BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2020/638 Esas 2021/2596 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2020/638
KARAR NO: 2021/2596
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KOCAELİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 25/01/2018
NUMARASI: 2017/7 E - 2018/47 K
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali
KARAR TARİHİ: 11/10/2021
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde; Davalı şirketin alt taşeron firması olan ... Ltd. Şti'ne - 03/12/2013 tarihinde İsu Tarifeler Yönetmeliği'nin 51-B maddesine göre "abonesiz sayaçsız su tüketimi yapıldığı"ndan bahisle 150 m3 karşılığı 1.875,96 TL, - 23/01/2014 tarihinde İsu Tarifeler Yönetmeliği'nin 51-A maddesine göre "abonesiz sayaçsız su tüketimi yapıldığı"ndan bahisle 703 m3 karşılığı 9.452,55 TL, -24/02/2014 tarihinde İsu Tarifeler Yönetmeliği'nin 51-A maddesine göre "abonesiz sayaçlı su tüketimi yapıldığı"ndan bahisle 206 m3 karşılığı 2.892,24 TL olmak üzere üç kez ceza tutanağı tanzim edildiğini, Asıl yüklenici firma olan ... AŞ 'ne ; - 21/04/2014 tarihinde İsu Tarifeler Yönetmeliği'nin 51-A maddesine göre "abonesiz sayaçlı su tüketimi yapıldığı"ndan bahisle 111 m3 karşılığı 1.512,69 TL ceza tutanağı tutulduğunu, ... AŞ ile Kocaeli İl Özel İdaresi arasında 13/03/2013 tarihinde imzalanan ... İhale Kayıt Numaralı "Kocaeli 3.Etap KGYS (Mobese) alt yapımı işi" sözleşmesine istinaden ... Cad. ... Sk. No:... Büyükderbent Kartepe/KOCAELİ adre- sinde şantiye alanı kurulduğunu ve yüklenici firma tarafından söz konusu işin, alt taşeron firma olan ... Ltd. Şti'ne verildiğinin tespit edildiğini, Söz konusu 4 adet ceza tutanağı borcundan dolayı davalının müteselsilen sorumlu olduğunu, alacağın tahsili talebiyle davalı aleyhine Kocaeli ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyası üzerinden takibe girişildiğini, davalının haksız ve kötü niyetli olarak borca itiraz ederek takibi durdurduğunu beyanla itirazın iptaline, davalı borçlunun % 20'den az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde; Müvekkili şirketin Kocaeli İl Özel İdaresi ile yaptığı 13/03/2013 tarihli sözleşme ile Kocaeli 3.Etap Kent Güvenlik Yönetim Sistemi alt yapım işinin yük- lenicisi olduğunu, yüklendiği işin değişik etaplarında kazı ve montaj işlerinde yaklaşık 15 değişik alt yüklenici şirket ile taşeronluk sözleşmesi imzaladığını, icra takibinde borçlu gözüken diğer şirket ... LTd. Şti de müvekkili şirketin işin belli bir etabının yapımı ile ilgili sözleşme imzaladığı alt yüklenici şirketlerden biri olduğunu, dava dilekçesinde belirtilen ve kaçak suyun kullanıldığı şantiye alanının alt yüklenici durumundaki ... Ltd. Şti'ne ait olduğunu, müvekkili şirket ile hiç bir ilgisi bulunmadığını, müvekkilinin alt yüklenici tarafından gerçekleştirilen kaçak su kullanımı nedeniyle sorumlu tutulamayacağını, müteselsil sorumluluğunu gerektiren hiçbir hukuki dayanağın mevcut olmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince: "1-Davanın KISMEN KABUL VE KISMEN REDDİNE, 2-Davanın Kocaeli ... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazın kısmen iptali ile takibin 15.733,44 TL asıl alacak ve 2.982,82 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 18.716,26 TL üzerinden takip tarihinden tahsil tarihine kadar işletilecek avans faiz ile birlikte devamına, 3-Fazlaya ilişkin talebin reddine" karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu: Hüküm davalı vekili ve davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; Müvekkili şirketin Kocaeli İl Özel İdaresi ile yaptığı 13/3/2013 tarihli sözleşme ile Kocaeli 3. Etap Kent Güvenlik Yönetim Sistemi (KGYS) Altyapım İşi ‘nin yüklenicisi olduğunu, bu iş kapsamında Kocaeli ilinde idari bir ofis kiraladığını ve işlerini bu ofisten yürüttüğünü, kendisine ait hiç bir şantiye tesisi kurmadığını, Yüklendiği işin değişik etaplarında kazı ve montaj işlerinde yaklaşık 15 değişik alt yüklenici şirket ile taşeronluk sözleşmesi imzaladığını, ... Ltd.Şti' nin de , davacının belli bir etabının yapımı ile ilgili sözleşme imzaladığı alt yüklenici şirketlerden biri olduğunu, Kaçak bu kullanıldığı iddia olunan şantiye alanının alt yüklenici şirketin kendi işlerini yürütmek için kurduğu bir şantiye olduğunu, müvekkili şirket ile hiç bir ilgisinin bulunmadığını, Dava dışı alt taşeronun davacı kuruma abonelik için başvurduğunu, abonelik ücretinin yatırılmaması nedeniyle abonelik tesis edilmediğinden kaçak su kullanıldığını, Müvekkil şirketin alt yüklenici durumundaki şirketin kaçak su kullanımından sorumlu tutulamayacağını beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; ... A.Ş'nin alt taşeron firması olan ... Ltd.Şti.'ne; - 03/12/2013 tarihinde, İSU Tarifeler Yönetmeliği'nin 51-B maddesine göre Abonesiz Sayaçsız su tüketimi yapıldığından bahisle 150 m3 karşılığı 1.875,96TL, - 23/01/2014 tarihinde İSU Tarifeler Yönetmeliği'nin 51-A maddesine göre Abonesiz Sayaçlı su tüketimi yapılığından bahisle 703 m3 karşılığı 9.452,55TL, - 24/02/2014 tarihinde İSU Tarifeler Yönetmeliği'nin 51-A maddesine göre Abonesiz Sayaçlı su tüketimi yapılığından bahisle 206 m3 karşılığı 2.892,24TL, olmak üzer 3 (üç) kez ceza tutanağı tanzim edildiğini, Asıl yüklenici firma olan ... A.Ş'ne 21.04.2014 tarihinde, İSU Tarifeler Yönetmeliğinin S1-A maddesine göre Abonesiz Sayaçlı su tüketimi yapılığından bahisle 111 m3 karşılığı 1.512,69TL ceza tutanağı tutulduğunu, Ayrıca, diğer itiraz dilekçesinde belirtilen, “Abone olunmadığı ve su tüketimin yapılma- dığına” ilişkin için yapılan araştırma neticesinde ise “... A.Ş ile Kocaeli İl Özel İdaresi arasında 13/03/2013 tarihinde imzalanan ... İhale Kayıt Numaralı “Kocaeli 3.Etap KGYS (MOBESE) altyapı yapım işi” sözleşmesine istinaden ... Cd. ... Sk.No:... Büyükderbent/Kartepe adresinde şantiye alanı kurulduğu ve yüklenici firma tarafından ise, söz konusu işin, Alt Taşeron Firma olan ... Ltd.Şti.'ne verildiğinin tespit edildiğini, Söz konusu şirket abone olmak için kuruma başvurmuş ise de, (ilgi b)abonelik ücretini yatırmadığından sözleşme aktif hale getirilemese de şantiyede faaliyetini sürdürdüğünü, ... A.Ş asıl yüklenici firma, ... Ltd.Şti.nin ise alt yüklenici (Taşeron firma) olduğundan söz konusu 4 adet ceza tutanağı borcundan dolayı müteselsilen sorumlu olduğunu, Ayrıca; Kurum abonelerimizin takibinin yapıldığı ABYS programında Tarifeler Yönetme- liği'nin 48. Maddesinde belirtildiği üzere, “bildirimde belirtilen son ödeme tarihine kadar borçlarını öde- meyen tüm abonelerin tahakkuk etmiş borçlarına; 6183 sayılı Amme alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51'inci maddesinin verdiği yetkiye istinaden Bakanlar Kurulunca belirlenen oranlara göre, gecikme zammı tahsil edilir” denildiğini, bu çerçevede faizin eksik hesaplandığını beyanla, faiz yönünden kurulan hükmün kaldırılmasını talep etmiştir. 