Danıştay 8. Daire 2020/898 Esas 2021/1343 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/898
Karar No : 2021/1343

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : …

Karşı Taraf (Davalı) : … Ziraat Odası Başkanlığı
Vekili : Av. …

İstemin Özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: …

Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Dava, … Ziraat Odası'nda memur olan davacının görevden çıkarma cezasıyla tecziye edilmesine yönelik … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile parasal haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Dairemizin 07.02.2018 tarih ve E:2015/1888, K:2018/622 sayılı bozma kararına uyularak, … Ağır Ceza Mahkemesi'nin E:…; K:… sayılı kararı ile genel sekreter olan babası sanık …'ın eylemlerine iştirak etmek suretiyle kendisine ödenen miktar yönünden (36.379,20-TL) zimmet suçunu işlediğinin kabulüyle 2 yıl 7 ay 7 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, davacının işe alınmasında ilk defa göreve alınacaklarda Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'ni ilgili maddesindeki "yeterlilik sınavına tabi tutulurlar" hükmüne uyulmadığı, anılan Yönetmeliğin 103. maddesinde işe alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya görev sırasında herhangi birini kaybetmenin görevin sona ermesi sebebi olarak düzenlendiği, davacının işe girişinde Yönetmelikte aranan sınav koşulunu sağladığına ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin de sunulmadığı, Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Nizamnamesi'nde ziraat odalarında çalıştırılacak memurlarda "iyi ahlak sahibi olmak" şartına yer verildiği, söz konusu şartın kaybedilmesinin 54. maddesinde işten çıkarma sebebi olarak belirtildiği dikkate alındığında, dosya içeriğinden davacının gerek işe alımı sırasında yapılan usulsüzlük gerekse çalıştığı süre zarfında sergilemiş olduğu tutum ve davranışlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde "iyi ahlâk sahibi olmak" vasfını yitirdiği açık olup davacının görevinden çıkarılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu'nun "Personel İşlemleri" başlıklı 38. maddesi; "Birlik ve odalarda istihdam edilenlerin işe alınma, çalıştırılma, sicil, atanma, yükselme, nakil, işten ayrılma ve çıkarılma, disiplin işlemleri, aylık ücret ve diğer tüm özlük hakları ile işten ayrılanlara ödenecek tazminatların usul ve esasları yönetmelikte gösterilir."; "Cezai Sorumluluklar" başlıklı 42. Maddesi; "Odaların ve Birliğin paraları ile para hükmündeki evrak, senet ve diğer malları aleyhine suç işleyen, yahut bilanço, tutanak, rapor ve diğer her çeşit kâğıt, defter ve kayıtlar üzerinde suç mahiyetinde değişiklik yapan veya bunları kasten yok eden organlara dahil kişiler ile personel hakkında Devlet memurları hakkındaki cezalar uygulanır." hükmünü içermektedir.
04.09.1959 tarih ve 10297 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Nizamnamesi'nin 45. maddesinde; Ziraat Odalarında ve Ziraat Odaları Birliğinde çalıştırılacak kimselerin memurlar ve hizmetliler olarak iki sınıfa ayrıldığı; 46. maddesinde; memur olabilmek için gerekli şartlar sayılmak suretiyle belirlendikten sonra, anılan maddenin (c) bendinde ; "İyi ahlâk sahibi olmak", (d) bendinde; "Şeref ve haysiyeti muhil bir suçtan dolayı ağır hapis veyahut bir sene veya daha fazla hapis cezasiyle mahkum bulunmamak" şartının belirlendiği, 54. maddesinde; Nizamnamenin 46. maddesinin a, b, c, d fıkralarında yazılı vasıflardan birini kaybedenlerin, vazifeden dolayı hürriyeti tahdit edici bir ceza ile mahkum olanların, bir ayda 7, bir yılda 20 günden fazla mazeretsiz veya mezuniyetsiz vazifeye devam etmeyenlerin, amirlerinin kanun ve nizamname hükümlerine uygun emir ve talimatlarını yerine getirmemekte israr edenler ile işinde kifayetsizliği maddi delillerle sabit olan Oda ve Odalar Birliği memurlarının, Odalar Birliği umumi katibi, birlik umumi heyeti karariyle ve diğer memurlar tayinlerindeki usule göre işten işten çıkarılacakları, bu madde hükümleri dairesinde işten çıkarılanların, odalarda ve Odalar Birliğinde hiç bir vazifeye kabul edilmeyecekleri düzenlemesine yer verilmiştir.
