MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-
Davacı vekili; 23/10/2011 tarihinde Van"da meydana gelen depremde müvekkiline ait ... adresinde bulunan evinin ağır hasar gördüğünü, dava konusu konutun zorunlu deprem sigortası ve evim garantide plus/sigorta poliçesi adı altında ihtiyari deprem sigortasının bulunduğunu, zarar nedeniyle Dask"ın toplam 83.600,00 TL"yi müvekkilinin banka hesabına yatırdığını, davalı kurumun 4.780,00 TL eksik ödeme yaptığını, ihtiyari deprem sigortasının Dask tarafından ödenen bedeli aşan kısım için bir teminat olarak yaptırıldığını, Dask tarafından ödenmeyen kısmın tahsili için sigorta şirketine başvurduklarında sigorta priminin ödenmemesi nedeniyle bu poliçenin iptal edildiğini, daha dar kapsamlı yeni bir poliçe yapıldığını, davalı şirketin poliçenin başlangıcından bir ay sonra poliçeyi iptal etmesinin hukuka aykırı olduğunu, yine davalı şirketin poliçeyi iptal etmekle kalmadığını aynı tarihte 24/05/2011 tarihinde daha az değerli bir poliçe düzenlediğini, ilk poliçenin geçerli olduğunu ve haksız bir şekilde iptal edildiğini belirterek, davalılardan ... sigorta A.Ş"den 145.738,92 TL maddi tazminatın reeskont faizi ile birlikte tahsil edilerek müvekkiline verilmesini, davalı kurum olan Dask"tan 4.780,00 T L maddi tazminatın reeskont faizi ile birlikte tahsil edilerek müvekkiline verilmesini ve sözleşmelere aykırı davranılması nedeniyle her iki davalıdan 10.000,00 TL manevi tazminatın reeskont faizi ile birlikte tahsil edilerek müvekkiline verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili; ihtiyari sigorta kapsamında müvekkili olduğu sigorta şirketinin Dask teminat limitinin üzerinde kalan kısımdan sorumlu olduğunu, ilk sigorta poliçesinin sigortalıdan tahsilat yapılamadığı için iptal edildiğini, manevi tazminat taleplerinin sigorta teminatı kapsamında olmadığını ve sigorta şirketinin sorumluluğunun başlamadığını beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
Davalı Dask vekili; zararın müvekkili olduğu kurumca karşılandığını, davacıya toplam 84.243,74 TL ödeme yapıldığını, manevi tazminat taleplerinin sigorta teminatı kapsamında olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre; Manevi tazminat talebinin reddine, Davanın sigorta şirketi yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, Davanın DASK yönünden kısmen kabulü ile; 3.548,26 TL nin 28/11/2011 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı DASK"tan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre; davacı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, zorunlu ve ihtiyari deprem sigorta poliçesi gereği tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili; 23/10/2011 tarihinde Van"da meydana gelen depremde müvekkiline ait konutun ağır hasar gördüğünü ve yıkıldığını, sigorta poliçesine göre davalı DASK’ın 4.780,00 TL eksik ödeme yaptığını, ihtiyari deprem sigortası olan davalı ....’nin de DASK teminat limitini aşan kısımdan sorumlu olduğunu belirterek; davalı kurum olan Dask"tan 4.780,00 TL maddi tazminatın reeskont faizi ile, davalılardan ... sigorta A.Ş"den de 145.738,92 TL maddi tazminatın reeskont faizi ile birlikte tahsil edilerek müvekkiline verilmesini talep etmiştir.
Yerel mahkemenin DASK teminat limiti kapsamında davalı DASK’ın sorumlu olduğu, DASK teminat limiti üzerinde kalan deprem zararından davalı ihtiyari deprem sigortası olan ....’nin sorumlu olduğunun kabulü yerindedir.
