Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2019/2995 Esas 2021/379 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2019/2995
Karar No : 2021/379


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Tarım Sanayi A.Ş.
(Eski Unvan: … Dış Tic. Paz. ve Gıda San. Ltd. Şti.)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : I-(DAVALILAR):
1-… (…)
VEKİLİ: Hukuk Müşaviri …
2- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri Av. …

II-DAVALILAR YANINDA MÜDAHİL: … Madencilik Gemicilik San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun 29/04/2019 tarih ve E:2018/460, K:2019/3822 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davalılar yanında müdahil şirket adına düzenlenen … ruhsat numaralı IV. grup maden arama ruhsatı ile 21/06/2005 tarih ve 25852 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin 34., 35., 36., 37. ve 38. maddelerinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun 29/04/2019 tarih ve E:2018/460, K:2019/3822 sayılı kararıyla, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 22/05/2017 tarih ve E:2014/1279, K:2017/2203 sayılı bozma kararına uyularak;
Dava konusu Yönetmelik maddeleri yönünden;
21/06/2005 tarih ve 25852 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin 34., 35., 36., 37. ve 38. maddeleri tarım alanlarında yapılacak madencilik faaliyetlerine ilişkin düzenlemeler olup, anılan maddelerin tümünün daha önceden Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun 30/03/2010 tarih ve E:2008/6287, K:2010/1548 sayılı, 30/03/2010 tarih ve E:2008/6285, K:2010/1551 sayılı, 30/03/2010 tarih ve E:2008/6286, K:2010/1550 sayılı, 30/03/2010 tarih ve E:2008/6288, K:2010/1544 sayılı kararlarıyla iptal edildiği ve anılan kararlara karşı yapılan temyiz istemleri reddedilerek Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 07/10/2013 tarih ve E:2010/2256, K:2013/2670 sayılı, 07/10/2013 tarih ve E:2010/1729, K:2013/2673 sayılı, 07/10/2013 tarih ve E:2010/2255, K:2013/2664 sayılı, 07/10/2013 tarih ve E:2010/2257 K:2013/2669 sayılı kararlarıyla onanarak kesinleştiği,
Müşterek Kurulca verilen iptal kararlarının sonucu olarak dava konusu Yönetmelik hükümlerinin hukuk aleminden kalktığının açık olduğu,
Ayrıca, davalı Bakanlık tarafından dava konusu Yönetmeliğin 34. ve 35. maddelerinin, 21/04/2007 tarih ve 26500 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değiştirildiği belirtilmekte ise de, söz konusu maddelerin değişik hallerinin de Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun 30/03/2010 tarih ve E.2007/9827, K:2010/1543 sayılı kararıyla iptal edildiği ve bu kararın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 07/10/2013 tarih ve E:2010/2253, K:2013/2672 sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği,
Bu durumda, Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin iptali istenilen maddelerinin, daha önceden açılmış olan davalarda iptal edildiği anlaşıldığından, işin esasının incelenmesine olanak bulunmadığı,
Dava konusu IV. grup maden arama ruhsatı yönünden;
Davalılar yanında müdahil şirket adına düzenlenen IV. grup maden arama ruhsatının dayanağının 3213 sayılı Maden Kanunu ile Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliği olduğu, Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'ne göre verilmediği anlaşıldığından, söz konusu maden arama ruhsatının, dayanağı olmayan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nden ayrı olarak değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiş,
İşlem tarihinde yürürlükte bulunan 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 16. maddesinin 1. ve 7. fıkraları, 03/02/2005 tarih ve 25716 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin 12. maddesi, Anayasa Mahkemesinin 15/01/2009 tarih ve E:2004/70, K:2009/7 sayılı iptal kararının yürürlüğünün ertelenmesi süresi içinde yeniden düzenlenen 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 5995 sayılı Kanun'la değişik 16. maddesinin 1., 5., 7. ve 9. fıkraları, 06/11/2010 tarih ve 27751 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. ve 2. fıkraları ile 11. maddesinin 1., 2. ve 3. fıkralarında yer alan kurallar aktarılarak,
Davalılar yanında müdahil şirketin arama ruhsatını aldığı dönemde Kanun'da ve Yönetmelik'te istenilen belgeleri tamamlayarak ruhsat almış olduğu, ruhsat alınan bölgenin özellikli bir alan olması halinde ilgili kurumlardan izin almadan doğrudan arama faaliyetinde bulunamayacağı, Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin 8. maddesinde yer alan düzenleme uyarınca da, maden arama ruhsat döneminde görünür rezervin %10'una kadar maden üretim ve satış izni verilebileceği ancak arama ve işletme ruhsatı döneminde üretim yapılabilmesi için bu Yönetmeliğin gerektirdiği izinlerin ayrıca alınmasının zorunlu olduğu, ruhsat sahibinin de izin almadan arama döneminde üretim yapamayacağı veya izin alınmadan yapılamayacak (kazı faaliyeti gerektiren) arama faaliyetlerinde bulunamayacağı açık olduğundan, davalılar yanında müdahil şirkete verilen maden arama ruhsatında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçeleriyle,
Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin 34., 35., 36., 37. ve 38. maddeleri yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davalılar yanında müdahil şirket adına düzenlenen IV. grup maden arama ruhsatı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararında belirtilen gerekçeye uygun karar verilmediği, Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun 11/11/2009 tarih ve E:2007/2125, K:2009/6646 sayılı kararıyla, davalılar yanında müdahil şirket adına düzenlenen IV. grup maden arama ruhsatı ile 21/06/2005 tarih ve 25852 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin 34., 35., 36., 37. ve 38. maddelerinin iptaline karar verildiği, davalı idarelerce temyiz isteminde bulunulması üzerine bu kararın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 07/10/2013 tarih ve E:2010/407, K:2013/2666 sayılı kararıyla onandığı, söz konusu onama kararına karşı dava konusu maden arama ruhsatını düzenleyen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca karar düzeltme isteminde bulunulmadığı, yalnızca dava konusu Yönetmelik yönünden hasım konumunda olan Başbakanlığın karar düzeltme isteminde bulunması üzerine karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun 11/11/2009 tarih ve E:2007/2125, K:2009/6646 sayılı kararının bozulmasına karar verildiği, bu nedenle söz konusu iptal kararının dava konusu maden arama ruhsatına ilişkin kısmının kesinleştiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idareler tarafından, Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunca verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş, davalılar yanında müdahil tarafından ise savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Müşterek Kurul kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2. fıkrasında, Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulmasının;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkün olduğu belirtilmiş; 4. fıkrasında, "Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." denilmiş; 50. maddesinin 4. fıkrasında ise, Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesinin bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun temyize konu kararı; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 22/05/2017 tarih ve E:2014/1279, K:2017/2203 sayılı bozma kararında belirtilen gerekçeler göz önüne alınarak verilmiş bir karar olduğundan, usul ve hukuka uygun bulunmakta ve bozulmasını gerektirecek bir hukuka aykırılık taşımamaktadır.
Diğer yandan, davacı tarafından; Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun 11/11/2009 tarih ve E:2007/2125, K:2009/6646 sayılı kararıyla, davalılar yanında müdahil şirket adına düzenlenen IV. grup maden arama ruhsatı ile 21/06/2005 tarih ve 25852 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin 34., 35., 36., 37. ve 38. maddelerinin iptaline karar verildiği, davalı idarelerce temyiz isteminde bulunulması üzerine bu kararın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 07/10/2013 tarih ve E:2010/407, K:2013/2666 sayılı kararıyla onandığı, söz konusu onama kararına karşı dava konusu maden arama ruhsatını düzenleyen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca karar düzeltme isteminde bulunulmadığı, yalnızca dava konusu Yönetmelik yönünden hasım konumunda olan Başbakanlığın karar düzeltme isteminde bulunması üzerine karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun 11/11/2009 tarih ve E:2007/2125, K:2009/6646 sayılı kararının bozulmasına karar verildiği, bu nedenle söz konusu iptal kararının dava konusu maden arama ruhsatına ilişkin kısmının kesinleştiği iddia edilmekte ise de, Kurulumuzca, Başbakanlığın karar düzeltme isteminin dava konusu Yönetmelik hükümleri ile müdahil şirket adına düzenlenen maden arama ruhsatına yönelik olduğu kabul edilerek bozma kararı verildiği anlaşıldığından, davacının söz konusu iddiasına itibar edilmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin 34., 35., 36., 37. ve 38. maddeleri yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davalılar yanında müdahil şirket adına düzenlenen IV. grup maden arama ruhsatı yönünden ise davanın reddine ilişkin Danıştay Sekizinci ve Altıncı Daireleri Müşterek Kurulunun temyize konu 29/04/2019 tarih ve E:2018/460, K:2019/3822 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.