Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, ... yaşlılık sigortası rejimine ilk tabi olunan tarihin Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava,17.01.1969 tarihinden itibaren ... ülkesinde ikamet eden ve 21.06.1984-10.05.1998 tarihleri arası ... Ülkesinde geçen yurtdışı sürelerini 3201 sayılı Yasa kapsamında ve 5510 sayılı Yasanın 4/1-a madde kapsamında borçlanan davacının; devam eden ikamet süresi gözetilerek 18 yaşını ikmal ettiği 21.06.1984 tarihinin Türkiye"de sigorta başlangıcı olarak belirlenmesi gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ... ikamet süresinin, ... sigorta rejimine tabi çalışma niteliği olmadığından bahisle davanın reddine karar vermiştir.
Uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık süresini düzenleyen 5510 sayılı Yasanın 38’inci madde hükmü; malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcını; sigortalının, 5417, 6900, 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20’nci maddesi kapsamındaki sandıklara veya bu Kanuna tâbi olarak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edileceğini; kanunun uygulanmasında 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olanların sigortalılık süresinin, 18 yaşının ikmal edildiği tarihte başlamış olacağını, bu tarihten önceki süreler için ödenen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin, prim ödeme gün sayısı hesabına dahil edileceğini öngörürken, Uluslararası sosyal güvenlik sözleşme hükümlerinin saklı bulunduğu ifade edilmiştir.
Öte yandan, Anayasamızın 90/son maddesi uyarınca, yöntemince yürürlüğe konulmuş Uluslararası sözleşmeler kanun hükmünde olduğu gibi, normlar hiyerarşisi yönünden uluslararası sözleşme kurallarına uygulamada yasal güç tanınmakta ve bu kuralların uygulanma önceliği de haiz bulunmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt dışında geçen çalışma sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilebilmesi amacıyla,çalışan sayısının yoğunluğu, ekonomik ve ticari ilişkilerin gelişmişlik düzeyi gibi kriterler dikkate alınarak çok sayıda devletle sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ve anayasal yönteme uygun biçimde yürürlüğe konulmuş olup, bunlardan birisi de “Türkiye Cumhuriyeti ile ... Arasında Sosyal Güvenlik Konusunda Yapılan Sözleşme’dir.”
16.12.1967 tarihli resmi gazetede yayımlanarak 01.02.1968 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti ile ... arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin uzun vadeli sigorta kollarından olan “Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları(aylıkları)” üçüncü bölümde düzenlenen konuya ilişkin Sözleşmenin 29’uncu maddesi "Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları hakkındaki ... mevzuatının uygulanmasında, sigortalı, Türkiye’de yaşlılık sigortasına tabi işe girmeden önce, ...’da bir yaşlılık sigortasına tabi olmuşsa, bahis konusu ... rejimine tabi olduğu ilk gün, ... mevzuatına göre yaşlılık sigortasına tabi işe ilk defa girdiği gün olarak kabul edilir.” hükmünü öngörmüştür.
Anılan Uluslararası sözleşme hükmü ile, sözleşme hükmünün düzenlendiği bölüm birlikte değerlendirildiğinde; bir kimsenin ... sigortasına girmeden önce, sözleşme hükmü kapsamında, malüllük, yaşlılık ve ölüm Sigortalarından ... Yaşlılık sigortası rejimine girmiş bulunması halinde, sigorta rejimine giriş tarihinin, ... sigortasına giriş tarihi olarak kabul edilmesi gerekecektir.
... sosyal güvenlik sisteminde, ülkede ikamet eden herkes (işçi,kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar,işsizler v.s) ulusal sigorta kapsamında (volksverzekeringen) yaşlılık, mulullük, uzun süreli iş göremezlik gibi sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaktadır...."da yaşlılık sigortası kapsamında sağlanan emeklilik aylığından faydalanmak için ikamet esaslı bir sistem vardır.15 ile 65 yaş arasında kesintili veya sürekli olarak ..."da ikamet etmek, emeklilik aylığından faydalanmak için yeterlidir.(Avrupa Birliğinde Sosyal Güvenlik, ... yayınları s.100)
İnceleme konusu olayda, T.C Rotterdam Başkonsolosluğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ateşeliği yazısıyla, davacının 17.01.1969 tarihinden itibaren ..."da ikamet ettiği gösterilmiş ise de, anılan belgenin, davacının Ateşeliğe ibraz ettiği belgeler üzerine düzenlenmiş olması, ... sigorta Merciine ait bir belge niteliğinde bulunmaması ve ... yaşlılık sigorta rejimi bilgilerini içermemesi karşısında hükme esas alınamaz.
Şu halde yapılması gereken iş; ... yaşlılık sigortasında ikamete dayalı bir sistemin varlığı karşısında, davacı tarafından temyiz dilekçesi ekinde sunulu belgeler de dikkate alınmak suretiyle, davacıya ait ... yaşlılık sigorta rejimine tabi sigortalılık sürelerini gösterir ... Sigorta Mercii hizmet cetvelleri gibi ilgili kayıt ve belgeler davalı ...’dan usulünce celbedilip, gerekirse tercümesi de yaptırılarak, ... yaşlılık sigortası rejimine ilk tabi olunan tarih usulünce belirlenmeli ve davacı istemi bu çerçevede yeniden değerlendirilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 16.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.