Danıştay 13. Daire 2020/3981 Esas 2021/730 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3981
Karar No:2021/730

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Radyo ve Televizyon A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … logosuyla yayın yapan … Radyo Televizyon A.Ş. unvanlı kuruluşun 29/09/2015 tarihinde yayınlanan "…" adlı programında, 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin tekraren ihlâl edildiğinden bahisle aynı Kanun'un 32. maddesi uyarınca 13.601,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı toplantıda alınan 11 sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosyaya sunulan programa ilişkin CD kaydının izlenmesi ve dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, program genelinde … ve medyasına yönelik basın özgürlüğü ve ifade özgürlüğü kapsamında meşru görülebilecek eleştirel ifadelerin yanısıra, kanıtı olmayan suçlayıcı ifadelerin de kullanıldığı, özellikle programda kullanılan, "... bu ülke için milli güvenlik sorunudur", "hepsinden büyük bir sorun", "17-25 Aralık'ta yargı darbesine destek verdiği için konuştuk …'ı , yani açıkça bir darbe girişimine destek sunduğu için (...), bu kez terörün arkasında bu çok ciddi bir problem olduğu için konuşuyoruz.", "ondan önce DHKP-C terörü dolayısıyla", "sorun şu, yani terörü meşrulaştırdığı için sadece terörü meşrulaştırdığı için değil de teröre destek verdiği için biz konuşmaya başladık.", "…'ın kartel medyasının arkasında NATO var. (...) 3. Dünya ülkelerini idare ettiği gladyo yapılanması var, bir onlar var arkasında başka izahı yok.", "Şu açık bir şey yani …'i ölüme gönderen manşeti atan … Gazetesi'dir. …'yı sürgünde ölüme götüren … manşetidir. Yani bu ülkede aydınlara, sanatçılara, Kürtlere, Türklere işlemediği bir insanlık suçu kalmamış bunun, yani bir medya kuruluşu değil bu bir vesayet mekanizması.", "...Cumhurbaşkanını ölümle tehdit ediyor...", "...teröre destek veriyorsunuz açık ve aleni bir şey bu, bunu artık bu kadar yalancılık, bu kadar ikiyüzlülük, bu kadar çifte standart olabilir mi? Bütün kanallarında canlı bağlantı bir projeyi PKK ya katılmış birini cici kız diye getirip bütün topluma anlattılar, bakın bunlara zulüm yapıldı, bunlara haksızlık yapıldı", "...ey … sen teröre destek veriyorsun", "Türkiye'nin en az PKK terörü kadar önemli diğer bir sorunu …'dır, milli güvenlik meselesidir." ifadelerinin, sunucu ve konuklar tarafından ...ve sahibi bulunduğu Hürriyet Gazetesi hakkında kanıtı olmayan, suçlayıcı ve küçültücü nitelikte olduğu, defalarca tekrarlandığı hususu dikkate alındığında, 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (c), (ç), (ı), (i) ve (j) bentlerine aykırı yayın yapıldığı, bu durumun basın ve ifade özgürlüğünün, ulusal ve milletlerarası hukuktan kaynaklanan sınırlarını aştığı; öte yandan, Mahkemeleri'nin 29/11/2018 ve 31/12/2018 tarihli ara kararları ile dava konusu işlemde tekerrüre esas alınan yaptırım kararının ve kararın davacıya tebliğine ilişkin tebliğ evrakının gönderilmesinin istenilmesi üzerine, davalı idare tarafından gönderilen ve 20/12/2018 tarihinde Mahkeme kayıtlarına giren dilekçede, Kurul'un … tarih ve … sayılı toplantısında alınan … sayılı uyarı yaptırımının tekerrüre esas alındığı ve söz konusu işlemin iptali istemiyle dava açılmayarak anılan kararın kesinleştiği; bu durumda, davacı şirkete ait … logolu televizyon kanalında 29/09/2015 tarihinde yayınlanan "…" isimli yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi hükmünün tekraren ihlal edildiğinden bahisle aynı Kanun'un 32. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca 13.601,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; ayrıca, davacı tarafından "programın yayınlanması tarihinden itibaren iki sene geçtiğinden ceza verme zamanaşımına uğradığı" iddia edilmiş ise de, dava konusu işlemin, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının uygulanması kapsamında tesis edilmiş bir işlem olduğu görüldüğünden, davacının bu iddiası da yerinde görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava dışı …'ın, idari yaptırıma konu programa ilişkin olarak kişilik haklarının ihlâl edildiği yönündeki şikâyetinden vazgeçtiği ve kendisi yönünden herhangi bir ihlâlin doğmadığını kabul ettiği, dava konusu Kurul kararının dayanağı olan … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyiz incelemesinde olduğu ve henüz kesinleşmediği, davadan feragatin dikkate alınması gerektiği, dava konusu yayın üzerinden iki yıl geçtiği, zaman aşımı nedeniyle şirketleri hakkında idari para cezası uygulanamayacağı, ayrıca tekerrür şartlarının oluşmadığı, her ne kadar davalı idarece 03/07/2015 ve 29/07/2015 tarihli (dava konusu işlemde 2015 yılı yerine 2017 yılı olarak belirtilmiştir.) yayınlar nedeniyle şirketleri hakkında uyarı yaptırımının uygulandığı, bu sebeple tekraren ihlâlin gerçekleştiği gerekçesiyle idari para cezası uygulandığı belirtilmekteyse de önceki tarihli yayınlar nedeniyle tesis edilen işlemlere karşı açılan davalarda iptal kararları verildiği, dava konusu programda 6112 sayılı Kanun kapsamında ihlâl edilen bir ilkenin söz konusu olması durumunda şirketleri hakkında uyarı idari yaptırımının uygulanması gerektiği, dava konusu yayın nedeniyle açılan manevi tazminat davasında, ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği, ayrıca tekzip talebinin, ... Sulh Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve … değişik iş sayılı kararı ile yayında kişilik haklarını ihlâl eden bir unsur bulunmadığı gerekçesi ile