MAHKEMESİ : Şanlıurfa 2. İş Mahkemesi
TARİHİ : 06/06/2013
NUMARASI : 2012/572-2013/603

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 02/05/1983 tarihinde çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 02/05/1983 tarihinden itibaren 18 ay süreyle davalı işveren nezdinde çalıştıının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının 02/05/1983-02/11/1984 tarihleri arası çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de, bu sonuca eksik inceleme ve araştırma sonucu varılmıştır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddeleri gereği bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilmeyen sigortalılar, çalışmalarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse bu çalışmaların Kurumca dikkate alınacağı belirtilmiştir. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı, kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli, daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu, niteliği, başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve
duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Öte yandan, kamu işyerlerinde çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı adına 02/05/1983 tarihli imzalı ve fotoğraflı işe giriş bildirgesinin verildiği, davacı tarafından gösterilen tanıklar davacının Emlak Bankası tarafından yaptırılan konut inşaatında bekçi olarak çalıştığını ifade ettikleri, tasfiye halindeki Emlak Bankası Anonim Şirketi yazısında, bankanın 4603 sayılı Yasa ile tüm hak, alacak ve borçlarının Ziraat Bankası ve Halk Bankasına devredildiğinin belirtildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, Emlak Bankası şubelerinin yasal düzenlemeyle tüm hak, alacak ve borçlarıyla birlikte Ziraat Bankası ve Halk bankasına devredildiğinin belirtildiği halde şubenin hangi bankaya devredildiği tespit edilip husumet durumunun açıklığa kavuşturulmadığı, dönem bordrolarının getirtilmediği, öte yandan davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri, Emlak Bankasına ait olup bir kamu kuruluşudur. Bu nedenle, çalışmaların davalı işyerinde resmi kayıtlara dayandırılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Dolayısıyla davaya konu dönemde davacıya ücret ödenip ödenmediği, ödeme yapılmışsa kim tarafından ödendiğinin araştırılması gerekir.
Yapılacak iş, öncelikle Emlak Bankası şubesinin hangi bankaya devredildiği belirlenerek husumet durumunu açıklığa kavuşturmak, uyuşmazlık konusu dönemi kapsayacak şekilde dönem bordroları ile ücret tediye bordrolarını ve puantaj kayıtlarını getirtmek, ücret ödeme bordrolarında davacının imzasının bulunup bulunmadığını saptamak, davacının uyuşmazlık konusu dönemde ücretini ne şekilde aldığını araştırmak, davacının resmi kayıtlara geçmeyen çalışmalarını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve haklı ve izah edilebilir bir nedene dayanıyor ise, bu takdirde tanık sözlerine itibar etmek, bordro tanıklarını resen tespit edip dinlemek, gerektiğinde belediye, vergi dairesi, emniyet müdürlüğü gibi kamu kuruluşları vasıtasıyla tespit edilecek komşu işyerlerinin sahipleri veya çalışanlarının beyanlarını almak, davacının çalışmasını somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyulup davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 16/06/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.