Danıştay 4. Daire 1999/967 Esas 1999/4789 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 1999/967
Karar No: 1999/4789

Temyiz Eden : Çankaya Vergi Dairesi Müdürlüğü-ANKARA
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : 1997 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde yatırım indirimi uygulaması nedeniyle kurumlar vergisine tabi matrahı kalmayan davacı şirketin yatırım indiriminden stopaj yapılamayacağı ihtirazi kaydıyla verdiği muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden gelir (stopaj) vergisi ve fon payının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır. ... Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 14 üncü maddesinin 7 nci bendi uyarınca geçmiş yılların mali bilançolarına göre meydana gelen zararların gider olarak indirilebileceği, mali zararların işletmenin normal faaliyeti sonucu çıkabileceği gibi indirim ve istisnalardan dolayı da oluşabileceği, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun Ek 1 inci maddesinde ticari veya zirai kazançları üzerinden vergiye tabi mükelleflerin yatırım indiriminden faydalanması kabul edilen yatırımları kapsamında yaptıkları yatırım harcamalarının kazançlarından indirileceğinin öngörüldüğü, sözü edilen Kanun'un 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 3946 sayılı Kanun'la değişen 4 üncü bendinde ise kurumlar vergisi kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren kurumların indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısmın menkul sermaye iradı olarak tanımlandığı, maddedeki parentez içi hüküm uyarınca Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8 inci maddesinin 1 ve 6 ncı bentlerine göre kurumlar vergisinden müstesna tutulan kazançlarla yatırım indirimi tutarının hariç tutulduğu, menkul sermaye iradı üzerinden aynı Kanun'un 94 üncü maddesinin 6-b bendi uyarınca tevkifat yapılacağı, bu hükümlerin incelenmesinden menkul sermaye iradının tespitinde kurum kazancından yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde saptanan istisnalar ve yatırım indirimi tutarıyla hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısmın dikkate alınacağı ve buna göre bulunan matrahtan vergi tevkifatı yapılacağı, 50 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nin konuya ilişkin olarak Kanuna aykırı düzenlemeler getiren bölümünün Danıştay Dördüncü Dairesi'nin 10.4.1996 günlü ve E:1996/1619 sayılı kararıyla iptal edildiği, sonuç itibarıyla yatırım indirimi tutarı üzerinden tevkifat yapılamayacağı gerekçesiyle vergi ve fon payının kaldırılmasına karar vermiştir. Davalı İdare, menkul sermaye iradının tayininde çeşitli kanunlar gereğince matrahtan indirilmesi kabul edilmeyen giderlerin safi kurum kazancına eklenmesi sözkonusu olduğundan bu giderlerin menkul sermaye iradı kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürmekte, kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Savcısı …'in Düşüncesi : Uyuşmazlık, yatırım indirimi nedeniyle kurumlar vergisine tabi kazancı kalmıyan davacı şirket adına yatırım indirim tutarı üzerinden 1997 takvim yılı için yapılan tahakkuk işleminin iptali istemine ilişkindir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94-6-b bendinde, dağıtılsın veya dağıtılmasın 75. maddenin 2. fıkrasının 4 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarından (yatırım fonları ve ortaklıkları hariç) tevkifat yapılacağı, aynı Kanunun 75. maddesinin 2. fıkrasının 3946 sayılı Kanunla değişik 4. bendinde de, "Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren kurumların indirim ve istisnalar (4108 sayılı Kanunun 22. maddesiyle değişen ifade Geçerlilik 1.1.1995 yürürlük, 2.6.1995) (Kurumlar Vergisi Kanununun 8. maddesinin 1 ve 6 numaralı bentlerine göre kurumlar vergisinden müstesna tutulan kazançlar hariç) düşülmeden önceki kurum kazancından hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısmın menkul sermaye iradı sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Madde hükmü uyarınca sadece Kurumlar vergisi Kanununun 8. maddesinin 1 ve 6 numaralı bentlerine göre kurumlar vergisinden müstesna tutulan kazançlar hariç tutulmuş, 4108 sayılı kanunla yapılan değişiklikten önce yatırım indirim tutarı da hariç tutulmuşken yapılan değişiklikle yatırım indirim tutarı madde metninden çıkarılmıştır.
Buna göre, Kurumlar vergisi kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren kurumların, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra varsa iştirak kazançları ile yatırım fonlarının katılma belgeleri ve yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kar payları indirildikten sonra kalan kısım 94/6-b uyarınca stopaja tabi tutulacaktır.
Ticari blanço karı olan ancak yatırım indirimi nedeniyle vergiye tabi kurum kazancı kalmıyan davacı şirket adına yapılan tahakkuk işleminde kanuna aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …'ın Düşüncesi : Kurum kazancından yatırım indirimi düşüldükten sonra kurumlar vergisi matrahı doğmayan davacı şirket, 1997 yılına ilişkin muhtasar beyannamesini ihtirazi kayıtla vermiş ve stopaj matrahının bulunmadığı dolayısıyla yatırım indirimi üzerinden tevkifat yapılamayacağını ileri sürmüştür.
Uyuşmazlık dönemi dikkate alındığında yatırım indirimi uygulaması nedeniyle kurumlar vergisi matrahı doğmayan davacı şirket adına, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94 üncü maddesinin 6/b bendi ve 75 inci maddesinin 2 nci fıkrasının 4 üncü bendi uyarınca hesaplanan gelir (stopaj) vergisi ve fon payında kanuna aykırılık bulunmadığından, aksi yönündeki mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94-6/b bendinde dağıtılsın veya dağıtılmasın 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 4 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarından (yatırım fonları ve ortaklıkları hariç) tevkifat yapılacağı öngörülmüştür. Sözü edilen Kanun'un 75 inci maddenin 2 nci fıkrasının 3946 sayılı Kanun'la değişik 4 üncü bendinde "Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren kurumların, indirim ve istisnalar, (4108 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle değişen ifade Geçerlilik; 1.1.1995 Yürürlük: 2.6.1995) (Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8 inci maddesinin 1 ve 6 numaralı bentlerine göre kurumlar vergisinden müstesna tutulan kazançlar hariç) düşülmeden önceki kurum kazancından,hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısmın" menkul sermaye iradı sayılacağı ifade edilmiştir.
4108 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle yapılan ve 2.6.1995 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişiklikle sadece Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8 inci maddesinin 1 ve 6 numaralı bentlerine göre kurumlar vergisinden müstesna tutulan kazançlar tevkifat matrahının hesaplanmasında kurum kazancından düşülecektir. 3946 sayılı Kanunun yürürlükte bulunduğu 1994 yılında yatırım indiriminin menkul sermaye iradı matrahına dahil edilemeyeceği belirtilmişken yapılan değişiklik sonucu yatırım indirimi tevkifat matrahına dahil edilmiştir. Buna göre kurumların indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından hesaplanan kurumlar vergisi ile varsa iştirak kazançları, yatırım fonları katılma belgeleri ve yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kar payları düşüldükten sonra kalan kısım, menkul sermaye iradı sayılacak, 94 üncü maddenin 6/b bendi uyarınca tevkifata tabi tutulacaktır. Bu itibarla yatırım indirimi nedeniyle kurumlar vergisi doğmayan davacı şirket adına yatırım indirimi tutarı üzerinden hesaplanan vergi ve fon payında kanuna aykırılık bulunmadığından aksi yöndeki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Bu nedenle ... Vergi Mahkemesi'nin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 20.12.1999 gününde gününde oybirliğiyle karar verildi.