19. Hukuk Dairesi 2018/1000 E. , 2019/5348 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasında görülen tespit davası hakkında Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi"nden verilen 2016/297 esas ve 2017/502 karar sayılı ve 19.09.2016 tarihli hükme karşı davalı ...Ş vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması sonucunda Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi tarafından verilen davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik kararın davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi,gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davalı ...Ş tarafından dava dışı ... İnş. Mak. Alım Satım Kiralama Hafri. San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında Ankara 28. İcra Müdürlüğünün 2013/19052 esas sayılı dosyası ile rehnin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibinde bulunulduğunu, icra takibinin devamı sırasında davacının dava dışı ... ... İnş. Mak. Alım Satım Kiralama Hafri. San. ve Tic. Ltd Şti.nin takibe konu borcu nedeniyle ödemede bulunduğunu ve davalı banka ile temlik sözleşmesi imzalayarak davalı bankanın dava dışı ... ... İnş. Mak. Alım Satım Kiralama Hafri. San. ve Tic. Ltd Şti"den olan tüm hak ve alacaklarının 310.000,00 TL"lik kısmını ve bu alacaklarının güvencesini teşkil eden ..., ... ... ve ... plakalı araçlar üzerindeki rehin hakkını davacıya temlik ettiğini, temlikname gereğince araçların daha önce Bankaya rehinli iken TBK"nun 189 maddesi gereğince temlik sözleşmesi gereğince davacıya geçmesi gerekirken, banka sisteminde teminatların kayıt altına alındığı Teminat Yönetimi Uygulama ekranı üzerinden banka tarafından 05.12.2014 tarihinde sehven kaldırıldığının 18.12.2015 tarih ve 05500 yevmiye no"lu ihtar ile bildirildiğini, davalı bankanın, 17.12.2014 tarihinde Ankara Emniyet Müdürlüğüne rehnin yeniden işlenmesi için müracaatta bulunduğunu, idarenin 18.12.2014 tarihli dilekçesi ile talebe, sisteme müdahalelerinin olmayacağından bahisle olumsuz cevap verdiğini, davalı bankanın ise temlik tarihinden sonra rehinler üzerinde tasarruf yetkisinin kalmadığını ve rehinlerin davacıya geçtiğini, bu nedenle temlikten sonra rehinleri kaldırma yetkisinin bankada olmadığını, bu durumda bankanın TBK"nun 46. maddesi gereğince yetkisiz temsilci durumda olduğunu ve yaptığı işlemin temsil olunan tarafından onanması halinde, temsil olunanı bağlayacağını, bu nedenle bankanın yapmış olduğu işlemin davacı açısından geçersiz olduğunu belirterek davalı banka tarafından sehven kaldırılan rehinlerin EGM tarafından eski tarihli olarak yeniden tesisi edilerek ..., ... ... ve ... plakalı araçlar üzerindeki rehinlerin 14.03.2013 tarihinden geçerli olarak yeniden tesisine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, davacı tarafından açılan davayı kabul ettiklerini, kabul beyanına göre karar verilmesini, araç kayıtları üzerindeki rehinlerin sehven kaldırıldığını, rehni tekrar sisteme girme hakları olduğunu ancak, geçmişe etkili olarak giremediklerini, bu nedenle Emniyet Müdürlüğüne müzekkere yazdıklarını ancak taleplerinin kabul edilmediğini belirtmiştir.