Davalı ihtiyari deprem sigortası şirketinin sorumluluğunun başlangıç noktası, zorunlu deprem sigortası teminat limitinin üzerindeki deprem zararı olduğundan sigortalı konut için geçerli zorunlu deprem sigortası teminat limiti ile konutta oluşan hasar bedelinin davaya konu deprem tarihi itibariyle ne kadar olduğunun doğru tespiti önem kazanmaktadır. Hükme esas alınan 28/03/2014 havale tarihli bilirkişi raporunda; hasar tespitini yapan ekspertiz raporuna göre; sigortalı konutun 220 m2 olduğu, m2 birim fiyatının 590,00 TL üzerinden dava konusu dairenin 129.800,00 TL olduğu yönünde tespitler yapılıp, DASK poliçesindeki teminat limitine göre, davadan önce DASK tarafından yapılan ödeme de düşülerek davalı DASK’ın 3.548,26 TL sorumlu olacağı, deprem sigortası azami teminat limitinin 150.000,00 TL olup DASK tarafından 150.000,00 TL teminatın ödenmesini takiben poliçe limitleri dahilinde davalı ... şirketinin sorumluluğunun başladığını, kaldı ki DASK poliçesi teminatının 91.450,00 TL olup bu teminatın dahi tamamı hasar olarak tespit edilmemiş ve ödenmemişken azami 150.000,00 TL teminatın da karşılanmaması nedeniyle davalı .... tarafından verilen ihtiyari sorumluluğun devreye girmeyeceği şeklinde görüş belirtilmiştir. Yine dosya kapsamında inşaat mühendisi bilirkişiden 15/09/2014 havale tarihli rapor alınmışsa da; bu raporda da Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri Şartnamesi’nin 3.2 maddesi gereğince mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabında kullanılacak 2012 yılı yapı yaklaşık birim maliyetleri, yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfı dikkate alınarak yapının yapım maliyeti m2 birim fiyatı 560,00 TL üzerinden hesaplandığı anlaşılmıştır.
Mahkemece, 28/03/2014 tarihli bilirkişi raporu hükme esas alınarak; Davanın DASK yönünden kısmen kabulüne; 3.548,26 TL nin 28/11/2011 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı DASK"tan tahsili ile davacıya verilmesine,zorunlu deprem sigortası kapsamında teminat altına alınan miktar aşılmadığından davalı ... şirketinin 24/05/2011 başlangıç tarihli 11511942 nolu ihtiyari deprem sigortası kapsamındaki sorumluluğunun başlamayacağı gerekçesiyle davanın sigorta şirketi yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Oysa; Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları"nın B.3-1. Maddesinde "sigorta tazminatının hesabında, tam veya kısmi hasar olmasına bakılmaksızın, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte, benzer yapı özellikleri göz önünde bulundurularak, binanın piyasa rayiçlerine göre hesaplanan yeniden yapım maliyeti esas alınır" düzenlemesi yapılarak, DASK"ın tazminle yükümlü olduğu gerçek zarar miktarının hesap usulü belirlenmiştir. Bu düzenleme dahilinde hiçbir hesaplama içermeyen bilirkişi raporları hüküm kurmaya elverişli değildir. Ayrıca; hükme esas alınan bilirkişi raporunda DASK poliçesinin azami teminat limitinin 150.000,00 TL olduğu ve dava konusu konutun gerçek zararının bu miktarı aşması halinde davalı ... şirketinin sorumlu olacağı belirtilmişse de; 150.000,00 TL azami teminat limitidir. Dava konusu taşınmazın gerçek yüz ölçümünün davalı DASK tarafından alınan ekspertiz raporunda 220 m2 olduğu belirtilmiş olup, dosya kapsamında yer alan DASK poliçesinde 155 m2 olduğu görülmektedir. Bu hususun üzerinde de durularak TTK ve mevzuat hükümlerine göre gerçek yüz ölçümü olan 220 m2 üzerinden hesaplanması gerekmektedir.
