10. Hukuk Dairesi 2015/7984 E. , 2015/7322 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalılara ait çakmak taşı işletmesinde, taş toplama işçisi olarak 1990-1996 yılları arasında çalıştığının tespitini talep etmiştir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi ile 5510 sayılı Kanununun 86. maddesi olup, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece verilen ilk hüküm, Dairemizin temyiz denetimi üzerine "...Mahkemece, re"sen araştırma ilkesi doğrultusunda işyerinin dosya içinde bulunan bordrolarında uyuşmazlığa konu dönemin tamamını kapsar şekilde çalışması bulunan bordro tanıkları re’sen belirlenerek beyanlarına başvurulmalı; talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı takdirde, sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile, aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, dosyada bilgi ve görgüsüne başvurulan tanık anlatımları karşılaştırılmalı, varsa, çelişki giderilmeli, sigortalının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği, ya da, bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; işyerinde, Kurum tarafından yapılmış tespit ve müfettiş raporu bulunup bulunmadığı araştırılmalı, çalışmanın tam zamanlı olup olmadığı, işin ve işyerinin kapsamı gözetilerek belirlenmeli, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir." görüş ve düşüncesiyle bozulmuş olup Mahkemece, 05/12/2013 tarih, 2013/4328-23636 E.- K. sayılı Dairemizin bozma ilamına uyulması ile bozma öncesi dinlenen tanıkların çalışmalarının bulunmadığı dava konusu dönemlere ilişkin bordro tanıklarının tespit edilerek dinlenilmesi, alınan beyanların daha önce bilgi ve görgüsüne başvurulan tanık anlatımları ile karşılaştırılması, varsa, çelişkilerin giderilmesi gerekirken bozma öncesi dinlenilen bordro tanıklarının beyanlarıyla yetinilerek bozma gereklerinin yerine getirilmediği belirgin bulunmakla, söz konusu ilam gerekleri yerine getirilip toplanacak kanıtlardan elde edilecek sonuca göre hüküm kurulması zorunludur.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 16.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
