BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2019/1187 Esas 2021/1164 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/1187
KARAR NO: 2021/1164
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: İstanbul 14.Asliye Ticaret Mahkemesi
NUMARASI: 2015/1114 Esas - 2019/304 Karar
TARİHİ: 26/03/2019
DAVA: İtirazın İptali
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilen dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin davalı bankadan ... no ile 24 ay vadeli ticari Kredi-nakit destek Kredisi kullandığını, krediye ilişkin ödemelerini düzenli olarak yaparak kredi borcunu 24 aylık vadeden önce ödemek suretiyle kapattığını, borcunun tamamını ödeyerek kapatan müvekkilinin ... iban nolu banka hesabına 15.10.2010 tarihinde Kredi Erken Kapama komisyonu adı altında 20.649,00 TL, BSMV-Kredi erken kapama komisyonu adı altında ise 1.032,45- TL borç olarak yansıtılmak sureti ile bankaca resen hesabından herhangi bir bildirim yapılmadan çekildiğini, müvekkilinin davalı bankadan haksız ve hukuka aykırı olarak tahsil edilen bedellerin iadesini talep etmiş olmasına rağmen davalı tarafça ödemeler gerçekleştirilmediğinden ve çekilen tutarlar hesaba iade edilmediğinden ,bu kez davalı hakkında İstanbul ... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi yapıldığını, davalı banka tarafından alınan bedellerin ödenmediğini, davalı banka tarafından haksız ve mücerret itiraz ile takibin durdurulduğunu, Yargıtay 13. HD.2014/13315 E.- 2014/13503 K. sayılı, 29.04.2014 tarihli kararı ile alınan bu bedellerin haksız olduğuna ve iadesi gerektiğine hükmedildiğini belirterek, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, davalının İstanbul ... İcra Müdürlüğünün ... E. sayılı dosyasına vaki itirazının iptali ile takibin takip talebindeki şartlarla devamına, davalının haksız itirazı nedeniyle %20 oranındaki icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline, masraf ve vekâlet ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili savunmasında özetle; TBK'nın 20. ve devamı maddeleri ile düzenlenmiş bulunan genel işlem şartlarının işbu dava konusu olayda uygulanarak dava konusu kredi masrafının iadesinin gerekeceği iddia edilmiş ise de TBK'nın yürürlük tarihi olan 01.07.2012 tarihinden önce imzalanan sözleşmeler bakımından söz konusu hükümlerin uygulanma imkânı bulunmadığını, davaya konu alacağa ilişkin taraflar arasında imzalanan kredi sözleşmesinin tarihinin TBK'nın yürürlük tarihinden önce olduğundan genel işlem şartlarına ilişkin hükümlerin dava konusu olayda uygulanabilirliği bulunmadığını, taraflar arasında imzalanmış bulunan Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi'nin 6. maddesinde davalı banka'nın komisyon ücreti talep edebileceği ve kredi müşterisinin talep edilmiş bulunan komisyon ücretlerini kabul ve ödemeyi taahhüt ettiğinin de açıkça düzenlendiğini, ayrıca müvekkili banka tarafından alınmakta olan komisyon bedellerinin, yürürlükte bulunan Hizmet Komisyonları Çizelgesine uygun olarak tahsil edildiğini, sözleşmenin eki niteliğinde olan Hizmet Komisyon Tarifesinde miktar ve oranların açıkça belirlendiğini, Hizmet Komisyon Çizelgesi'nin şube hollerinde müşterilerin görebileceği şekilde ilan edildiği konusunda da taraflar arasında ihtilaf bulunmadığını, sözleşmenin müzakeresi sırasında tarafların mutabık kaldığını dava konusu edilen masrafların davacıdan tahsil edildiğini belirterek, haksız ve mesnetsiz olarak açılmış bulunan davanın reddine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı'ya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; "...Davacının davalı bankadan haksız ve hukuka aykırı olarak tahsil edilen bedellerin iadesini talep etmiş olmasına rağmen davalı tarafça ödemeler gerçekleştirilmediğinden ve çekilen tutarlar hesaba iade edilmediğinden takip yapmalarına rağmen itiraz edildiğinden bu itirazın iptali davasının açıldığı anlaşılmaktadır. Yargıtay 19. H.D, 2011/15653 E, 2012/7268 K, 30.04.2012 tarihli ilamında; Dava, menfi tespit İstemine ilişkindir. Mahkemece taraflar arasında mevcut genel kredi sözleşmesinde erken ödeme komisyonu için belirlenmiş bir oran olmadığı, [ancak böyle bir oranın belirlenmemiş olmasının) MK nun 2. maddesi gereğince hakkın kötü niyetle kullanılmasına sebep olamayacağı, bankalar arası genel teamüllere göre %2 lik bir komisyonun erken ödeme komisyonu olarak alınmasının hakkaniyete uygun olduğu, davalı bankanın fazladan bir kesinti yaptığı kanaatine varıldığından, bu miktarın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalıdan tahsiline, ancak şartları mevcut olmadığından davacı tarafın tazminat taleplerinin ise reddine karar verilmesi isabetlidir ” şeklindedir. Davalı kredi alacaklısı