Davalı ... vekili, davaya konu araçlar üzerindeki rehinlerin 19.09.2011 tarihinde davalı Banka tarafından online olarak sisteme işlendiğini ve 05.12.2014 tarihinde online olarak “rehin” şerhinin kaldırıldığını, Emniyet Genel Müdürlüğü ile İş bankası arasında 31.03.2009 tarihinde imzalanan Rehin İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yapılmasına ilişkin Protokolün 6.18 maddesindeki “protokol kapsamında banka tarafından konulan veya kaldırılan takyidat kayıtlarına Emniyet Genel Müdürlüğü Kullanıcıları tarafından müdahale edilemeyecektir” hükmü uyarınca davalı idare tarafından herhangi bir işlem yapılmasının mümkün olmadığını, davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini, yargı yolu itirazının kabul edilmemesi halinde ise davanın görülmesinde Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğunu, ayrıca açılan davada husumet yöneltilemeyeceğini, davalı bankanın sehven kaldırdığını belirttiği işlem hususunda idarelerinin hiç bir sorumluluğunun bulunmadığını, hatalı işleminin sorumluluğunun davalıya yüklenemeyeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davalı ..."nın trafik kaydına, protokol çerçevesinde rehin işleme ve kaldırma yetkisi bulunan İş Bankası A.Ş."nın sehven kaldırılmış olduğu rehni, davalı ...Ş."nin 17.12.2014 tarihli dilekçesine istinaden yerine getirmemesi nedeniyle husumet yöneltildiği, kamu idaresinin tescil görevini yerine getirmediğinden hizmet kusuruna dayalı olarak açıldığı, davalının yaptığı işlem idari bir işlem olup, hukuka uygunluğunun ancak idari yargıda değerlendirilebileceği, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilmesi reddedilen işlem nedeniyle hakkında açılan davadan yargı yoluna ilişkin dava şartı bulunmadığı, davalı ...Ş."nin davayı kabul ederek, davanın kabul nedeniyle karar verilmesini istemiş ise de davanın davalının kabulü ile neticelendirilebilmesi için, davanın tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği bir dava olması ve davalının pasif husumet ehliyetinin bulunmasının gerektiği, araç tescil kayıtlarını tutma görevinin Emniyet Genel Müdürlüğüne ait olduğu, "Rehin İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Protokolü" ile İş Bankası A.Ş. ne verilen yetkinin bankacılık işlemleri çerçevesinde aldıkları rehinleri Emniyet Müdürlüğü kayıtlarına girmekle sınırlı olduğu, kayıtların tutulması, saklanılması, verilen kısıtlı yetki haricinde Emniyet Genel Müdürlüğünde olduğu İş Bankası A.Ş. yönünde de husumete ilişkin dava şartı bulunmadığı gerekçesi ile davalı idare yönünden açılan davanın hizmet kusuruna dayalı olarak açılan inşai dava olması nedeniyle davada idari yargı görevli olduğundan HMK"nun 114/6 ve 115/2 maddeleri gereğince davada yargı yolunun caiz olmaması gerekçesiyle davanın usulden reddine, davacının yapılan işleme karşı idare hakkında idari yargıda dava açmakta muhtariyetine, davalı ... hakkındaki davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş, hükme karşı davalı ...Ş. vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvuru yapılmıştır
Bölge adliye mahkemesince, İçişleri Bakanlığı ile davalı banka arasında yapılan Rehin İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Protokol’ün 5. Bölümünde “İdari Esaslar” başlığı altında düzenlenen 5.13. maddesinde “Bankanın rehin hakkını üçüncü kişilere temlik etmesi halinde bankanın temlik bilgisini 6.11. madde de açıklanan şekilde elektronik ortamda EGM’ne bildirecektir.Bu aşamadan sonra ilgili rehin şerhi ve araç kaydı üzerinde banka tarafından herhangi bir işlem yapılmasına imkan sağlanmazken, temlik edilen üçüncü şahıslar EGM nezdinde fiziki ortamda işlem yapabilecektir” düzenlemesi yapıldığı, davalı banka, üçüncü şahıstan olan alacağını ve rehin hakkını davacıya devrederek elektronik ortamda rehin hakkını kaldırmış olması nedeniyle araç kayıtları üzerinde rehin koyma veya kaldırma yetkisi ortadan kalkan banka yönünden, davanın pasif husumet (davalı taraf) ehliyeti bulunmadığından reddine karar verilmiş olmasının yerinde olduğu, alacak ve rehin koyma veya kaldırma hakkını temlik sözleşmesi ile devreden bankanın alacak üzerinde tasarruf yetkisi bulunmadığından davayı kabul etmesinin de sonuca etkili görülmediği gerekçesiyle davalı ...Ş. vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, hüküm davalı ... vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın maddi hukuka ve muhakeme hukukuna uygun olmasına göre, davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’nin 2017/766 esas ve 2017/1465 karar sayılı ve 26.10.2017 tarihli hükmün ONANMASINA, dosyanın Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davalı ... Bankasından alınmasına, 28/11/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.