1-... 2-... 3-... 4-... 5-... 6-... 7-... vekili Avukat ... ile 1-... 2-... vekili Avukat ... ... 3-... aralarındaki dava hakkında ... 1.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 17.3.2009 tarih ve 59-87 sayılı hükmün Dairenin 5.10.2011 tarih ve 352-13954 sayılı ilamıyla bozulmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacılar avukatınca kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşuldu.
KARAR
Davacılar, 1987 ve 1988 yıllarında ... Yapı Kooperatifine girerek Belediye Konutları olarak bilinen evlerden daire satın aldıklarını, dairelerin 1995 yılında tamamlanarak kendilerine teslim edildiğini, konutların belediyenin güvencesi altında satışa sunulduğunu, 17 ağustos 1999 depreminde dairelerin bulunduğu binanın büyük hasara uğradığını, konutların eski dere yatağına yapılmasına ve zeminin kaygan olmasına rağmen 7 kat izin verildiğini, binanın dolayısıyla dairelerin kullanılması, satılamaz ve kiralanamaz hale geldiğini, davalıların daire bedellerinden sorumlu olduklarını ileri sürerek her bir davacı için 15.000.000.000 TL (eski TL) daire bedeli depremden sonra yaptıkları 1.500.000.000 TL (eski TL) harcama bedeli ve 5.000.000.000 TL manevi tazminatın tahsilini istemiştir.
Davalı ... ile davalı Kooperatif birliği davanın reddini dilemiş, diğer davalı davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, dairelerin güçlendirme suretiyle kullanılabilir hale geleceğinin bilirkişi raporuyla belirlenmesi nedeniyle her bir davacı için ayrı ayrı 1.500 YTL’nın davalı kooperatif birliğinden tahsiline, davalı ... Kooperatifinin davadan önce tasfiye edilmesi ve tüzel kişiliğinin bulunmaması nedeniyle kooperatif hakkındaki davanın reddine, davacıların dava dilekçelerinin belediye hakkında haksız fiile dayandıkları ve belediye ile aralarında akdi ilişki bulunmadığı gerekçesiyle belediye hakkındaki davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş, davacıların temyizi üzerine dairemizce davacıların 2013/6197-18137
diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, binanın 1.500,00 TL"e güçlendirilmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, güçlendirme bedelinin belirlenmesi için yeniden oluşturulacak bilirkişi heyetinden rapor alınarak sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinden bahisle davacılar yararına bozulmuş, davacılar bu defa karar düzeltme itirazında bulunmuşlardır.
1-Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre davacıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan karar düzeltme itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacılar eldeki davada, dairelerin bulunduğu binanın depremde hasar görmesi nedeniyle ekonomik değerin kalmadığını ileri sürerek tazminat talebinde bulunmaktadırlar. Mahkemece dairelerin güçlendirilerek kullanılabileceği gerekçesiyle güçlendirme bedeline hükmedilmiş, dairemizce belirlenen bedelin hayatın olağan akışına uygun olmadığı, az olduğu gerekçesiyle bozulmak suretiyle güçlendirmenin yeterli olacağı kabul edilmiş bulunmaktadır. Oysaki aynı binada dairesi bulunan bir başka şahsın ... 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/60 esas numarasında kayıtlı davasında alınan bilirkişi raporunda taşınmazın güçlendirme ile eski hale getirilemeyeceğinin belirtilmesi üzerine mahkemece dairenin değerine hükmedilmiş bulunmaktadır. Kaldıki belirtilen davadaki bilirkişi raporunu düzenleyen bilirkişilerden bir tanesi eldeki davadada bilirkişilik yapmış ve ancak bu kez güçlendirmenin yeterli olacağını bildirmiştir. Bu durumda aynı apartmanda bulunan ve bu itibarla aynı durumda olan dairelerin bazılarının güçlendirme ile eski hale gelebileceği, bazılarının ise oturulamaz durumda olduğu sonucu ortaya çıkarki, bu ise dairelerin aynı apartmanda olması nedeniyle fiilen ve hukuken mümkün değildir. Bu itibarla mahkemece, bahsi geçen dava dosyasındaki bilirkişi raporlarıda gözetilerek bilirkişilerden ek rapor alınarak veya yeni oluşturulacak bilirkişi kurulundan yeniden rapor alınarak ve gerekirse az yukarıda anılan dava dosyasının sonucuda beklenerek daireler için güçlendirmenin yeterli olup olmayacağı belirlenmek suretiyle hasıl olacak sonuca uyğun bir karar verilmesi gerekir. Mahkeme kararının bu nedenle bozulması gerekirken zuhulen değişik gerekçeyle bozulduğu bu kez yapılan incelemeden anlaşılmakla davacıların bu yöne ilişkin karar düzeltme itirazının kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.
3-Davacılar, davalı belediyeninde sorumluluğu bulunduğunu ileri sürmektedirler. Hemen belirtmek gerekirki, davada maddi olayların bildirmek ve açıklamak taraflara ait olmakla birlikte, hukuki nitelendirmeyi yapmak ve uygulanacak 2013/6197-18137
yasal mevzuatı bularak uygulamak hakimin görevidir. Davacılar davayı açarken davalı belediyenin güvencesi nedeniyle daireleri aldıklarını, belediyenin ruhsat verilmemesi gerektiği halde ruhsat verdiğini, kaygan zemine binanın yapılmasına izin verildiğini bildirmiş olmakla haksız fiilin yanısıra belediyenin hizmet kusurunada dayanmış bulunmaktadır. Davalı belediyenin bahsi geçen eylemleri idari nitelik taşımaktadır. İdari nitelikteki eylemler nedeniyle meydana geldiği iddia olunan zararlardan dolayı idari yargı yerinde tam yargı davası açılması gerekir. Görev hususu kamu düzenine ilişkin olup, taraflarca ileri sürülmese dahi yargılamanın her aşamasında re"sen nazara alınması gereken bir husustur. Mahkemece değinilen bu yön gözetilerek davalı ... hakkındaki davanın yargı yolu yönünden reddine karar verilmesi gerekirken husumet yokluğundan reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, kararın bu nedenlede bozulması gerekirken belediye hakkındaki hükmün zuhulen onandığı bu kez yapılan incelemeden anlaşılmış olmakla davacıların bu yöne ilişkin karar düzeltme itirazının da kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle; davacıların diğer karar düzeltme itirazlarının reddine, (2) ve (3) numaralı bentlerde açıklanan yönlere ilişkin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile dairemizin 5.10.2011 gün ve 2011/352-13954 numaralı kararın kaldırılmasına, mahkeme kararının 2 ve 3 numaralı bentlerde gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, 1.7.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.