10. Hukuk Dairesi 2021/7453 E. , 2021/11447 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada, mahkemece verilen 10.10.2013 tarihli ilk karar, Yargıtay (Kapatılan) 21.Hukuk Dairesi’nin 23.12.2014 günlü ve 2014/133 Esas 2014/28095 Karar sayılı ilamı ile “Yapılacak iş; davacının, davalıların tahmil- tahliye işlerini yürüttükleri ilgili liman başkanlığı tarafından düzenlenmiş varsa kimlik belgeleri ile limana giriş- çıkışlarını gösterir her türlü kayıt ve belgelerinin getirtilerek bu kayıt ve belgelerle davacı tanıklarının beyanlarını karşılaştırmak, gerektiğinde hizmet tespitine konu dönemde anılan limanda tahmil- tahliye hizmeti verilen gemilerin ve aynı liman sahasında faaliyet gösteren diğer firmaların kayıtlı çalışanları ve idarecilerinin tanıklığına başvurmak suretiyle davacının davalıların işçisi mi piyasa hamalı mı olduğunu, davalıların işçisi ise çalışmasının sürekli mi haftada 3 gün mü olduğunu, part-time mı full- time mı çalıştığını araştırmak ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.” gereğine işaret edilerek, bozulmuştur.
İlk Derece Mahkemesi tarafından bozmaya uyulmuş olup bozma sonrası yapılan yargılama neticesinde, “bozma sonrası dosyaya kazandırılan delillerin bozma ilamında belirtilen çalışma olgusunu ispata yarayacak deliller olmadığı, Yargıtay bozma ilamında belirtilen nitelikte delillerin dosyaya kazandırılamadığı sonuç olarak tüm dosya kapsamı ve tanık beyanlarının tam olarak birbiriyle uyuşmadığı dikkate alınarak davacının davasını ispatlayamadığı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Eldeki davada, davacının murisi ...’in 04/05/1987 -30/08/1990 tarihleri arasında davalılara ait işyerinde çalıştığının tespitinin talep edildiği, ...’in talep edilen dönemde hiç bildirimi bulunmadığı, davalılar ... ve ... adına kayıtlı “......” adresinde kurulu bulunan 43783 sicil sayılı tahmil tahliye işyerinin 25/09/1985-31/12/1987 tarihleri arasında 506 sayılı kanuna tabi olduğu, ... adına 338331.01 sicil sayılı “......” adresinde “... işyerinde 4.5.1987 tarihinde işe başladığına dair işe giriş bildirgesinin bulunduğu, ihtilaf konusu döneme ilişkin dönem bordrolarının bulunmadığı, ...-Güney Yıldırım işyerinin 20.09.1985 tarihinde ticaret siciline tescil edilmiş olduğu, bozma sonrası yazılan müzekkerelere kayıt bulunmadığı gerekçesiyle olumsuz yanıtlar verildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu husus; davacının serbest hamal mı, yoksa işverene hizmet akdiyle bağlı olarak çalışan bir işçi mi olduğu noktasında toplanmış olup, mahkemece yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; işyeri kapsam ve mahiyeti araştırılarak tahmil tahliye işlemlerinin nasıl ve ne sıklıkta yapıldığı, bu indirme ve yükleme sırasında, taşıma işine sürekli davacının çağrılıp çağrılmadığı, davalılara ait işyerindeki nizalı döneme ait sevk irsaliyelerini getirterek davacının imzasının bulup bulunmadığı araştırılmalı, davacının serbest meslek erbaplığından dolayı vergi veya Bağ-Kur kaydının bulunup bulunmadığı araştırılmalı, bu yönde piyasa hamallarının bağlı bulunduğu Serbest Hamallar Odası veya Yük Taşıyıcıları Odası vs. gibi bir oda veya dernek varsa davacının kaydı olup olmadığı sorulmalı, Kurumdan dava konusu dönemde müfettiş raporları olup olmadığı sorulmalı, aynı çevrede komşu işverenler veya bu işverenlerin bordrolu çalıştırdığı kişiler saptanarak tanık sıfatıyla dinlenmeli, yapılan işin kapsam ve niteliği de nazara alındığında kısmi çalışma mümkün olduğundan, çalışmanın varlığı, süresi ve sürekliliği ile çalışmanın varlığı halinde kısmi ya da tam gün olup olmadığı da belirlenip tartışılarak, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 04.10.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
G.D.
K.Şefi: S. ŞEKER