6964 sayılı Kanun'un 38. Maddesi uyarınca çıkarılan Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 1. maddesinde; "Bu Yönetmeliğin amacı, Ziraat Odalarında çalıştırılan personelin işe alınması, nakil, terfi, kadro, çalışma esasları, sosyal, mali, idari ve diğer özlük hakları, ödüllendirme, disiplin yönünden tabi olacakları hükümler ve göreve son verme şartları ile diğer hak ve yükümlülüklere ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir."; 3. Maddesinde; "Bu Yönetmelik; Ziraat Odalarında personel kadrolarında daimi kadrolu ve sözleşmeli olarak çalışan Memur ve Hizmetli personeli kapsar."; 13. maddesinde; "Odalarda Memur ve Hizmetli kadrolarına atama yetkisi Yönetim Kurulunundur. Yönetim Kurulu bu yetkisini devredemez. Oda Genel Sekreteri veya Genel Sekreter Vekili, Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Meclis tarafından atanır. Genel Sekreter dışındaki Oda personeli Yönetim Kurulu kararı ile atanır. Görevden alınmada da aynı usul uygulanır."; 14. Maddesinde; "Boş kadrolara personel atanması için Yönetim Kurulunca karar alınır. Karar tarihine kadar, Odaya yapılan başvurular gözden geçirilerek, atama yapılacak kadro için uygun şartları taşıyanlar sınav kurulunca tespit edilir ve Odaya çağrılarak görüşülür. Boş kadro için aranılan nitelikleri taşıyanlar sınav kurulu tarafından mülakat şeklinde yeterlik sınavına tabi tutulur. Sınav kurulunun sınav sonucunda aldığı karar bir tutanakla Yönetim Kuruluna verilir. Boş kadrolara uygun başvuru bulunmaması halinde, atanacak personelin sayısı, nitelikleri, sınav tarihi, sınavın yazılı veya mülakat şekillerinden hangisi ile yapılacağı ve sınav yeri, müracaat yeri ve tarihi belirtilerek ilân edilir."; 18. maddesinde; Ziraat Odalarında çalıştırılacak personelde aranacak temel şartlar sayılmak suretiyle belirlendikten sonra, maddenin (k) bendinde " Yapılacak yazılı ve sözlü sınavdan oda yönetim kurulunca belirlenen puanı almış olmak" şartına yer verildiği; 19. maddesinde; "Ziraat, Veteriner ve Orman tahsili yapmış olanlar, kamu kurum ve kuruluşları ile tarım ile ilgili kuruluşlarda en az on yıl çalışmış bulunanlar ve avukatlar, Ziraat Odalarına kadrolarına atanmaları sırasında yarışma ve ehliyet imtihanına tabi değillerdir. Bunlar, aday memurlar için gerekli ehliyet imtihanından da muaftırlar. Bu kişiler Oda’nın bütün kadrolarında istihdam edilebilirler."; 73. maddesinde; "Ziraat Odaları hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi, Oda menfaatlerinin korunması, Odaya duyulan güvenin sağlanması ve bu güvenin sürdürülmesi amacıyla, 6964 sayılı Kanun ve bu kanuna dayalı olarak çıkarılan Tüzük ile bu Yönetmeliğe dayanılarak yapılan düzenlemelerin emrettiği görevlerin; Oda içinde ve dışında yerine getirilmesi, zorunlu kılınan hususlara uyulmaması, yasaklanan işlerin yapılması, yetkilerin aşılması ya da gereken durumlarda yetkilerin kullanılmaması ve kötüye kullanılması hallerinde Ziraat Odaları personeli hakkında bu Yönetmelikte belirtilen disiplin cezaları uygulanır."; 74. maddesinde; "Oda personeline yaptıkları fiil ve eylemin niteliğine ve ağırlığına göre: Uyarma, Kınama, Ücret Kesme, Kısa Süreli Durdurma, Uzun Süreli Durdurma, İşten Çıkarma cezasının verilebileceği belirtildikten sonra, İşten Çıkarma; personelin, bir daha Ziraat Odasında herhangi bir göreve atanmamak üzere ilişkisinin kesilmesi olarak tanımlanmıştır."; 80. maddesinde; "Görevden çıkarma cezasının uygulanacağı fiil ve haller: a) Vazifeden dolayı hürriyeti tahdit edici bir ceza ile mahkum olmak, b) Bir ayda yedi gün, bir yılda yirmi günden fazla mazeretsiz veya mezuniyetsiz göreve devam etmemek, c)Üstlerinin kanun ve tüzük hükümlerine uygun emir ve talimatlarını yerine getirmemekte ısrar etmek, d) İşine yetersizliği maddi delillerle sabit olmak (rapor, tutanak vb. belgeler), e) Tüzük’ün memur olabilmek için gerekli nitelik ve şartlarını düzenleyen 46. maddesinin (a), (b) ve (d) fıkralarında yazılı niteliklerden birini kaybetmek, f) 657 sayılı Devlet Memurları Yasasının 125/E