6100 sayılı HMK'nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre; Dava, haksız fiilden kaynaklanan tazminat talebine ilişkin olup davalının sorumluğu BK. 66 md'ne dayalıdır. BK.'nun 66.maddesinde aynen, "Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz.Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, ödediği tazminat için, zarar veren çalışana, ancak onun bizzat sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir." denilmektedir. TBK m.66 maddesi gereğince adam çalıştıranın sorumlu tutulabilmesi için; zararın çalışanın hukuka aykırı eyleminden doğması ve zarar ile çalışanın eylemi arasında uygun illiyet bağının bulunması yeterlidir. Adam çalıştıran; görülecek işe uygun fikri, mesleki bilgi ve yeteneklere sahip bir kişi seçmekle yükümlüdür. Seçeceği yardımcı kişinin göreceği iş için vasıflı, yeterli eğitim görmüş, yeni bilgi, yöntem ve tekniği, özümsemiş ve izlemiş olmasını arayacaktır. Adam çalıştıranın bu en basit ted- birlere başvurmaması objektif özen görevini açıkça kötüye kullandığını kanıtlayan deliller olarak kabul edilmektedir. Adam çalıştıranın sorumluluktan kurtulabilmesi için, gerekli özeni göstermiş olması halinde de zararın gerçekleşeceğini ispat etmesi gerekecektir. Bilindiği üzere adam çalıştıranın sorumluluğu bir kusur sorumluluğu olmayıp, olağan sebep sorumluluğudur. Burada yasa ile adam çalıştırana genel nitelikte objektif bir özen yükümlülüğü, bir gözetim ödevi yüklenmiştir. Adam çalıştıranın sorumluluğu kendisinin veya emrinde çalışan yardımcı kişinin kusurlu olup olmamasına bakılmaksızın, kusurdan bağımsız olarak doğmaktadır. Bu halde yukarıda sözü edilen objektif özen yükümlülüğünün ihlaliyle meydana gelen zarar arasında, uygun illiyet bağının bulunması yeterli kabul edilmektedir. Bu bilgiler ışığında dava dosyası ele alındığında; Davacı şirket ile Kocaeli İl Özel İdaresi arasında imzalanan 13/03/2013 tarihli sözleşme gereğince, davacının Kocaeli 3. Etap Kent Güvenlik Yönetim Sistemi (KGYS) Altyapım İşi‘nin yüklenicisi olduğu, Bilahare söz konusu işin davacı tarafından alt taşeron durumundaki ... Ltd.Şti.'ne verildiği, Adı geçen alt taşeronun su aboneliği için davacı kuruma başvurduğu, ancak abonelik ücreti yatırılmadığından sözleşmenin aktif hale getirilmediği, buna rağmen belirtilen şantiyede inşaat faaliyetinin sürdürdüğü, Davacı şirket çalışanlarınca muhtelif tarihlerde yapılan kontrollerde, belirtilen şantiye alanında "abonesiz kaçak su kullanıldığı"nın tespit edilerek buna dair tutanak tutulduğu, borç tahakkuku yapıldığı, Borcun ödenmemesi üzerine dava dışı ... Ltd.Şti.'ne ile davalı ... A. Ş. aleyhine Kocaeli ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayalı dosyası üzerinden icra takibine girişildiği, davalı şirket vekilinin yasal süre içinde ibraz ettiği dilekçesi ile " takip konusu borcun dava dışı alt yüklenicinin su kullanımından kaynaklandığı , müvekkili şirketin sorumlu tutulamayacağı" gerekçesiyle borca itiraz ettiği, icra müdürlüğünce takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Davalı takibe itirazında ve iş bu dava ile ilgili savunmasında, alt yüklenicinin kaçak su kullanımı nedeniyle müteselsil sorumluluğunun doğmayacağını beyan etmektedir. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 2016/7621 E., 2017/13439 Karar nolu 05/10/2017 tarihli ilamında da vurgulandığı üzere; Eser sözleşmelerinde kural olarak, iş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi bulunmamakta, yüklenici iş sahibinden bağımsız olarak üstlendiği işi sözleşme koşullarına uygun olarak tamamlayıp teslim etmeyi üstlenmektedir. Bu özellik dikkate alındığında bağımlılık ilişkisi, bir başka deyişle iş sahibinin adam çalıştıran sıfatı bulunmadığından eser sözleşmelerinin yerine getirilmesi ve işin yapımı sırasında yüklenicinin üçüncü kişilere zarar vermesi halinde iş sahibinin zarardan sorumlu tutulamayacağı kabul edilmektedir. Ancak bu kesin bir kural değildir. İş sahibi ile yüklenici arasındaki sözleşmede iş sahibine yükleniciye emir ve talimat verme, yapılan işi kontrol ve denetleme yetkisinin tanınmış olması halinde, iş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi kurulmuş olacağından iş sahibinin Türk Borçlar Kanunu'nun 66. maddesi gereğince "adam çalıştıran” sıfatıyla zarardan sorumlu tutulması gerektiği ve sorumluluk türünün de müteselsil (zincirleme) sorumluluk olacağı kuşkusuzdur. Somut olayda , Davalı ...A.Ş ile dava dışı ... Ltd.Şti arasında 10/04/2013 tarihli "Uzman Ekip Sözleşmesi"nin imzalandığı, sözleşmenin niteliği itibariyle eser sözleşmesi olduğu, davaya konu kaçak su kullanımının bu işin yapımı sırasında ve dava dışı şirketin şantiye adresinde meydana geldiği anlaşılmaktadır. 10/04/2013 tarihli "Uzman Ekip Sözleşmesi" incelendiğinde, davalıya sözleşme konusuna giren işleri kontrol, denetleme ve yükleniciye talimat verme yetkisi tanındığı, BK 66 vd.md düzenleme- sinde, işin görülmesi sırasında meydana gelen zararın türü (cismani zarar , maddi ve/veya manevi zarar olması) hususunda bir ayrıma gidilmediği gözetilerek ; davalı iş sahibinin iç ilişkide rücu hakkı saklı kalmak kaydıyla, dış ilişkide, işin yapımı sırasında alt yüklenicinin kaçak su kullanımından kaynaklanan zarar nedeniyle davacıya karşı zincirleme (müteselsil) olarak sorumlu olduğunun kabul edilmesi gerekir. Yine takip ve dava konusu alacağın "abonesiz kaçak su kullanımı"ndan, yani haksız fiil- den kaynaklandığı, dava dışı şirket ile davalı arasında abonelik sözleşmesinin kurulmadığı anlaşıl- makla, hüküm altına alınan alacağa 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Hakkındaki Kanun'nun 51.md de belirtilen gecikme zammı değil yasal faiz uygulanmalıdır. ( Yargıtay 3. HD 2014/3747 E., 2014/10899 K. Sayılı ilamı) Açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesince verilen kararda vakıa ve hukuki değerlendirme noktasında, usul ve esasa aykırılık tespit edilmediğinden, davalı vekilinin ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 md gereğince reddine karar verilmesi gerekmektedir.
K A R A R: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacının ve davalının istinaf başvurularının HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca ayrı ayrı reddine, Davacıdan alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 4,90 TL'nin istinaf eden davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, Davalıdan alınması gereken 1.278,50 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 320,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 958,5‬0 TL'nin istinaf eden davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, İstinaf yargılama giderlerinin istinaf edenler üzerinde bırakılmasına, İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesin olmakla istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine, Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda HMK 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 11/10/2021