Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2013/9591 Esas 2013/12938 Karar Sayılı İlamı

3. Hukuk Dairesi
Esas No: 2013/9591
Karar No: 2013/12938
Karar Tarihi: ...09.2013

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2013/9591 Esas 2013/12938 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davalı tarafta kalan ziynet eşyalarının aynen iadesi ya da bedeli olan 430 TL'nin (fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak) tahsil edilmesi için açılan eşya alacağı davasının mahkemece reddedilmesine karar verilmiştir. Ancak, kişisel malların iadesi istemiyle açılan davaların Aile Mahkemelerinde görülmesi gerektiği ve bu nedenle Asliye Hukuk Mahkemesi sıfatıyla verilen kararın bozulması gerektiği belirtilmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun 226. maddesi kişisel malların iadesini düzenlemekte ve bu madde hükümlerine göre çözümlenmesi gerekmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun ikinci kitabındaki üçüncü kısım hariç olmak üzere (TMK'nun 118-395 mad.) kaynaklanan bütün davalara Aile Mahkemelerinde bakılması gerektiği hükme bağlanmıştır.

3. Hukuk Dairesi 2013/9591 E. , 2013/12938 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen eşya alacağı davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dilekçesi ile; müvekkiline düğününde takılan ziynet eşyalarının, davalı tarafta kaldığını iddia ederek, aynen iadesini olmadığı taktirde bedeli olan ....430 TL"nin (fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak) tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş ve Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun ....maddesinde; 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun ikinci kitabındaki üçüncü kısım hariç olmak üzere (TMK’nun 118-395 mad.) kaynaklanan bütün davalara aile mahkemesinde bakılacağı hükme bağlanmıştır. Görev kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında mahkemece kendiliğinden nazara alınması gerekir.
Somut olayda; dava, kişisel malların iadesi istemine ilişkindir. Kişisel eşyaların iadesine ilişkin davaların Türk Medeni Kanununun yürürlüğe girmesinden önce veya sonra açılmasına bakılmaksızın Aile Mahkemesinde görülmesi zorunludur. Bu nedenle bağımsız Aile Mahkemesi bulunan yerlerde bağımsız Aile Mahkemesinde, Aile Mahkemesi kurulmayan yerlerde Hâkimler ve Savcılar ... Kurulunca belirlenen Asliye Hukuk Mahkemelerinde davanın Aile Mahkemesi sıfatıyla görülüp karara bağlanması gerekir. (... HGK."nun ........2005 tarih ve 2005/...-673 E. 2005/617 K.). Asliye Hukuk Mahkemesi bir davaya hangi sıfatla bakacaksa bunu ara karar ile belirler. Uygulamada bu yönde gelişmiştir (Y. HGK 30.05.2012 T. 2011/...-794 E. 2012/329 ...HGK. ....09.2011 T. 2011/...-483 E. 2011/554 K.).

Kişisel malların iadesi Türk Medeni Kanunun 226 ncı maddesinde düzenlenmiş olup, davanın bu madde hükümlerine göre çözümlenmesi icap eder. Söz konusu maddenin Türk Medeni Kanununun ....kitabında yer almakta ve Aile Mahkemesi sıfatıyla görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. Mahkemece yargılamaya hangi sıfatla bakacaksa, bunu ara karar ile belirleyerek yargılamaya devam etmek yerine bu husus düşünülmeden Asliye Hukuk Mahkemesi sıfatıyla yargılamaya devam edilip sonuçlandırılması doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, ....09.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.