maddesinde sıralanan; bir daha Devlet Memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve davranışlarda bulunmak olarak belirlendikten sonra, Görevden Çıkarma Cezasının, Ziraat Odaları ve Ziraat odaları Birliği Nizamnamesi ve Ziraat Odaları Personel Yönetmeliğinde belirtilen şartların tahakkuku halinde uygulanacağı, bu hükümlere göre görevden çıkarılanlara herhangi bir tazminat ödenmeyeceği"; 81. maddesinin (a) bendinde; "Birlik Müfettişleri tarafından Odalarda yapılan soruşturmalar: Birlik Müfettişleri tarafından yapılan soruşturma sonucu hazırlanan personelin disiplini ile ilgili raporlar Birlik Yönetim Kurulunda görüşülerek gereğinin yapılması için Odaya gönderilir. Oda Genel Sekreteri veya Genel Sekreter Vekilini ilgilendiren hususlar Oda Meclisinde, diğer personeli ilgilendiren hususlar Yönetim Kurulunda görüşülerek gereği yerine getirilir ve sonucu Birlik’e bildirilir."; anılan maddenin ikinci fıkrası ve devamında; 86. maddesinin (i) bendinde; "Görevden çıkartma cezasını gerektiren fiillerin gerçekleşmesi halinde Odada görevli memur ve hizmetlilerin görevine Yönetim Kurulu kararı ile Oda Genel Sekreterinin görevine ise Meclis kararı ile son verilir."; 103. maddesinin (g) bendind ; "İşe alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya görev sırasında, bu şartlardan herhangi birini kaybetmenin" personelin oda ile ilişiğinin kesilmesi sebebi olduğu düzenlemesi yer almaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; … Ziraat Odasında memur olan davacı hakkında davalı idare müfettişince yapılan soruşturma sonucunda, düzenlenen … tarih ve …sayılı raporda, davacı hakkında TCK'nın 257. maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulması, odayı zarara uğrattığı gerekçesiyle 35.358,68-TL'nin tahsili ve davacının görevden çıkarma cezasıyla tecziyesi yolunda getirilen teklife istinaden, Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararıyla, davacının 6964 sayılı Kanun'un 42. maddesi delaletiyle, Nizamnamenin 54/5 ve Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 80. ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/E-g maddesi uyarınca görevden çıkarma cezasıyla tecziyesi yolunda karar alındığı, anılan kararın yerine getirilmesinin … tarih ve … sayılı yazıyla Yenipazar Ziraat Odası'ndan istenildiği, … Ziraat Odası'nca herhangi bir karar alınmaksızın ve işlem tesis edilmeksizin cezanın davacıya tebliğ edilmek suretiyle görevine son verilmesi üzerine açılan davada, ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla işlemi yetkisiz merci tesis ettiğinden işlemin iptaline karar verildiği, anılan karar akabinde Oda Yönetim Kurulunca; davacının zimmet suçlamasıyla … Ağır Ceza Mahkemesi'nin E:… sayılı dosyası üzerinden görülmekte olan davasının bulunduğu, 2006 tarihinde işe alınırken mevzuat gereği sözlü veya yazılı mülakat neticesinde yeterliliği belirlendikten sonra işe alınması gerekirken bu yasal zorunluluğa uygun olarak işe alınmadığının tespit edildiği gerekçesiyle Yönetmeliğin 80, 81 ve 103 . maddeleri uyarınca "görevden/işten çıkarma" cezasıyla cezalandırmasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin tesisi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; davacının görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde, davacı hakkında ... Ağır Ceza Mahkemesinin E:… esas numaralı dava dosyasında zimmet suçundan yargılandığı ve işe alınmasında usulsüzlük yapıldığı gerekçesiyle görevine son verildiğinin belirtildiği görülmekte olup, göreve son verme cezasının tesis edilebilmesi bakımından Yönetmelik, "Vazifeden dolayı hürriyeti tahdit edici bir ceza ile mahkum olmak" şartını getirdiğinden, her ne kadar davacının çalışmadığı halde maaş aldığı tespit edilerek zimmete iştirak ettiği gerekçesiyle ... Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla zimmete iştirak suçundan 2 yıl 7 ay 7 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin karar, Yargıtay … Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile bozulsa da Personel Yönetmeliğinin 103. maddesinde işe alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya görev sırasında herhangi birini kaybetmenin görevin sona ermesi sebebi olarak düzenlendiği, davacının 14.06.2006 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile işe alındığı, dosya içeriğinde yer alan teftiş raporları ve diğer bilgi ve belgelerden davacının işe girişinde Yönetmelikte aranan sınav koşulunu sağlamadığı, Yönetmelik uyarınca öğrenim durumu itibariyle sınavdan muaf tutulan kişiler arasında olmadığı, davacı tarafından işe girişte sınav koşulunu sağladığına ilişkin bilgi ve belgenin de sunulmadığı anlaşıldığından tesis edilen dava konusu işlemde bu yönden de hukuka aykırılık bulunmadığı görülmeltedir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin reddiyle ... İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibariyle hukuka uygun bulunan kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 03/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.