reddedildiği, dava konusu yayında, hangi söylemlerin, 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi kapsamında küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde olduğu belirtilmeksizin dava konusu Kurul kararının tesis edildiği, dava konusu programda kullanılan ifadelerin basın ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, güncel ve haber değeri olan bir konu hakkında kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla hareket edildiği, kamuya mal olmuş kişilerin sert ve kırıcı olan eleştirilere dahi katlanmak zorunda oldukları, yayında kişilik haklarına saldırının söz konusu olmadığı, idari para cezasına dayanak olan Mahkeme kararının eksik inceleme ve hatalı değerlendirmeye dayandığı, idarenin ölçülülük ve yerindelik ilkelerine uygun davranmadığı, bu kapsamda dava konusu işlemin hukuka aykırı olarak tesis edildiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin yargı kararının uygulanması doğrultusunda tesis edildiği, uyuşmazlık konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin ihlâl edildiği, programda kullanılan sözlerin basın ve ifade özgürlüğünün güvence sınırlarını aştığı, tekerrür şartlarının oluşmadığı yönündeki iddianın doğru olmadığı, 22/05/2015 tarihli programda aynı maddenin ihlâli nedeniyle davacı yayın kuruluşu hakkında Kurul'un … tarih ve … sayılı toplantısında alınan … sayılı uyarı yaptırımına karşı davacı tarafından dava açılmadığından bu işlemin kesinleştiği, davacı iddialarının mesnetsiz olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
… logosuyla yayın yapan … Radyo Televizyon A.Ş. unvanlı kuruluşun 29/09/2015 tarihinde yayınlanan "…" adlı programında, kişilik haklarını ve yayıncılık etik ilkelerini ihlâl eden nitelikte sistemli ve kasıtlı olumsuz yayın yapıldığı ileri sürülerek yayıncı kuruluşa yaptırım uygulanması için …, … , … Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. ve … Televizyon ve Radyo Yayıncılık A.Ş. tarafından yapılan başvuru, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (Kurul) … tarih ve … sayılı toplantısında alınan … sayılı kararı ile idari yaptırım uygulanmasına yer olmadığı belirtilerek reddedilmiştir.
Bu işlemin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir. Anılan karara yönelik yapılan istinaf başvurusunun … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce kabulü ile dava konusu işlemin iptaline ilişkin verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar üzerine, yargı kararının uygulanması kapsamında, söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan "kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez." ilkesinin tekraren ihlâl edildiğinden bahisle, davacı hakkında 13.601,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin 23/08/2017 tarih ve … sayılı toplantıda alınan … sayılı Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Dava konusu Kurul kararının gerekçesini oluşturan, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davalı idarece temyiz başvurusunda bulunulmuş, Dairemizin 01/03/2021 tarih ve E:2017/2111, K:2021/729 sayılı kararıyla, temyiz incelemesi devam ederken 12/04/2018 tarihli dilekçeyle …, … Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. ve … Televizyon ve Radyo Yayıncılık A.Ş. tarafından davadan feragat edildiğinin bildirilmesi üzerine, anılan kişilerin davadan feragat etmeleri nedeniyle, temyize konu edilen Bölge İdare Mahkeme kararının, davacılardan …, … Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. ve … Televizyon ve Radyo Yayıncılık A.Ş.'ye ilişkin kısmı hakkında 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 310. maddesinin üçüncü fıkrasına göre, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce gerekli değerlendirme yapıldıktan sonra bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, Üst Kurul'un … tarih ve … sayılı toplantısında alınan … sayılı kararı ile Bölge İdare Mahkemesi kararının …'a ilişkin kısmının incelenmesi neticesinde, anılan Kurul kararının …'a ilişkin kısmında hukuka aykırılık, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin kabulü ile Kurul kararının iptaline ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararının …'a ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle Bölge İdare Mahkemesi'nce verilen iptal kararının bozulmasına karar verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu Kurul kararının dayanağı, … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının …'a ilişkin kısmının, Dairemizin 01/03/2021 tarih ve E:2017/2111, K:2021/729 sayılı kararıyla bozulmasına ve anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının …, … Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. ve … Televizyon ve Radyo Yayıncılık A.Ş.'ye ilişkin kısmı hakkında 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 310. maddesinin üçüncü fıkrasına göre, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce feragat hakkında gerekli değerlendirme yapıldıktan sonra bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verildiğinden, Dairemizin bu kararı uyarınca … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce verilecek karar, temyizen incelenen işbu davanın sonucunu etkileyeceğinden ve oluşan yeni hukukî durum karşısında, uyuşmazlığın esası incelenerek yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu kararın bozulması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … -TL yürütmenin durdurulması harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 01/03/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.