MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının 7.8.1998 – 14.7.1999 ve 1.9.2000-31.5.2001 tarihleri arasında davalı işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı işyerinin 2.3.1992 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamına alındığı, davacının 1.6.2001 – 18.4.2005 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen çalışmalarının davalı Kuruma bildirildiği, davalı işyerine ait hizmet erbabı defteri fotokopisinde davacının giriş tarihinin 7.8.1998 olduğunun belirtildiği, 1.4.2005 tarihli personelin işverene maliyeti başlıklı, 1 Nisan 2005 tarihli belgede davacının güvenlik görevlisi olarak işe giriş tarihinin 7.8.1998 olduğunun gösterildiği, dinlenen bordro tanıklarının davacının çalışmasını doğruladıkları, davacının 7.8.1998 – 18.4.2005 tarih aralığındaki çalışmalarından ve iş akdinin haksız feshinden dolayı toplam 12.375,72 TL tazminat ve alacak için dava açtığı, .... İş Mahkemesinin 2005/331 E. sayılı dosyası üzerinde görülen davada Mahkemece 22.3.2007 tarihinde 2007/95 sayılı karar ile davacının 1.6.2001 – 18.4.2005 tarih aralığındaki iş sözleşmesine bağlı çalışmaları nedeniyle toplam 9.258,65 TL tazminata hükmedildiği, bu kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından 9.5.2008 tarihinde onandığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece hüküm kurulurken, 28.12.2010 tarihli bilirkişi raporu esas alınmıştır. Bu raporda özetle; "taraflar arasında kesinleşen alacak davasında; davacının hizmet süresinin 1.6.2001-18.4.2005 olarak belirlenmiş olduğunu, bu hükmün Yüksek Yargıtayca onanarak kesinleştiğini, bu hizmet süresinin kesin hüküm karinesine ulaştığını, davacının sigortalı hizmet cetveli incelendiğinde 1.6.2001 tarihinden itibaren 18.4.2005 tarihine kadar davalı işyerinden kesintisiz biçimde sigortalı olduğunu, bu sürelerde sigortalı olduğundan artık tesbiti mümkün bir süre bulunmadığı" belirtmiştir.
Mahkemece, özellikle.... İş Mahkemesinin işçilik haklarına ilişkin açılan davada verdiği karar göz önüne alınmış olsa da, sigortalılığa ilişkin hizmet tespiti davaları, sosyal güvenlik hakkına ilişkin olarak ortaya çıkan davalardır. Yasal dayanağını 506 sayılı Yasa"nın 6. ve 79/10. (5510 sayılı Yasa açısından ise 86/9.) maddelerinden almaktadır. Sözü edilen 6. maddede, "çalıştırılanların, işe alınmaları ile kendiliğinden sigortalı olacakları, sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamayacağı ve vazgeçilemeyeceği" belirtilmiştir. Anılan Yasanın 79/10. maddesinde ise, "sigortalıların, çalışmalarının tespiti ile ilgili dava açabilecekleri" hükme bağlanmıştır. Bu bakımdan, hizmet tespitine ilişkin davalar sosyal güvenlik hakkı ve kamu düzeni ile ilgili olup, kişi iradesi belirleyici etkiye sahip değildir. İçerisinde bulunduğu yasal statünün belirlediği durum doğrudan dikkate alınır. Bu nedenle hakim, kendiliğinden araştırma yapma yetkisine sahiptir. Bu yetki kapsamında, gerektiğinde tanık ve diğer deliller yoluyla doğrudan gerçeği bulma yükümü bulunmaktadır.
İşçilik haklarına ilişkin davalar ise, 4857 sayılı Yasadan kaynaklanmaktadır. Bu tür davalar, kişi iradesine önemli rol verip, taraf anlaşmalarına geçerlilik tanıyan alacak ve tazminat türünde olan davalardır. Taraflar bu tür haklarından her zaman vazgeçebilir. Hakim, kendiliğinden araştırma yapmaz. Tarafların bildirdiği deliller dışında delil toplanması da olanaklı değildir. Kaldı ki, Kurumun bu davalarda davalı sıfatı da bulunmamaktadır.Bu nedenlerle bu davada verilen karar hizmet tespiti davasında kesin hüküm teşkil etmez;ancak güçlü delil teşkil edebilir.
Yapılacak iş, dosya içerisinde fotokopisi bulunan ve davacının işe başlangıç tarihinin 7.8.1998 olduğunu belirten, davalı işyerine ait hizmet erbabı defteri ile 1.4.2005 tarihli personelin işverene maliyeti başlıklı belgelerin asıllarını getirtmek ve incelemek, davacının dava konusu dönemde 15.7.1999 – 30.8.2000 tarihleri arasında çalışmalarının bildirildiği ... sicil no"lu işyeri ile ilgili bilgileri getirtmek ve davacının buradaki çalışmaları ile bu işyeri ile davalı işyeri arasındaki bağlantıyı araştırmak, tespit edilecek hususlara göre davacının 7.8.1998 – 14.7.1999 tarihleri arasındaki çalışmaları yönünden hak düşürücü sürenin gerçekleşip gerçekleşmediğini irdelemek, ihtilaflı döneme ilişkin tüm dönem bordrolarını getirtmek ve bu bordrolarda ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde kanıtladıktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan hukuki ve maddi olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
29.01.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.