Açıklanan vakıalar karşısında mahkemece; DASK poliçesindeki teminat miktarının DASK"ın sorumluluğunun üst sınırını teşkil ettiği ve DASK"ın ancak gerçek zarardan (limiti aşmamak kaydıyla) sorumlu tutulabileceği dikkate alınmak suretiyle, ZDS Genel Şartları"nın B.3-1 maddesindeki ilkeler doğrultusunda, zararın meydana geldiği 2011 yılı serbest piyasa rayiç birim fiyatlarına göre hasar bedelinin (davacıya ait konutun yeniden yapım maliyetinin) belirlenmesi için, konusunda uzman inşaat mühendisinin de bulunduğu başka bir bilirkişi heyetinden rapor alınması oluşacak sonuca göre davalı DASK’ın poliçedeki teminat limiti kapsamında sorumlu tutulması, daha sonra DASK teminat limitinin gerçek yüzölçümü olan 220 m2 üzerinden deprem tarihine göre ne kadar olması gerektiğinin bilirkişi heyetince hesaplanması ve davacının gerçek zararının hesaplanan bu teminat limitini aşan kısmından davalı ihtiyari deprem sigortası olan ....’nin sorumluluğunun düşünülmesi gerekmektedir.
3-Davalı .... tarafından davacı lehine düzenlenen ihtiyari deprem teminatı da içeren ... Sigorta Poliçelerinin incelenmesinde;
Davacı vekili; dava konusu konutunun davalı ... şirketi tarafından 24/04/2011-24/04/2012 tarihlerini kapsar şekilde deprem teminatını da içeren 3508407 nolu... Garantide poliçesi ile sigortalandığını, ancak poliçenin başlangıcından bir ay sonra davalı ... şirketinin poliçeyi iptal ettiklerini ve daha dar kapsamlı 24/05/2011-24/04/2012 tarihlerini kapsayan 13511942 nolu yeni poliçe düzenlendiğini, ilk poliçenin haksız bir şekilde iptal edildiğini, poliçenin priminin ödendiğini, Garanti Bankası hesaplarının incelenmesi halinde bu durumun görüleceğini, davalı ihtiyari deprem sigortasının 3508407 nolu poliçe teminat limitleri kapsamında gerçek zararının DASK teminat limitini aşan kısmı ile sorumlu olduğunu belirtmektedir. Davalı ... şirketi ise; ilk sigorta poliçesinin sigortalıdan prim tahsilatı yapılamadığı için iptal edildiğini, ancak dain-i mürtehin olan Garanti Bankasının riski devam ettiği için daha dar kapsamlı bir poliçenin düzenlendiğini beyan etmiştir.
Davacı ile davalı ... şirketi arasında yapılan “... Poliçesi” başlıklı ilk poliçe 24/04/2011 tarihinde düzenlenmiştir. Poliçede toplam 365,28 TL ödenecek prim hesaplanmıştır.
Bu durumda mahkemece, davacı tarafın prim tahsilatı yapıldığına ilişkin delilleri sorularak, dava dışı Garanti Bankası’ndan davacının hesaplarından prim ödendiğine ya da varsa prim ödeme talimatına dair evraklar istenerek, davalı ... şirketinin ticari defter, kayıt ve belgeleri üzerinde konusunda uzman bilirkişiye gerektiğinde mahallinde inceleme yaptırılarak, davacıdan prim için tahsilat yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa ne kadar yapıldığı ve hangi poliçeler için tahsil edildiği iptal edildiği ileri sürelen poliçe için sigortalıya genel şartlara uygun bildirim yapılıp yapılmadığı hususunda ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınarak hangi ihtiyari deprem sigortasının geçerli olacağı ve sonucuna göre, yukarıda 1 nolu bentte açıklanan şekilde gerçek zararın tespitinden sonra gerçek zararın hesaplanan DASK teminat limitini aşması halinde; aşan kısmından davalı ihtiyari deprem sigortası olan ....’nin(geçerli olan poliçedeki teminat limitini aşmamak kaydıyla) sorumluluğunun düşünülmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 22/06/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.