MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulmasının isabetsizliğine değinilerek; dava tarihinden en az 20 yıl öncesine ait (1978-1988 yılları arasında) iki ayrı zamanda çekilmiş yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı"ndan, aynı tarihler arasında düzenlenmiş fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ile dava konusu her iki taşınmaz bölümünü kapsayan birleşik paftanın ve komşu parsellere ait kadastro tutanakları ve ekleri ile kadastro sırasında bu parsellere revizyon gören kayıtların ilgili yerlerden getirtilmesi, yerel bilirkişi ve tanıkların HMK"nun 243 ve 244. maddeleri gereğince davetiye ile keşif yerine çağrılmak suretiyle mahallinde yeniden yapılacak keşifte, hava fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişilere inceleme yaptırılarak, dava konusu taşınmazların kayalık veya taşlık niteliğinde bulunup bulunmadıklarının, imar ve ihya edilerek kültür arazisi haline getirip getirmediklerinin ve imar ve ihyalarının tamamlanıp tamamlanmadığının araştırılması, dava konusu taşınmaz bölümleri üzerinde hangi tarihte imar ve ihyaya başlandığı, imar ve ihyanın ne şekilde sürdürüldüğü ve hangi tarihte tamamladığı hususlarının yerel bilirkişi ve tanıklara sorulmak suretiyle belirlenmesi, teknik bilirkişilerden gerekçeli, denetime açık rapor ve kroki istenilmesi, üniversitenin toprak kürsüsünde toprak konusunda uzman daha önce keşfe götürülmeyen ziraatçi bilirkişiler aracılığıyla taşınmaz bölümleri ile çevrelerinin toprak yapısı incelenmek suretiyle dava konusu bölümlerin yaklaşık olarak hangi tarihten itibaren kültür arazisi olarak tasarruf edildiklerini ve imar ve ihyanın yaklaşık olarak hangi tarihte tamamlandığını açıklayan gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınması ve bundan sonra toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 14.04.2016 ve 21.04.2016 havale tarihli fen bilirkişi raporlarında (A) harfi ile gösterilen 24.234,54 metrekare ve (B) harfi ile gösterilen 59.665,20 metrekarelik bölümlerin tarla vasfıyla davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalılar Hazine vekili ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, hükmüne uyulan bozma ilamında dava konusu taşınmaz bölümlerine ilişkin dava tarihinden en az 20 yıl öncesine ait (1978-1988 yılları arası) yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığından temin edildikten sonra mahallinde, yeniden keşif yapılarak yöntemince zilyetlik araştırılması yapılması hususlarına işaret edildiği halde, 1985, 1992 ve 1999 tarihlerine ait hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından temin edilerek harita mühendisi bilirkişisinden rapor alınmış; ancak bu rapor taşınmaz bölümlerinin evveliyatını, kullanım süresini, niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığını açıklamaktan uzak ve son derece yetersiz olmasına ve incelenen hava fotoğraflarında dava konusu taşınmaz bölümlerinde imar-ihya çalışmasının yapıldığının gözlemlendiğinin belirtilmesiyle yetinilmiş olmasına rağmen, belirtilen tarihler arasında başka uçuşun olup olmadığı Harita Genel Müdürlüğünden sorulup varsa sözkonusu hava fotoğrafları temin edilip yeniden belirtilen hususları açıklayan denetime elverişli rapor alınmamış, 2 kişilik ziraatçi bilirkişi raporunda; taşınmaz bölümlerinde 20 yılı aşkın süreden beri imar-ihya çalışmalarının tamamlandığı ve tarım arazisi olarak kullanıldıkları belirtilmiş olmasına rağmen, dosya arasında bulunan dava konusu taşınmaz bölümlerine ait fotoğraflarında, taşınmaz bölümleri içerisinde yer yer taş kütlelerinin ve kaya parçalarının bulunduğu gözlendiği, bu haliyle rapor ile fotoğraflar arasında çelişki bulunduğu halde, bu çelişki giderilmediği gibi; taşınmaz bölümlerinin niteliğini belirlemekten uzak ziraatçi bilirkişi raporu ile yerel bilirkişiler ve davacı tanıklarının soyut ve raporlarla çelişen beyanlarının hükme esas alınmış, olması nedeniyle bozma ilamının gereklerinin tam olarak yerine getirildiğinden söz edilemez. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayanılarak hüküm kurulması usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca; sağlıklı sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaz bölümlerini gösteren dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulduktan sonra, taşınmaz bölümleri başında, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile önceki keşfe katılan bilirkişilerden farklı üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi heyeti, 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, yapılacak keşifte taşınmaz bölümlerinin öncesinin ne olduğu, taşınmaz bölümleri üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, imar-ihya edilip edilmediği, edilmişse imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı hususları yerel bilirkişi ve tanıklardan etraflıca sorularak maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliğini, kullanım durumunu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, böyle yerlerden ise imar-ihya edilip edilmediğini, önceki tarihli ziraatçi bilirkişi raporunu da irdeler şekilde tarımsal niteliğini bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde, taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını, eğimini, bitki desenini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini açıklayan, taşınmaz bölümlerinin değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi kurulundan yukarıda belirtilen tarihlerde
çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafı ile dosya arasında bulunan hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi yaptırılarak, taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliklerini, taşınmazlarda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmazlar üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; fen bilirkişisine keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı Belediyeye iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.