15. Hukuk Dairesi 2018/678 E. , 2018/2022 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı-birleşen dosya davalısı vekili ile davalı-birleşen dosya davacısı ... vekilince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Asıl dava, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi"nden kaynaklanan nama ifa ve eksik iş bedelinin tahsili, birinci birleşen dava, tapu iptâl ve tescil, taşınmazın haksız kullanımı nedeniyle ecrimisil ve ikinci birleşen dava ise; kira tazminatından dolayı borçlu olmadığının tespiti talebinden ibarettir. Asıl ve birinci birleşen davada davacı arsa sahibi, davalı ise yüklenici, ikinci birleşen davada davacı yüklenici, davalı ise; arsa sahibidir.
Davacı arsa sahibi vekili; arsa sahibi müvekkili ile davalı yüklenici arasında ... 1. Noterliği"nin 08.12.2005 gün ve ... yevmiye nolu kat karşılığı inşaat sözleşmesi akdedildiğini, ancak yüklenicinin iskan ruhsatını almadığını ve teknik şartlara uygun teslimde bulunmadığını, müvekkilinin ... 1. Noterliği"nin 27.11.2008 gün ve ... yevmiye nolu ihtarnameyi keşide ettiğini, davalıların temerrüde düştüğü tarihin, teslim tarihi olan 08.03.2007 günü olduğunu belirterek, eksik işler bedeli olarak şimdilik 6.000,00 TL"nin yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, iskan ruhsatı alınması için davalı yükleniciye makul süre verilmesine, bu sonuçsuz kaldığında bedeli davalıdan alınarak akdin ifası için davacıya izin verilmesine, iskan ruhsatı alınmadığı takdirde keşif sonucunda ortaya çıkacak olan iskan ruhsatı ve bilumum masraf için şimdilik 1.100,00 TL avansın davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, birleşen 2015/232 Esas sayılı dosyada davacı vekili; düzenleme şeklinde kat karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında işin yapıldığını, yapı kullanma izin belgesi alındığı halde müvekkiline verilmesi gereken 6 nolu bağımsız bölümün devredilmediğini, davalının 2009 yılından beri söz konusu bağımsız bölümü kiraya vererek kira geliri elde ettiğini, bu nedenlerle 6 nolu bağımsız bölümün davalı adına kayıtlı tapu kaydının iptâli ile müvekkili
adına tesciline, yapı kullanma izin (iskan) belgesinin alındığı 28.03.2014 tarihinden itibaren aylık emsal kira bedeline karşılık şimdilik 1.000,00 TL kira bedelinin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, birleşen 2011/322 Esas sayılı dosyada davacı vekili; davacı ile davalı arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını, davacının davalının arsası üzerine yaptığı daire ve dükkanları teslim ettiğini, ancak davalının daha öncesinde ... 1.Noterliği"nden ihbarname gönderdiğini belirterek, davalının başlattığı ... 23. İcra Müdürlüğü"nün 2008/14003 sayılı dosyasından dolayı davacının borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda asıl davanın iş bedeli yönünden kısmen kabulüne, nama ifa yönünden reddine, birinci birleşen davada tapu iptâl ve tescil talebinin kabulüne, ikinci birleşen davada menfi tespit talebinin kısmen kabul ve kısmen reddine karar verilmiş, verilen karar davacı-birleşen dosya davalısı vekili ile davalı-birleşen dosya davacısı ... vekili tarafından yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı-birleşen dosya davalısı ile davalı-birleşen dosya davacısı ..."ın birleşen 2015/232 Esas sayılı dosyada tüm, diğer dosyalara yönelik sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı-birleşen dosya davalısı ile davalı-birleşen dosya davacısı ..."ın diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; davacı arsa sahibi asıl davada nama ifa ve eksik iş bedeli talebinde bulunmuş, mahkemece nama ifa yönünden dava reddedilmiş, eksik iş bedeli yönünden 992,00 TL miktar üzerinden kısmen kabul kararı verilmiştir. Dosya kapsamından anlaşıldığı üzere dava konusu bina ile ilgili iskan (oturma ) izni 28.03.2014 tarihinde alınmış olup, nama ifa yönünden dava konusuz kalmış bulunmaktadır. Nama ifa yönünden dava konusuz kalmış olduğundan konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekir iken davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. Aynı şekilde, eksik işler talebi yönünden dava incelendiğinde iskan alınmakla bu talep yönünden de davanın konusuz kalıp kalmadığı değerlendirilmelidir. Öte yandan eksik ve ayıplı işler yönünden birinci ve ikinci bilirkişi raporları arasında fahiş bedel farkı ve önemli çelişkiler bulunmaktadır. Bu çelişkiler ve fahiş bedel farkı yargılama sırasında alınan üçüncü ve dördüncü bilirkişi raporları ile de giderilmiş değildir. Aksine bu raporlarda bu hususlarda bir değerlendirme yapılmamıştır.
O halde mahkemece yapılması gereken iş; 4. bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak önceki raporlardaki fahiş bedel farkı ve çelişkiler giderilmeli ve eksik ve ayıplı işlerde sorumluluğun yüklenici de olup olmadığı belinlenmeli, ayrıca bu eksiklik ve ayıpların giderilip giderilmediği ve davanın konusuz kalıp kalmadığı belirlenmeli ve buna göre değerlendirme yapılıp karar verilmelidir.
3-Öte yandan birleşen 2015/232 Esas sayılı dosya yönünden re"sen yapılan incelemede; 492 Sayılı Harçlar Kanunu"nun 15. maddesine göre yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Aynı Yasa"nın 28/1. maddesinin a bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin geri kalanın kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödeneceği hükmü yer almakta olup yine aynı Kanun"un 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip
işlemlerin yapılmayacağı emredici hükmü konulmuştur. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay"ca re"sen nazara alınır.
Davacı, gerçek kişi olup, Harçlar Kanunu"na göre harçtan muaf olan kişi ve kurumlardan değildir. Nispî karar ve ilâm harcına tabî davalarda, dava değeri üzerinden peşin nispî ilâm harcının alınması zorunludur. Uyarıya rağmen yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu"nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun en son 04.12.2013 gün 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilâmı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları bu yöndedir.
Bu durumda mahkemece davacıya, tapu iptâl ve tescil talebinde bulunduğuna göre dava değeri üzerinden yatırılması gereken nispî ilâm harcını yatırmak üzere uygun süre verilip, yatırılması halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamış, kararın bozulması uygun gerekmiştir. Bozma sebebine göre bu dosya yönünden sair temyiz itirazlarının incelenmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacı-birleşen dosya davalısı ile davalı-birleşen dosya davacısı ..."ın birleşen 2015/232 Esas sayılı dosyada tüm, diğer dosyalara yönelik sair temyiz itirazlarının reddine, 2. ve 3. bent uyarınca hükmün davacı-birleşen dosya davalısı ile davalı-birleşen dosya davacısı ... yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 6,70 TL temyiz ilâm harcının temyiz eden davacı-birleşen dosya davalısından alınmasına, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı-birleşen dosya davacısına geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 17.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.