MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen asıl ve birleşen vasiyetnamenin iptali davasında asıl dava yönünden davanın kabulüne birleşen dava yönünden karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; tarafların istinaf isteminin 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b/1 bendi uyarınca esastan reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde birleşen davanın davacıları ile asıl ve birleşen davanın davalısı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I

Asıl davada davacılar vekili; muris...’ın ... 21. Noterliği’nce tanzim edilmiş 01/09/2010 gün, 20650 yevmiye numaralı vasiyetnamesinin, vasiyetnamenin tanzim tarihinde murisin ehliyetsiz olması nedeniyle iptaline, mahkemece davacıların mirasçılıktan çıkarılmasına yönelik bir iradenin bulunduğuna kanaat getirilmesi durumunda ise mirastan ıskat yönünden kanunda belirlenen sebeplerin gerçekleşmediğinin tespiti ile davacıların mirasçılıktan doğan haklarının verilmesine, ıskat şartlarının oluşmaması halinde tenkise karar verilmesini talep ve dava etmiştir. ./..
Birleşen davada davacılar vekili; muris...’ın ... 21. Noterliği’nce tanzim edilmiş 01/09/2010 gün, 20650 yevmiye numaralı vasiyetnamesi ile ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi’nde bulunan, 19091 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki binanın A blok, 38-39 ve 40 nolu bağımsız bölümlerindeki 1/2 payını adının yaşatılması koşuluyla bir okul veya sınıf yaptırılmak koşuluyla davalı T.C. ...’na vasiyet ettiğini ancak, vasiyet edilen taşınmazların tapuda... adına değil, eşi ... adına tescilli olduğunu, vasiyet eden muris...’ın eşi ..."ın kendisinden önce vefat edip, söz konusu taşınmazların kendisine miras kalması hali için vasiyette bulunuduğunu, ancak ...’ın halen hayatta olması nedeniyle vasiyetnamenin hukuken geçersiz sayılması gerektiğini ileri sürerek vesiyetnamenin T.C. ... lehine olan kısmının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davanın davalısı ... vekili, davacı tarafın iddialarının yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Asıl ve birleşen davanın davalısı T.C. ... vekili davacı tarafın iddialarının yerinde olmadığını, hak düşürücü sürelerin geçtiğini, vasiyetnamenin hukuka uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince asıl davanın kabulüne, ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, Cilt No:..., Hane No:..., BSN:2"de nüfusa kayıtlı, ... ve ..."dan olma, 23/03/1926 doğumlu, ... T.C. kimlik numaralı muris..."ın işlem tarihinde fiil ehliyetini haiz olmadığı anlaşılmakla ... 21. Noterliği"nce tanzim edilmiş 01/09/2010 gün, 20650 yevmiye numaralı vasiyetnamenin iptaline, birleşen davada ise; asıl davada ... 21. Noterliği tarafından tanzim edilmiş 01/09/2010 gün, 20650 yevmiye numaralı vasiyetnamenin ehliyetsizlik nedeniyle iptaline karar verilmiş olduğundan, esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesi kararına karşı, birleşen davanın davacıları ile asıl ve birleşen davanın davalısı ... tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, birleşen davanın davacıları ile asıl ve birleşen davanın davalısı tarafından yapılan istinaf başvurularının HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş, hüküm birleşen davanın davacıları ile asıl ve birleşen davanın davalısı ... tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere, özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalının tüm, birleşen dosya davacılarının sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-İlke olarak her dava, açıldığı tarihteki fiili ve hukuki duruma göre hükme bağlanır (28.11.1956 tarih ve 15/15 sayılı İ.B.K). Ne var ki, dava açıldıktan sonra meydana gelen bir nedenle dava konusunun ortadan kalkması halinde işin esası hakkında infaz kabiliyeti olan bir hüküm kurulmamaktadır.
Dava konusu hakkın davacıya ödenmesi, verilmesi ya da müdahalenin kaldırılması, davacı ve davalı sıfatının birleşmesi, yeni çıkan bir kanun yada Anayasa Mahkemesi kararı ile ya da kişiye sıkı sıkıya bağlı ve mirasçılara geçmeyen bir hakka ilişkin davalarda taraflardan birinin ölümü gibi nedenlerle artık dava konusu edilen talep hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesine gerek ya da neden kalmıyorsa, burada davanın konusuz kalmasından söz edilebilir. Bu durumda, mahkemenin, bir tespit hükmü niteliğinde olmak üzere esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmetmesi gerekmektedir.
6100 sayılı HMK"nın 331/1. maddesi gereğince hakim, davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında karar verilmesine gerek bulunmayan hallerde, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder.
Somut olayda, asıl davada verilen kararla asıl ve birleşen davanın konusu olan vasiyetnamenin iptaline karar verilmiş olmakla birleşen dava konusuz kaldığından birleşen davanın açıldığı tarih itibariyle birleşen davayı açmakta haklı olan birleşen dosya davacıları yararına maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması, HMK"nın 370/2 maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının tüm, birleşen dosya davacılarının sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA ve İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının birleşen davaya ilişkin B fıkrasının 4 nolu bendinin çıkartılarak yerine;
“4-Karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT uyarınca 1.980.00 TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,” yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLMESİNE ve düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 24/02/2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.