MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (TİCARET) MAHKEMESİ



Taraflar arasında görülen alacak davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili şirket ile davalı belediyenin; park, bahçe, çevre bakım ve düzenleme işlerinde 29 vasıflı, 61 vasıfsız olmak üzere toplam 90 işçi çalıştırılması işini 28.....2008 tarihli sözleşmeye istinaden yüklendiği ve sözleşme konusu taahhüt işini tam ve eksiksiz bir şekilde yaptığını, ancak davalının haksız ve hukuka aykırı gerekçelerle davacı şirketin hak edişlerinden toplam 76.471,80.TL. tutarında yasal olmayan kesintiler yaptığı, fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak üzere alacaklarının şimdilik ....800,00.TL. sinin reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Bilahare davacı vekili 06.09.2012 havele tarihli ıslah dilekçesi ile talebi 63.070,61-TL arttırarak talebin 70.870,61-TL üzerinden kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; taraflar arasında yapılan ihale konusu işe ilişkin 28/.../2009 tarihli İKN 2009/144953 nolu sözleşme imzalandığını, davacının hak edişinden haksız olarak yapılmış bir kesinti bulunmadığından haksız menfaat elde etmeye yönelik işbu davanın reddinin gerektiği, davanın kabulü anlamına gelmemek üzere davacının istediği faiz oranına da itiraz ettiklerini, işbu dava yönünden istenebilecek faizin yasal faiz olabileceğini, hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemek üzere davacının iddialarının kabulüne karar verilmesi halinde zamanaşımı itirazında bulunduklarını, davacının talep ettiği alacağın zamanaşımına uğradığını belirterek, zamanaşımı itirazlarının kabulü ile davacının davasının reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; davanın hukuki sebebinin sebepsiz zenginleşmeden kaynaklandığı, dava tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı yasa 66. mad. gereğince sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacak davasının zamanaşımı davalının sebepsiz zenginleştiğinin öğrenildiği ve talep hakkı olduğunu öğrendiği tarihten itibaren ... yıl, herhalukarda ... yıllık süreye tabii olduğu, her ne kadar 6098 sayılı yasanın 82.mad. gereğince bu süre ... yıla çıkartılmış ise de, 6101 sayılı .../... maddesine göre zamanaşımına ilişkin olarak 818 sayılı yasanın uygulanacağı belirtildiğinden 818 sayılı yasanın 66. mad. gözönüne alınarak davalı tarafından zamanaşımı def"i de ileri sürüldüğünden ve son ödeme tarihinin 31.....2010 tarihi ve dava tarihinin de ....08.2011 tarihi olduğu göz önüne alınmakla söz konusu öğrenme tarihinden itibaren ... yıllık sürenin geçmiş olduğu anlaşılmakla, davacının ıslahla talep etmiş olduğu miktar yönünden davasının zamanaşımı yönünden reddine karar vermek suretiyle davacının davasının kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dava; yersiz ödemenin istirdadı istemine ilişkindir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ve 818 sayılı Borçlar Kanunundaki sebepsiz zenginleşmeye ilişkin maddelerdeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır.
Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının nedeni kişinin iradesi dışında malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Bunun sonucu olarak, taraflar arasında malvarlıkları arasındaki değişim bir sözleşmeye, tarafların açıkladıkları iradeye dayanırsa, sebepsizlikten ve sebepsiz zenginleşmeden söz edilemez.
Hukuki işlemlerden ve bunun en yaygın türü olan sözleşmeden doğan borçlarda, borçlunun borcunu anlaşmaya uygun olarak yerine getirmesi gerekir. Borçlu anlaşmaya uygun hareket etmezse, alacaklı borca aykırılık hükümlerini işletir ve mümkün ise borcun aynen ifasını, değilse doğan zararının giderilmesini talep eder.
Nitekim sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde taraflar sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunamazlar.
Hukuk Genel Kurulu"nun ....06.2007 gün ve E:2007/...-330, K:350 sayılı kararında, sözleşme niteliğindeki yüklenme senedinden kaynaklanan uyuşmazlıkta, fazla ödenen paranın geri alınmasının sözleşme hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerektiği kabul edilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu"nun 06.01.1968 gün ve E:1966/T-1728 K:... sayılı kararında da, feshedildiği ileri sürülen bir sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlığın, sözleşme hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi ve zamanaşımının da buna göre belirlenmesi gerektiği kabul edilmiştir (Aynı yöndeki diğer kararlar için bakınız: Hukuk Genel Kurulu"nun 09.02.2005 gün ve E:2005/...-..., K:2005/34; ....02.2010 gün ve E:2010/...-93, K:2010/88; ........2010 gün ve E:2010/...-618, K:2010/668 sayılı ilamları).
Bu açıklamalardan sonra dava konusu talebin ve 5510 sayılı yasanın 81. maddesinin irdelenmesinde yarar vardır:
5510 sayılı yasanın 81. maddesine eklenerek 01/.../2008 tarihinde yürülüğe giren (ı) bendine göre; bu Kanunun ... üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, bu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazinece karşılanacağı hüküm altına alınmıştır.
Somut olayda ise; Davalı belediyece park, bahçe, çevre bakım ve düzenleme işlerinde 29 vasıflı, 61 vasıfsız olmak üzere toplam 90 işçi çalıştırılmak üzere ihale yapıldığı ve neticede ihalenin davacının uhdesinde kalarak taraflar arasında 28/.../2009 tarihli İKN 2009/144953 nolu sözleşmenin imzalandığı anlaşılmıştır.
O halde uyuşmazlığın sağlıklı bir şekilde çözüme kavuşturulması için; taraflar arasında sözleşme ilişkisi olup olmadığı ve ihtilaf konusunun da sözleşmeye dayanan edimin ifasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususunun açıklığa kavuşturulması gerekir iken Mahkemece; bu yönde bir araştırma yapılmadan eksik inceleme ile hüküm tesisi cihetine gidilmiştir.
Hal böyle olunca, mahkemece; borcun kaynağının sözleşme mi yoksa sebepsiz zenginleşme mi olduğunun ve buna bağlı olarak zamanaşımı süresinin ve başlangıcının belirlenmesi, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken; eksik inceleme ile davanın zamanaşımı nedeniyle kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, ....09.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.