bankaca, kullandırılmış olan kredinin erken kapanması sonucu tahsil ettiği 20.649,00-TL, Erken Kapama komisyonu +1.032,45,-TL Bsmv = 21.681,45,-TL nin, taraflar arasında hak ve yükümlülükleri belirleyen sözleşmenin 22. Maddesi ve davacı bankaca alınan %2,49 oranının, dava dışı diğer banka Erken Kapama Ücreti ortalamalarının %2,66 altında olması nedeniyle, davacı isteminin yerinde olmadığı..." gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Mahkemenin, davalı kredi alacaklısı bankaca alınan %2,49 oranının, dava dışı diğer banka Erken Kapama Ücreti oranlarının %2,66 altında olması nedeniyle, davacı isteminin yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verdiğini, kararın hatalı olduğunu, Mahkemece erken kapama komisyon oranı belirlenirken, mahkemece kendilerine yazılan müzekkereye cevap veren beş bankanın uygulamaları oranlanarak bir karar alındığını, ancak diğer bankalarca uygulanan oranlara dikkat edildiğinde, üç bankanın da %2 oranında Erken Kapama Komisyonu tahsil ettiğini, yalnızca ... Bankası'nın %4 oranında tahsil ettiğini, ... Bankası'nın uyguladığı fahiş oranla, faiz kazancından mahrum olmaktan kaynaklı zararını aşıp, fazla kazanç sağlama eğiliminde olduğunu, bu sebeple haksız kazanç sağlayan ... Bankası'nın fahiş oranının, diğer bankalardaki oranlarla birlikte hükme esas alınmasının yerinde olmadığını, Kredi erken kapama komisyonunun, erken ödemeden dolayı bankanın faiz gelirinin düşmesi nedeniyle ödendiğini, yani bankanın gelir planı bozulduğu için belirlenen miktarda ya da oranda ödeme yapmak gerektiğini, buradaki amacın, kredi kullanıcısını cezalandırmaktan çok bankanın oluşan zararını gidermek, mali olarak olumsuz etkilenmesini engellemek olduğunu, ... Bankası'nın dava konusu uyuşmazlık tarihindeki uygulamasının da bu yönde olduğunu, bu sebeple öncelikle bankanın ne kadarlık faiz oranından mahrum kaldığının tespit edilmesi gerektiğini, aksi durumun hakkaniyete aykırılık teşkil edeceğini, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, taraflar arasında akdedilen genel kredi sözleşmesi kapsamında davalı tarafından fazladan tahsil edildiği ileri sürülen erken kapama komisyonunun tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Somut olayda; bilirkişi ek raporunda da yer verildiği üzere, taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 22. maddesinde erken ödeme düzenlenmiş olup, müşterinin işbu kredinin bakiye borcunu vadesinden önce kapatmak istediği takdirde, bu hususun kabul edilip edilmemesinin Banka'nın yetkisinde olduğu, erken kapatma talebinde bulunduğu tarihten önce son ödenen taksit tarihi itibariyle bakiye ana para borcuna en son ödenen taksit tarihinden erken kapatma tarihine kadar işleyen akdi faiz fon ve gider vergisinin eklenmesinden oluşan tutarın Bankanın belirleyeceği erken kapama ücreti ile birlikte ödemesiyle sorumlu olacağının kabul ve taahhüt edildiği anlaşılmaktadır. Düzenlemede, erken ödemenin bankanın kabulüne bağlı olduğu ve erken ödeme nedeniyle bankanın uğrayacağı faiz kaybı, zarar, maliyetler ile masraf ve komisyonların müşterinin sorumluluğunda olduğu belirtilmiş olup, madde hükmünde oran veya miktardan söz edilmemiştir. Bu durumda davalının erken kapama komisyonu alma hakkının bulunduğu anlaşılmakla birlikte, sözleşmede oran bulunmadığından, uygulanacak onranın diğer banka uygulamaları da gözetilerek, hakkaniyete uygun olarak belirlenmesi gerekir. Mahkemece yapılan bilirkişi incelemesinde, davalı bankaca erken ödeme komisyonunun %2,49 oranına tekabül etti hesaplanarak belirlenmiştir. Yapılan araştırmada, benzer bankaların, müşterilerinden %4 ila %2 oranında erken ödeme komisyonu tahsil ettikleri tespit edilmiştir. Kural olarak tacir olan taraflar sözleşme özgürlüğü çerçevesinde hak ve yükümlülüklerini serbestçe belirleyebilirler. Bu kapsamda, bankaca temin edilen kredinin erken ödenmesi halinde, bankanın oluşacak zararının tahsil edilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak, taraflar arasında düzenlenen sözleşmede, kredinin erken ödenmesi halinde uygulanacak erken kapama komisyonu oranı veya miktarına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığından, mahkemece, emsal banka uygulamaları araştırılarak, sektör ortalamasına göre hesaplanan erken kapama komisyonundan davacının sorumlu olduğu gerekçesiyle kurulan hükm isabetli olup, davcı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harçlarının Hazineye irat kaydına; bakiye 14,90 TL istinaf karar harcının davacıdan tahsiline, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerlerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 30.09.2021
KANUN YOLU: HMK'nın 362/1.a maddesi uyarınca, dava konusunun değerine göre karar kesindir.