. (818 Sayılı BK 43-44 mad) maddelerinde düzenlenmiştir.
TBK 51. maddesine(BK 43. mad.) göre hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak tazminatı belirleyecektir. Hakim tarafların kusur durumunu dikkate alarak tazminatın kapsamını belirledikten sonra bir menfaat karşılığı olmayan hatır için taşıma varsa hatır indirimi yapılacak, ayrıca zarar gören zararın artmasına sebep olmuş ya da zarar doğuran fiile rıza göstermiş ise Yargıtay kararlarında yerleşmiş olduğu üzere tazminattan müterafik kusur indirimi yapılarak nihai zarar ve ödenmesi gereken tazminat belirlenecek, son olarak da davadan önce yapılan ödemenin güncellenen değeri düşülecektir. İlgili kanun maddeleri incelendiğinde yapılan ödemeler bir indirim nedeni olarak gösterilmemiştir. Kaldı ki ödemeler tazminatı belirlemede bir indirim sebebi olmayıp Yargıtay uygulamaları ile artık yerleşik hale geldiği gibi borcu söndüren bir nitelik taşımaktadır.
Somut olayda; davacıların murisi araçta yolcu iken vefat etmiş olup davacı tarafa davadan önce davalı tarafından ödeme yapılmıştır. Mahkemece destekten yoksun kalma tazminatı hesaplanmış, sonra TBK. 51. maddede düzenlenen hatır taşıması ve TBK. 52. maddede düzenlenen müterafik kusur indirimi yapılmış, bundan sonra davadan önceki ödeme güncellenerek düşülmüştür ki, mahkemenin bu hesap şekli ve uygulaması doğru olup bozma sebebi yapılmaması gerekirken; sayın çoğunluğun mahkemece tespit edilen destek zararından öncelikle güncellenmiş ödemenin düşülmesi, sonrasında hatır taşıması ve müterafik kusur indirimi yapılması gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulması görüşüne katılmıyorum
Yerel Mahkemece Dairemizin Esas: 2015/18011, Karar 2017/2430 sayılı bozma kararına uyulup bozmaya uygun olarak verilen kararın yeniden temyizi üzerine Dairemizde yapılan incelemede; hesaplanan destek tazminatından davalı ... şirketinin yaptığı ödemenin güncellenmiş tutarının mahsup edilmesinden sonra sırasıyla hatır taşıması ve müterafık kusur indiriminin yapılması gerektiğinden bahisle bozulmasına karar verilmiş ise de Sayın Çoğunluğun bu görüşüne aşağıdaki gerekçelerle katılamıyorum.
Trafik kazası sonucu vefat eden desteğin kaybından doğan zararın tazminine ilişkin davada zarar miktarı TBK"nın 51 vd. maddelerine göre belirlenirken zararı tazmin yükümlüsünün bu zarar nedeniyle davadan önce yaptığı ödemeler bir indirim nedeni olarak kabul edilemez. Bu ödemeler hesaplanan zararı karşıladığı oranda borcu sona erdiren ifa niteliğindedir. Zararı doğuran olay ve bu olayda sorumluların kusur durumu, varsa hatır taşıması ile müterafık kusur birlikte değerlendilip sonuçta hak sahiplerinin uğradığı zarar ortaya konulmalıdır. Bu nedenle dava konusu olayda varlığı tespit edilen hatır taşıması ve müterafık kusur indirimleri yapıldıktan sonra davalı ... şirketinin ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarı belirlenmeli, daha sonra davalının davadan önce ifa niteliğindeki ödemeleri güncellenerek belirlenen tazminattan mahsup edilmelidir. Aksi halde dava
öncesi yapılan ödeme indirildikten sonra hatır taşıması ve müterafık kusur indirimlerinin yapılması davalının, kanunda karşılığı olmayan, fazladan tazminat ödemesine yol açacaktır. Öte yandan, benzer olayda dava öncesi hiç ödeme yapmayan sigorta şirketine daha düşük miktarda tazminat sorumluluğu yüklenirken, zararı gidermek adına ödeme yapan sigorta şirketine sebebi açıklanamayacak bir biçimde daha fazla ödeme sorumluluğu yüklenmektedir.
Dairemizin önceki bozma kararında "kabule göre de, tazminat tutarının belirlenmesinde tazminattan, önce müterafık kusur-hatır taşıması indirimi yapıldıktan sonra sigorta şirketinin ödemesi mahsup edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği"nden bahsedildiği, mahkemece de buna göre karar verildiği halde bunun tam tersi gerekçeyle kararın yeniden bozulması doğru değildir.