Danıştay 3. Daire 2019/4613 Esas 2021/1160 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/4613
Karar No : 2021/1160

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Ulaşım Toplu Tarım İşletmeciliği Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhe olan hüküm fıkrasına davalı idarece yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesinin ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından 2017 yılı için ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerinden yapılan kurumlar vergisi tahakkuku işleminin iptali ile ihtirazi kayıtla ödenmiş olan geçici verginin yasal faizi ile birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı şirketin, % 96 hissesinin Bursa Büyükşehir Belediyesine ait olduğu, Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde yolcu taşıma işi yaptığı ve meclis kararı ile bu işin 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca süreli olarak davacı şirkete devredildiği, bu nedenle Kurumlar Vergisi Kanununun 4. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde belirtilen muafiyet şartlarını taşıdığının anlaşıldığı olayda, davacının belediye sınırları içerisinde yolcu taşıma işinden elde ettiği kurum kazancı üzerinden kurumlar vergisi tahakkuk ettirilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı ancak 2017 yılı için tahakkuk eden kurumlar vergisinden Ekim, Aralık dönemi için ödenmiş olan geçici vergi mahsup edilmek suretiyle ödenecek kurumlar vergisinin çıkmadığı olayda sözü edilen döneme ilişkin geçici vergi tahakkuku işleminin iptali ile iadesi istemi Mahkemelerinin E:… sayılı dosyasında dava konusu edildiğinden, davanın ihtirazi kayıtla ödenen geçici verginin iadesi isteminin derdestlik nedeniyle incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle kurumlar vergisi tahakkuku işlemi iptal edilmiş, davanın, ihtirazi kayıtla ödenmiş olan geçici verginin yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkin kısmı incelenmeksizin reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının tahakkuk işleminin iptaline ilişkin hüküm fıkrasının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Davacı şirketin belediye iktisadi teşekkülü olarak, tüzel kişiliğe haiz anonim şirket şeklinde kurulduğu, Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin bağlı kuruluşu değil ilgili kuruluşu olduğu, Sayıştay Başkanlığı'nın 2012 yılına ilişkin denetim raporunda Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin ortak olduğu şirketler ve iştirakler adı altında yer aldığı, kanunun aradığı şekilde bağlı kuruluş olma özelliğinde olmadığı sadece belediyenin idari yapılanması içerisinde de ilgili kuruluş ve şirketler arasında sayıldığı, bu nedenle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 4-1/ı bendi kapsamında kurumlar vergisinden muaf olamayacağı ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Vergi Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri söz konusu kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 03/03/2021 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirketin, Bursa Büyükşehir Belediyesi, … Un Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, …, … ve … tarafından raylı/raysız yeraltı ve yer üstü her türlü kara, deniz göl ve hava ulaşımı gibi taşımacılığı hizmetlerini yapmak, yaptırmak, işletmek ve işlettirmek veya bu hizmetlere katkıda bulunmak amacıyla anonim şirket şeklinde kurulduğu, şirketin sermayesinin 100 paya ayrıldığı ve 96 payın Bursa Büyükşehir Belediyesi'ne, birer payın ise yine belediyenin ortağı olduğu diğer şirketlere ait olduğu, Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin … tarih ve E…. K…. sayılı meclis kararı uyarınca Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde toplu taşıma araçlarının işletim hakkının 10 yıllığına davacı şirkete verildiği anlaşılmıştır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (ı) bendinde; "İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların oluşturdukları birlikler veya bunlara bağlı kuruluşlar tarafından işletilen; 1) Kanal, boru ve benzeri yollarla dağıtım yapan su işletmeleri, 2) Belediye sınırları içinde faaliyette bulunan yolcu taşıma işletmeleri, 3) Kesim, taşıma ve muhafaza işleriyle sınırlı olmak üzere mezbahalar." kurumlar vergisinden muaf tutulmuşlardır. Muafiyetin; Kanun'da sayılmış "belediyeler" veya "oluşturdukları birlikler" yahut "bağlı kuruluşlar" tarafından işletilen işletmelere hasredildiği görüldüğünden söz konusu faaliyetin, Yasada sayılmayan başkaca kurumlar tarafından belediye sınırları içerisinde yürütülmesi halinde muafiyetten yararlanılamayacağı sonucuna varılmaktadır.
Söz konusu maddenin gerekçesinde; (ı) bendine göre, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların oluşturdukları birlikler veya bunlara bağlı kuruluşlar tarafından işletilen, belediye sınırları içinde yolcu taşıma faaliyetinde bulunan işletmeler için kurumlar vergisi muafiyeti öngörüldüğü, taşıma faaliyetinin belediye sınırlarını aşacak şekilde yapılması halinde ise muafiyet uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Olayda, sözü edilen yolcu taşıma faaliyetinin bir anonim şirket şeklinde kurulmuş sermaye şirketi tarafından yürütüldüğü, dosyada yer alan Sayıştay'ca düzenlenmiş denetim raporunda davacı şirketin Büyükşehir Belediyesince ortak olunan şirketler ve iştirakler arasında sayıldığı, davacının büyükşehir belediye sınırlarını aşan şekilde deniz yoluyla yolcu taşıma işini de yaptığı, ihtilaf konusu faaliyet bakımından ise 5520 sayılı Yasanın 4/1-ı bendindeki düzenlemede belirtilen belediye sınırları içinde faaliyette bulunan yolcu taşıma işletmelerinden olsa da Bursa Büyükşehir Belediyesinin bağlı kuruluşu olmadığı, mahalli müşterek ihtiyaçların karşılanması bakımından sağladığı fayda benzer olsa da hukuken farklı kuruluş, yönetim, denetim şekil ve usullerine tabi olan bağlı kuruluş gibi addedilmesine hukuken olanak da bulunmadığı nedenleriyle belediyeye tanınmış muafiyetin benzetme ve yorum yoluyla belediyenin ortak olduğu bir sermaye şirketine de tanınmasının açık yasa hükmü hilafına olacağı sonucuna varılmakla davacının ihtirazi kaydı kabul edilmeksizin yapılan tahakkuk işleminde hukuka aykırılık görülmediğinden, aksi görüşle Vergi Mahkemesi kararının, tahakkuk işleminin iptaline dair hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusunun reddi yolundaki Vergi Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği oyuyla Karar'a katılmıyoruz.