MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "dava konusu taşınmaz ve çevresine ait sözü edilen hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı"ndan tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek getirtilmesi, bundan sonra, 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu ile 3 kişilik jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisinden oluşacak bilirkişi heyetleri aracılığıyla yapılacak keşifte, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesinin yaptırılması; çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması, tanık ve yerel bilirkişi ifadelerinin bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi; 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu vasıtasıyla taşınmazın öncesi ve zirai faaliyete konu olup olmadığı, hangi tarihte imar-ihyaya başlandığı, tamamlandığı ve zilyetliğin hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü hususlarının irdelenmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, fen bilirkişisinin 26.05.2016 havale tarihli krokili raporunda (A1) harfi ile gösterilen doğusunda 75 parsel sayılı taşınmaz ile kısmen kadastro harici bırakılan yer, batısı ve kuzeyi kadastro harici bırakılan yer, güneyi kısmen 75 nolu parsel ve dere ile çevrili toplam 5.921,78 metrekare yüzölçümündeki susuz vasfındaki taşınmazın ... İli Merkez ... Köyü"nün son parsel numarası verilerek ... adına; (B1 ve B2) harfleri ile gösterilen doğusunda davacıya ait 504 nolu parsel ile 757 nolu mera parseli, batı ve kuzeyi tescil harici bırakılan yer, güneyi ise 249 parselle çevrili toplam 17.878,14 metrekare yüzölçümündeki susuz vasfındaki taşınmazın ... İli Merkez ... Köyü"nün son parsel numarası verilerek ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Mahkemece hükme esas alınan fen bilirkişi raporuna ekli krokide (A1) harfiyle gösterilen taşınmaz bölümü hakkındaki hükme yönelik davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde; Dosya içeriğine ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile bu bölüme ilişkin usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA,
2- Mahkemece hükme esas alınan fen bilirkişi raporuna ekli krokide (B1) ve (B2) harfleriyle gösterilen bölümlerine ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Mahkemece, fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide (B1) ve (B2) harfleriyle gösterilen bölümlerin üzerinde, davacı lehine, Kadastro Kanun"un 14. ve 17. maddesinde belirtilen zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi raporunda 1984 yılına ait hava fotoğrafının incelemesinde bu bölümlerde herhangi bir imar ihyanın bulunmadığı ve parsel sınırlarının oluşmadığı belirtildiği halde, ziraat bilirkişisi ile jeolog bilirkişisi raporlarında, bu bölümlerde yaşları 25 ve 50 yaş arasında değişen ağaçların bulunduğu ve tarımsal faaliyette bulunulduğu belirtilmek suretiyle söz konusu raporlar arasında çelişki oluşturulmasına rağmen, Mahkemece söz konusu çelişki giderilmemiş, dava tarihi nazara alındığında 1984 ile 1991 yılları arasında çekilmiş hava fotoğrafları getirtilerek imar-ihya ve zilyetlik yönünden inceleme yaptırılması gerektiği halde, söz konusu döneme ilişkin hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılmaksızın karar verilmesi cihetine gidilmiştir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, öncelikle dava tarihi dikkate alınarak 1984 ile 1991 yılları arasında çekilmiş hava fotoğraflarından en az 3 tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden dosyaya getirtilmeli, bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ve tanıkları ile daha önceki keşfe katılan ziraat mühendisi bilirkişiler dışında oluşturulacak 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı, 3 kişilik jeoloji mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, taşınmazın kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, usulünce imar-ihya edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp tamamlandığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar ne şekilde kullanıldığı ve kullanımın 20 yıla ulaşıp ulaşılmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanları arasında oluşabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı; komşu parsellerin dayanak kayıtlarının çekişmeli taşınmazların yönünü ne şekilde okuduğu belirlenmeli, jeolog bilirkişi kurulundan, taşınmazın sınırında dere bulunması nedeniyle, taşınmaz bölümlerinin dere yatağından kazanılıp kazanılmadıklarını, halen aktif dere yatağında kalıp kalmadıklarını ve zilyetlikle iktisabı mümkün yerlerden olup olmadıklarını açıklayan, önceki jeoloji raporların da değerlendirildiği somut verilere ve bilimsel esaslar dayanan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmazları komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içerir önceki tarihli zirai raporların da irdelendiği, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının ve eski tarihli uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyaları tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerlerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemesi istenilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.