Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, davacının 01.03.2005-20.05.2009 tarihleri arasında davalı işverene ait işyerinde tam gün üzerinden çalıştığının ve buna göre hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği şekilde tam zamanlı çalışmanın ispatlanmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Hizmet tespiti davalarının amacı, hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunmasıdır. Hizmet akdine dayalı çalışma olgusunun ispatında delil sınırlandırması yoksa da davacının Kurum sicil dosyası, işyeri özlük dosyası temin edilip işyerinin Kanunun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlendikten sonra iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, hangi işyerinde ne iş yapıldığı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği, prime esas kazanca tabi ücretin ne olduğu, çalışmanın sürekli, kesintili, mevsimlik olup olmadığı eksiksiz bir şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır.
Taraf tanıklarının sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Somut olayda; bozma sonrasında dinlenen tanık anlatımlarından kuyumcu mahiyetindeki davalı işyerinde çalışmanın kesintisiz olarak 12 ay boyunca devam ettiği, davacının da genel olarak kesintisiz ve tam zamanlı çalıştığının tanıklar tarafından ifade edildiği, işverence dosyaya ibraz edilen 2005/7,8 ;2008/1,3,5,7,8 ;2009/1,3 tarihli ücret bordroları üzerindeki imzaların bir kısmının davacı tarafından inkar edildiği,imzalar üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırıldığı ve 2005/8 ücret bordrosundaki imzanın davacıya ait olduğu, diğer bordrolardaki imzaların davacıya ait olmadığının bildirildiği,davacının 04.07.2005 tarihli ... 16.Noterliğince onaylı mesul müdürlük sözleşmesinin altındaki imzanın kendisine ait olduğunu beyan ettiği anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamından bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada mahkemece yeterli inceleme ve araştırmanın yapılmadığı sonucuna varılmıştır.
Yapılacak iş, ücret bordrosu üzerindeki imzanın davacıya ait olduğu dönem dışındaki çalışma iddiası yönünden, araştırma genişletilerek, işyerinin dönem bordrosunda kayıtlı sigortalılardan re’sen belirlenecek tanıklardan, ihtilaflı dönemde davacının sürekli çalışıp çalışmadığı,ay içindeki çalışmasının kısmi süreli mi tam zamanlı mı devam ettiği sorulmalı, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği taktirde, ... ilgili il Müdürlüğünden, zabıta, vergi dairesi ve emniyet aracılığı ile iş yerine o tarihte komşu olan işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek dinlenmeli, işveren aleyhine açılmış emsal dosyalar incelenmek üzere dosyaya celbedilmeli, işyerinin kapasitesi ,yapılan işin niteliği belirlenmeli, iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, çalışmanın sürekli olup olmadığı eksiksiz bir şekilde açıklığa kavuşturularak sonucuna göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıdan alınmasına, 04/10/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.