Danıştay 6. Daire 2019/13496 Esas 2021/2765 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/13496
Karar No : 2021/2765

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, Çankaya ve Mamak İlçeleri sınırları içerisinde 2012 Şubat-Mart aylarında meydana gelen heyelan afeti nedeniyle 7269 sayılı Kanun kapsamında davacının hak sahibi olarak kabul edilmemesine dair 29/03/2013 tarihli Ankara Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Mahalli Hak Sahipliği İnceleme Komisyonu kararına yapılan itirazın reddine ilişkin 16/05/2013 tarihli Ankara Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Mahalli Hak Sahipliği İtiraz İnceleme Komisyonu kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 14/03/2018 tarihli ve E:2015/4754, K:2018/1452 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak dava konusu işlemin iptali yolunda ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararda; dava konusu 16.05.2013 tarihli Mahalli Hak Sahipliği İtiraz İnceleme Komisyonu kararının şekil unsuru bakımından hukuken geçerlik kazanmadığı, şekil unsuru açısından sakat bu karara dayanılarak davacının hak sahibi kabul edilmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, 16.05.2013 tarihli Mahalli Hak Sahipliği İtiraz İnceleme Komisyonu Toplantı Tutanağını 3 üyenin "itiraz kaydı ile" imzalandığı, 16.05.2013 tarihli Mahalli Hak Sahipliği İtiraz İnceleme Komisyonu Kararını ise 5 üyenin "itiraz kaydı ile" imzaladığı, tutanak ile karar arasında çelişki bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davada süre aşımı bulunduğu, taşınmazla davacı arasında mülkiyet ilişkisi kurulabilmesi için imar affı başvurusunun hatta tapu tahsis belgesinin dahi yeterli bulunmadığı, dava konusu edilen işlemin hukuk ve usule uygun olduğu hususları ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesinde Şubat 2012 tarihinde meydana gelen heyelan afeti nedeniyle konutu hasar görenlerin hak sahibi vasfını taşıyıp taşımadıklarının tespiti amacıyla oluşturulan Mahalli Hak Sahipliği İnceleme Komisyonunun 29.03.2013 tarihli kararı ile; davacı, mülkiyet belgesi geçerli kabul edilmemesi nedeniyle hak sahibi kabul edilmemiştir. Anılan karara karşı davacı tarafından yapılan itiraz, Mahalli Hak Sahipliği İtiraz İnceleme Komisyonunun 16.05.2013 tarihli kararı ile reddedilmiştir. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının 01.07.2013 tarih ve 7065 sayılı işlemi ile komisyon kararları incelenerek hak sahibi kabul edilen ve edilmeyenlere ilişkin nihai liste oluşturulup onaylanmıştır. Onaylanan listelerde, davacının başvurusunun komisyon kararları uyarınca reddedildiği belirtilmiştir. Bunun üzerine, davacı tarafından, Mahalli Hak Sahipliği İnceleme Komisyonunca hak sahibi kabul edilmemesi üzerine yaptığı itirazın reddine ilişkin Mahalli Hak Sahipliği İtiraz İnceleme Komisyonunun 16.05.2013 tarihli kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun 29. maddesinde; yıkılan, ağır hasara uğrayan binalarda oturan ailelere hak sahibi olmak kaydıyla bina yaptırılacağı veya kredi verileceği ve kendilerine ait olmayan arsa veya arazi üzerine inşaat ruhsatı almaksızın bina inşa eden yapı sahipleri ile imar planında yapı yapılması sakıncalı olarak belirlenen yerlerde ruhsatsız olarak yapılan yapı sahiplerinin haksahibi olarak kabul edilmeyeceği hükme bağlanmıştır.
28/08/1968 tarih ve 12988 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Afet Sebebiyle Hak Sahibi Olanların Tespiti Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesinde, "Hak Sahibi" deyiminin, afetzedelerin, yıkılan veya ağır hasar gören binalarla olan mülkiyet ilişkilerini ve yeniden yapılacak binalardan veya verilecek inşaat kredisinden yararlanabilme durumlarını ifade edeceği, mülkiyet durumunun tevsikine ilişkin 14. maddesinde ise, mülkiyet bağının sırasıyla, tapu senedi, tasarruf belgeleri, vergi kayıtları ve diğer resmi belge ve kayıtlarla belgelendirileceği, bu belge ve kayıtların bulunmaması halinde mahalle veya köy muhtarlıklarından alınacak ilgili mülkiye amirine onaylattırılmış ilmühabere dayanılacağı kurala bağlanmıştır.
