3. Hukuk Dairesi 2019/5282 E. , 2020/1621 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptal-tescil olmazsa alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın davalılar ..., ..., ... yönünden feragat nedeniyle reddine, davalı ... İnşaat Taahhüt Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. yönünden kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı ... İnşaat Taahhüt Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; mülkiyeti davalılardan ..., ... ve ..."a ait dava konusu 1185 ada 10 parselde kayıtlı arsa niteliğindeki taşınmaza, yine bahse konu davalılar tarafından A ve B bloktan oluşan 20 daireli inşaatın yapımına başlanıldığını, kaba inşaat bittikten sonra, diğer davalı şirket tarafından ise sıva, mantolama, alçı ve boya işlerinin yapımının üstlenildiğini, davalı arsa maliklerinin iş karşılığı olarak davalı şirkete A blokta bulunan 1 ve 3 numaralı bağımsız bölümlerin tapusunu vermeyi taahhüt ettiklerini; kendisi ile davalı ... İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. arasında yapılan sözlü anlaşma doğrultusunda ise, davalı şirkete verilmesi taahhüt edilen bahse konu iki adet bağımsız bölümü, davalı şirketten 240.000,00 TL bedel karşılığında satın aldığını, satış bedelini peşin ve nakit olarak ödediğini, buna rağmen taşınmaz tapusunun verilmediğini ileri sürerek; öncelikle, davaya konu taşınmazların kendi adına hükmen tesciline, mümkün olmadığı takdirde ise satış bedeli olarak ödenen 240.000,00 TL"nin en yüksek ticari faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 15/10/2015 havale tarihli dilekçesi ile; davalılardan ..., ... ve ... tarafından yargılama aşamasında 220.000,00 TL tutarında ödeme yapıldığını, bahse konu davalılara karşı açmış olduğu davadan feragat ettiğini bildirmiş, bakiye kalan 20.000,00 TL"nin ise en yüksek ticari faiziyle birlikte diğer davalı ... İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. den tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar; davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını savunarak; davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulüne, davalılardan ... , ... ve ..."a karşı açılan davanın feragat nedeniyle reddine, davalı ... İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. ne karşı açılan davanın kabulü ile, 240.000,00 TL asıl alacağa 04/11/2009 - 22/02/2013 tarihleri arası işleyecek avans faizi olan 128.845,01 TL ile 20.000,00 TL asıl alacağın 04/11/2009 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm, davalı ... İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; Dairemizin 28.03.2018 tarih ve 2018/807 E. - 2018/3116 K. sayılı ilamı ile, "...Mahkemece; 20.000 TL bakiye alacağa dava tarihi olan 09/04/2010 tarihinden itibaren, ( 240.000 TL alacağın 220.000,00 TL"sinin yargılama sırasında ödendiği dikkate alınarak) 220.000 TL yönünden ise, yine dava tarihinden ödeme tarihi olan 22/02/2013 tarihine kadar faiz işletilmesine karar verilmesi gerekirken, ödeme tarihi olan 04/09/2011 tarihinden itibaren faiz işletilmesine karar verilmesi; bunun yanında, 20.000 TL için faiz hesabı yapıldıktan sonra , 240.000 TL için tekrar faiz hesabı yapılarak, bu 240.000 Tl içinde 20.000 TL"nin de olduğu düşünülmeden mükerrer faize hükmedilmesi bozmayı gerektirmiştir. Kabule göre de; somut olayda, davacının tacir olmadığı ve dava konusunun da ticari iş olmadığı anlaşılmaktadır. O halde; davacı tarafın avans faizi isteyemeyeceği gözetilerek asıl alacağa yasal faiz işletilmesine karar verilmemiş olması da doğru değildir..." gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde; davalılar ..., ... ve ... yönünden daha önce kurulan hüküm kesinleştiğinden hüküm kurulmasına yer olmadığına, davalı ... İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. ne karşı açılan davanın kısmen kabulü ile 20.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, yargılama sırasında ödenen 220.000,00 TL alacak yönünden ise, dava tarihi olan 09/04/2010 tarihi ile ödeme tarihi olan 22/02/2013 tarihleri arası işlemiş yasal faizin ( 56.958,90 TL) davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, süresi içinde davalı ... İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; tapu iptal ve tescil - alacak istemine ilişkindir.
1-) Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve bozma kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre, davalı ... İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) 492 sayılı Harçlar Kanunu"na bağlı (I) sayılı tarifenin, " Yargı Harçları " başlığı altında düzenlenen " Karar ve ilam harcı" başlıklı III. kısmının 1. fıkrasında, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden tarifede gösterilen oranda nispi karar ve ilam harcı; 2-(a) fıkrasında ise, 1"inci fıkra dışında kalan davalarla, taraf teşkiline imkan bulunmayan davalarda verilen esas hakkındaki kararlar ve davanın reddi kararlarında maktu karar ve ilam harcı alınacağı hükme bağlanmıştır.
Bu durumda; konusu belli bir değerle ilgili bulunan davada esas hakkında karar verilmesi halinde nispi harç alınacağı; usule ilişkin nihai kararlarla, davanın konusuz kalması halinde verilecek kararlarda ise maktu harç alınacağı kuşkusuzdur.
Somut olayda; mahkemece, dava konusu alacağın 220.000,00 TL"lik kısmı yargılama aşamasında tahsil edildiğinden, konusuz kalan bahse konu miktar üzerinden davalı aleyhine maktu karar ve ilam harcına hükmedilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirme ile konusuz kalan 220.000,00 TL üzerinden nispi karar ve ilam harcı alınması usul ve yasaya aykırıdır.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanması HUMK"nun 438/7 maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı ... İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının yargılama giderlerine ilişkin (3) ve (5) numaralı bentlerinin çıkarılarak yerlerine sırasıyla; " 3- Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gerekli 1.410,60 TL karar ve ilam harcının, davacı muris tarafından peşin yatırılan 3.564,00 TL harçtan mahsubu ile bakiye kalan 2.153,40 TL harcın talep halinde davacılara iadesine; davacılar tarafından karşılanan 1.410,60 TL karar ve ilam harcının davalı ... İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti. nden tahsili ile davacılara verilmesine,"," 5- Davacılar tarafından yapılan toplam 200,00 TL yargılama giderinin davalı ... İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti. nden tahsili ile davacılara verilmesine," bentlerinin yazılması suretiyle hükmün düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.02.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.