16. Hukuk Dairesi 2018/1337 E. , 2020/5014 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "...... davaya dahil edilerek husumetin yaygınlaştırılması için davacı tarafa olanak tanınması, taraf teşkili sağlandıktan sonra öncelikle dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az 3 ayrı döneme ilişkin stereoskopik hava fotoğraflarının tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından getirtilmesi, akabinde taşınmaz başında 3 orman bilirkişisi ve 3 ziraat mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılarak taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı, imar planı kapsamında kalıyorsa imar planının kesinleşme tarihi belirlenerek çekişmeli taşınmazın 3402 sayılı Kanun"un Geçici 8. maddesi uyarınca yapılan kadastro çalışmalarına konu olup olmadığı hususlarının Kadastro Müdürlüğünden sorulması, taşınmazın öncesinin ne olduğunun, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığının, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığının, zilyetliğin sürdürülüş biçiminin, kimden kime ve nasıl intikal ettiğinin yerel bilirkişi ve tanıklardan etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, taşınmazın imar-ihyasının tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlandı ise ne zaman tamamlandığı hususlarını belirtir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınarak bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişisinin 28.04.2017 havale tarihli krokisinde (A) harfi ile gösterilen 1.368,55 metrekarelik taşınmazın zeytinlik vasfı ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, hükme esas alınan fen bilirkişisi raporuna ekli krokide (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde, davacı lehine, Kadastro Kanunu"nun 14 ve 17. maddesinde belirtilen zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece, zilyetlik süresinin belirlenmesinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarından yöntemine uygun şekilde yararlanılmamış, taşınmaz bölümü üzerindeki imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığının ve zilyetlikle iktisap koşullarının oluşup oluşmadığının belirlenmesi amacıyla, çekişmeli taşınmaz bölümünün 16.10.2008 tarihinde kesinleşen imar planının kapsamında kaldığının anlaşılması nedeniyle, imar planın kesinleştiği tarihten 15-20-25 yıl öncesine ait en az 3 ayrı döneme ait hava fotoğrafının dosyaya getirtilerek incelenmesi gerektiği halde, sadece söz konusu hususlarda kanaat verilmekten uzak 1943 yılına ait hava fotoğrafının incelenmesiyle yetinilmiş, taşınmaz bölümünün evveliyatı, kullanım süresi, niteliği ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığı hususlarına ilişkin açıklama içermeyen yetersiz bilirkişi (orman ve ziraat) raporuna dayanılarak hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulması usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmaz bölümünün kapsamında bulunduğu imar planının onay tarihi olan 16.10.2008 tarihininden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin faklı devrelerde çekilmiş en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilmeli, ayrıca bulunabilecek en eski tarihli yüksek çözünürlüklü uydu fotoğrafları da celbedilerek dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile 3 ziraat mühendisi bilirkişisi, fen bilirkişisi ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı ve kullanımın imar-ihyanın tamamlandığı tarihten itibaren 20 yıla ulaşıp ulaşmadığı taşınmaz bölümünün kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, üzerinde sürdüren zilyetliğin bulunup bulunmadığı, mevcut ise imar-ihyanın tamamlandığı tarihten taşınmaz bölümünün imar planına alındığı 2008 yılı ne kadar zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkinin giderilmesine çalışılmalı; komşu parsel tutanak ve dayanaklarının çekişmeli taşınmaz bölümünün yönünü ne olduğu belirlenmeli, ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün 16.10.2008 tarihinde kesinleşen imar planı kapsamında bulunması nedeniyle, imar planının kesinleştiği tarih esas alınmak suretiyle, taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, taşınmaz bölümü üzerinde bulunan zeytin ağaçlarının cinsini ve yaşını, zeytin ağaçlarının deliceden aşılanıp aşılanmadığını, deliceden aşılanmışsa aşı yaşlarını ve yoğunluğunu, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu taşınmazlarla mukayeseli değerlendirmeyi içerir, önceki bilirkişi raporlarını da irdeler şekilde ayrıntılı rapor alınmalı, ve bu rapora taşınmaz bölümünün değişik yönlerinden çekilmiş, sınırlarının kabaca işaretlendiği renkli fotoğraflarının eklenmesi istenilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisine, yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının ve eski tarihli uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, çekişmeli taşınmaz bölümünün sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden keşfi takibe ve denetlemeye elverişli rapor ve kroki alınmalı ve bundan sonra kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla iktisap koşullarının çekişmeli taşınmaz bölümünün içerisinde bulunduğu imar planının kesinleştiği 2008 yılı itibarıyla değerlendirilmesi gerektiği dikkate alınmak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı ... Başkanlığına iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.11.2020 gününde oybirliği ile karar verildi.