MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil

... ile Hazine aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının reddine dair ... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 26.11.2010 gün ve 775/1339 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R

Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve ilâmda belirlenip dayanılan gerektirici sebeplere göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 17,15 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 1,25 TL"nin temyiz eden davacıdan alınmasına 06.10.2011 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY

Davacı vekili, dava dilekçesinde dava konusu taşınmazın “dedesinden babasına, ondan da vekil edenine kaldığını, kazanmaya yeterli eklemeli zilyetliğinin bulunduğunu ileri sürerek davacı adına (tamamının) tesciline” karar verilmesini istemiştir. Mahkemece keşif yapılmamış, intikal şekli hakkında yerel bilirkişi ve tanık dinlenmemiştir. Bu husus tahkikat hakimi tarafından da davacıya sorulup belirlenmemiştir.
6100 sayılı HMK.nun 33 (HUMK.nun 76). maddesi hükmüne göre, davanın esası olan maddi olayların ileri sürülmesi taraflara, bunların nitelendirilmesi ve uygulanacak kanun maddesini belirlemek hakime aittir. Hakim tarafların yargılama oturumlarında ve dilekçesinde kullandıkları nitelendirme ile bağlı değildir. Mahkemece, dilekçenin içeriğine göre davacının isteğini ve amacını belirleyip uyuşmazlığın ona göre çözüme kavuşturulması gerekir. İddianın ileri sürülüş şekline göre; davacı vekili, dava konusu taşınmazın tereke malı olmaktan çıktığını, mülkiyetinin geçtiğini ileri sürerek tamamının davacı adına tescili isteğinde bulunmuştur. Davacı vekilinin bu açıklamasına göre, davanın tereke adına açılmadığında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Eldeki dava, mirasçılık sıfatı olmayan üçüncü kişiye karşı açılmıştır.
Davacı taraf, taşınmazın tamamının adına tescilini istediğine göre; uyuşmazlık konusu taşınmazın, dededen babaya ondan da davacıya devir şekli (taksim, bağış, satış vs.) üzerinde durulması dava şartı bakımından önemlidir. Dava şartı, kamu düzeni ile ilgili olduğundan taraflarca ileri sürülmese dahi taşınmazın davacıya geçiş şekli mahkemece kendiliğinden araştırılıp belirlenmelidir. 6100 sayılı HMK.nun 31 (HUMK.nun 75/2) maddesine göre, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir. Aynı Kanunun 147, 169 (HUMK 213/1, 230). maddelerine göre de tahkikat hakimi iki tarafı veya vekillerini çağırarak davanın maddi olguları hakkında beyanlarını dinleyebilir. Davanın doğru biçimde sonuçlandırılması için davanın ne olduğunun anlaşılması gerekir. Davanın niteliği anlaşılamadan hangi kanuni düzenlemeye göre sonuçlandırılacağı noktasına ulaşılamaz. Kaldı ki; 6100 sayılı HMK.nun 124/4.maddesi hükmüne göre de, dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hakim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir.
Mahkemece; belirtilen usul hükümleri uyarınca tereke adına dava açmayan ve taşınmazın tamamının dedesinden babasına ondanda kendisine kaldığını iddia eden davacıdan veya vekilinden bu devir hakkında açıklama istemesi taksim, bağış, satış vs. gibi nedenlerden birine dayanması durumunda, bu hususu kanıtlaması için süre ve imkan verilmesi, bundan sonra iddianın ileri sürülüş şekline, toplanan delillere ve aile nüfus kaydına göre öncelikle dava şartı üzerinde durulması, çekişme konusu taşınmazın halen elbirliği mülkiyetinde olduğunun anlaşılması durumunda, davacı tereke adına dava açmadığından davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesi, aksi durumda ise dosya içeriğine, toplanacak delillere göre uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, belirsiz olan bu durum açıklığa kavuşturulmadan ve 6100 sayılı HMK.nun 124/4.maddesi gözardı edilerek taşınmazın elbirliği mülkiyeti hükmüne tabi olduğu varsayımından hareketle, davanın dava şartı yokluğundan reddine ilişkin yerel mahkeme kararının onanmasına yönelik Sayın çoğunluğun onama görüşüne katılmamaktayım. 06.10.2011