2981 sayılı Kanunun 5.maddesinde, valilik, belediye ve ilgili kuruluşlarca bu yasanın uygulanması ile ilgili olarak gerekli düzenin sağlanıp önlemlerin alınacağı, 7. maddesinde ise imar affı dosyalarının, en geç 7 Eylül 1987 tarihine kadar tamamlanarak sonuçlandırılması için belediye, Hazine, Özel idare veya vakıflar idaresine teslim edileceği, idarelerin de kendilerine intikal eden dosyaları, intikal tarihinden itibaren üç ay içinde sonuçlandırmakla görevli ve sorumlu oldukları, başvuruların usulüne uygun yapılmasını sağlamak için valilik ve belediyelerce yeterli bürolar kurulacağı ve gerekli her türlü önlemin alınacağı hükme bağlanmıştır. Anılan Yasanın 10. maddesinin (a) fıkrasında ise; bu kanun hükümlerine göre hazine, belediye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa ve araziler üzerinde gecekondu sahiplerince yapılmış yapıların 12. madde hükümlerine göre tespit ettirildikten sonra, kayıt maliki kamu kuruluşunca bu yerin hak sahibine tahsis edilerek tapu tahsis belgesi verileceği, tapu tahsis belgesinin ıslah imar planı veya kadastro planları yapıldıktan sonra verilecek tapuya esas teşkil edeceği öngörülmüştür.
28.08.1968 tarih ve 12988 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Afet Sebebiyle Hak Sahibi Olanların Tespiti Hakkındaki Yönetmeliğin "İnceleme Komisyonu" başlıklı 20. maddesinde, "Talep ve taahhütnameler, ilgili mülkiye amirinin veya tevkil edeceği bir memurun başkanlığında:
a) İmar ve İskan Bakanlığı mahalli kuruluşundan bir,
b) Mahalli tapu dairesinden bir,
c) Belediye teşkilatı olan yerlerde Belediye encümeninden bir, köylerden ise ihtiyar kurulundan bir temsilcinin katılmasıyla kurulacak bir komisyon tarafından incelenerek değerlendirilir.
İmar ve İskan Bakanlığı kuruluşu bulunmayan yerlerde ilgili mülkiye amirinin tayin edeceği şahıs İmar ve İskan Bakanlığını temsilen Komisyona katılır.
İlgili mülkiye amirleri, bilgi ve görgüsünden istifade edilecek kimseleri de komisyon çalışmalarına iştirak ettirebilirler." hükmü, "Hak sahibi listelerinin düzenlenmesi" başlıklı 21. maddesinde, "Komisyon, talep ve taahhütnameleri en kısa zamanda inceleyip değerlendirerek hak sahipleri listesini düzenler. İnceleme sırasında, hasar tespit, jeolog ve DSİ raporlarından da yararlanılır. Hak sahipleri listesinde afetzedelerin adı, soyadı, doğum tarihi ve baba adları belirtilir.
Talep ve taahhütname verenler arasında, bu Yönetmelikte tespit olunan esaslara ve kıstaslara göre hak sahibi niteliğini taşımayanlar varsa, bunlar gerekçeleriyle birlikte ayrı bir listede gösterilir.
Listeler düzenlendikten sonra, komisyon üyeleri tarafından imzalanır ve durum ayrıca bir tutanakla belgelendirilir.
Hak sahipleri listesi ile tutanaktan birer nüsha İmar ve İskan Bakanlığına gönderilir." hükmü, "Hak sahibi olmayanlara tebligat yapılması" başlıklı 22. maddesinde de, "Hak sahibi olmadıkları anlaşılanlara durum yazılı olarak tebliğ olunur. Bu tebligattan itibaren 15 günlük süre içinde ilgililer itirazda bulunabilirler. İtiraz komisyonca incelenerek karara bağlanır.
Hak sahipleri ve itiraz konusunda nihai karar İmar ve İskan Bakanlığınca verilir." hükmü düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; iptali istenilen dava konusu işlemin, 29.03.2013 günlü Mahalli Hak Sahipliği İnceleme Komisyonu kararına yapılan itirazın reddine ilişkin 16.05.2013 tarihli Mahalli Hak Sahipliği İtiraz İnceleme Komisyonu kararı olduğu görülse de, karar içeriğinin davacının hak sahibi kabul edilmemesine ilişkin olduğu, bu kararının da Afet Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından onaylanarak geçerlilik kazandığı görülmektedir.
Bu durumda; her ne kadar İdare Mahkemesince 10 üyeli itiraz komisyonunun 5 üyesinin "itiraz kaydı ile" ibaresi düşülerek kararı imzaladıkları göz önüne alınarak Komisyon kararının şekil unsuru açısından sakat olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiş ise de dava konusu kararın hak sahibi kabul edilmemeye ilişkin olduğu ve onay makamı olan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından verilen nihai karar ve eki listede davacının halihazırda hak sahibi kabul edilmediği durumu dikkate alındığında, İdare Mahkemesi tarafından davanın esasının incelenmesi suretiyle yeniden karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan; işin esasına girilerek verilecek kararda, davacının 2981 sayılı Kanun kapmasında yaptığı imar affı başvurusunun, davalı idarece tespit ve değerlendirme işlemlerinin tamamlanarak davacının hak sahibi olma niteliğini taşıyıp taşımadığının araştırılması ve bu araştırma sonucuna göre, 7269 sayılı Kanun kapsamında hak sahipliği hususunda yeni bir işlem tesis edilmesi gerektiği hususunun da göz önünde bulundurulacağı açıktır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 02/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.